Του Πασχου Mανδραβελη
Πληθαίνουν οι φωνές των «παραγωγικών» τάξεων (σ.σ.: στην Ελλάδα «παραγωγική τάξη» θεωρούμε τους μεταπράτες, τους εμπόρους, τους αργυραμοιβούς κ.λπ.) για ένα εθνικό σχέδιο στην οικονομία. Δεν διευκρινίζουν αν πρέπει να είναι πενταετές, όπως στην αλήστου μνήμης ΕΣΣΔ, αλλά δηλώνουν ότι χωρίς κάποιο κρατικά υπαγορευμένο όραμα για την οικονομία δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη.
Η αλήθεια είναι ότι η μόνη ανάπτυξη που γνώρισε η χώρα ήταν κρατικοδίαιτη και κρατικά ελεγχόμενη. Με τα θαλασσοδάνεια αμέτρητων «αναπτυξιακών» νόμων, με τις ρυθμίσεις επί ρυθμίσεων για τις οφειλές στα ασφαλιστικά Ταμεία και με χιλιάδες νομοθετήματα για τον ανταγωνισμό, οι Ελληνες επιχειρηματίες έγιναν κάτι σαν «free lancer δημόσιοι υπάλληλοι». Ηξεραν ότι βρέξει - χιονίσει, κάνουν - δεν κάνουν σωστές επιχειρηματικές επιλογές, κάποιο ΤΕΜΠΕ θα τους σώσει. Στο όνομα, φυσικά, της ανάπτυξης και της διατήρησης των θέσεων εργασίας.
Το θέμα όμως είναι ότι η ελληνική οικονομία δεν χρειάζεται ένα κρατικό όραμα για να σωθεί. Χρειάζεται πολλά και ιδιωτικά οράματα. Οποιος στις δεκαετίες ’60 - ’70 έλεγε ότι οι χίπις γύρω από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ θα πυροδοτούσαν την τρομακτική ανάπτυξη της νέας τεχνολογίας θα εθεωρείτο τρελός. Τα παιδιά της Σίλικον Βάλεϊ δεν είχαν ένα υπαγορευμένο από την Ουάσιγκτον γκράντε όραμα για τη δημιουργία της πληροφορικής κοινωνίας. Είχαν μικρά οράματα να κάνουν καλούς υπολογιστές. Δεν τους καθοδηγούσε κάποιο σοβιετικού τύπου πλάνο, αλλά δεν υπήρχαν και εμπόδια στο να πετύχουν.
Στην Ελλάδα τα οράματα πεθαίνουν εν τη γενέσει τους. Ακόμη και τα πιο ταπεινά. Αν π.χ. κάποιο παιδί θέλει να γίνει φορτηγατζής, ο κ. Ρέππας προτείνει ένα χαράτσι 200.000 ευρώ. Αν θέλει να ανοίξει φαρμακείο στην πόλη του, η κ. Κατσέλη θα θέσει πληθυσμιακά κριτήρια και θα το στείλει στην Ανω Αγουλινίτσα για να μαραζώσει. Αν κάποιος έχει την ιδέα να ανοίξει ένα δισκάδικο που θα λειτουργεί τις ώρες που τα μεγα-καταστήματα είναι κλειστά, θα πεταχτούν οι περιβόητες «παραγωγικές» τάξεις να το κλείσουν, στο όνομα του... «θεμιτού ανταγωνισμού». Γενικώς, στην Ελλάδα θέλουμε το κράτος να έχει όραμα και δεν το επιτρέπουμε στους ιδιώτες. Ολα –ακόμη και αυτή η ρητορική περί νέου αναπτυξιακού προτύπου– συνηγορούν στην αναπαραγωγή του υπάρχοντος αντιπαραγωγικού μοντέλου.
Η ελληνική κοινωνία χρειάζεται μόνο ένα όραμα· αυτό της ελευθερίας. Να αφήσουμε, επιτέλους, τα παιδιά να δουλέψουν και να προκόψουν. Είτε θέλουν να γίνουν φορτηγατζήδες, είτε ονειρεύονται να κερδίσουν στις επιχειρήσεις βιοτεχνολογίας. Φυσικά, δεν θα πετύχουν όλα. Κάποιες επιχειρήσεις τους θα αποτύχουν, αλλά και κάποιες άλλες θα γίνουν η ατμομηχανή ενός νέου αναπτυξιακού κύκλου. Αν, όμως, η Ελλάδα δεν απελευθερώσει τις αγορές και δεν απελευθερωθεί από τα σοβιετικής υφής ιδεολογήματα (π.χ. «τι κάνει το κράτος για την ανάπτυξη;»), τότε θα αποτύχουμε όλοι μας.
