Επιστροφή στο εθνικό κράτος?

Επιστροφή στο εθνικό κράτος

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η διεθνής κρίση αποτελεί νίκη των Κεϋνσιανών ιδεών. Τα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού - το άνοιγμα των εθνικών οικονομιών, η απορρύθμιση των αγορών και η αυτορρύθμισή τους – κατέρρευσαν με πάταγο.
Αυτό είναι αλήθεια. Ακριβέστερα, είναι η μισή αλήθεια…
* Όντως, η απορρύθμιση των αγορών αποδείχθηκε εξαιρετικά επικίνδυνη. Αυτή την απορρύθμιση πληρώνουμε σήμερα, ιδιαίτερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
* Όμως, η άλλη μισή αλήθεια είναι ότι και το Κεϋνσιανό μοντέλο είχε προκαλέσει μεγαλύτερη κρίση από τη σημερινή, στη δεκαετία του Ά70: μεγάλης διάρκειας ύφεση, με διψήφιο πληθωρισμό και διψήφια ανεργία.
Στη δεκαετία του Ά70 διαψεύστηκαν οι υπερβολές του Κεϋνσιανού μοντέλου. Σήμερα καταρρέουν οι – αντίθετες – υπερβολές του νεοφιλελεύθερου μοντέλου. Αλλά δεν έχουμε κανένα λόγο να μετακινηθούμε από το ένα σφάλμα στο άλλο.
Το ζητούμενο είναι να ξεπεράσουμε τις υπερβολές και των δύο μοντέλων. Να αναζητήσουμε τη «νέα σύνθεση».
* Ολόκληρη η αλήθεια είναι αυτό που λίγοι τολμούν να ομολογήσουν: ότι σήμερα επιστρέφουμε στο ρόλο του εθνικού κράτους.
Ακόμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν χτύπησε η κρίση όλοι στράφηκαν στα εθνικά κράτη. Αυτά διαθέτουν την δύναμη και τη νομιμοποιητική βάση - εν ονόματι του δημοσίου συμφέροντος - να υποτάξουν την ασυδοσία των τραπεζών τους και να τις σώσουν (από τον κακό εαυτό τους).
Τα κράτη, επίσης, αναλαμβάνουν να στηρίξουν επιχειρήσεις εθνικής σημασίας (κι αυτό αποτελεί, βέβαια, μορφή «προστατευτισμού»).
Η «παγκοσμιοποίηση» είναι καλή όταν δυτικά κεφάλαια εξαγόραζαν ρωσικές επιχειρήσεις. Όταν όμως ήλθαν αραβικά κεφάλαια να εξαγοράσουν αμερικανικά λιμάνια ή γαλλικές χαλυβουργίες, τότε η παγκοσμιοποίηση πήγε περίπατο…
Ο κύριος ρόλος των κρατών είναι, στο εξής, να επιβάλουν νέους κανόνες στις επιχειρήσεις, στο όνομα του δημοσίου συμφέροντος.
Ανακαλύψαμε ξανά το δημόσιο συμφέρον – έναντι τις ιδιωτικής ασυδοσίας.
Κι εγγυητής του δημοσίου συμφέροντος είναι το εθνικό κράτος.
Το «δημόσιο συμφέρον» που σήμερα ανακαλύπτουμε είναι το εθνικό συμφέρον που μέχρι χθες ξορκίζαμε…

Του Χρύσανθου Λαζαρίδη