Ομιλία του επόμενου πρωθυπουργού της χώρας προς τον ελληνικό λαό

@ppol

Φίλες και φίλοι· Ελληνίδες και Έλληνες,

Απόψε γυρίζουμε σελίδα. Με αίσθημα ευθύνης και βαθειάς ευγνωμοσύνης, θέλω να σας ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη. Θέλω να σας ευχαριστήσω για την απόφασή σας να δώσετε διέξοδο στη δημοκρατία μας, να δώσετε διέξοδο στη χώρα μας σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για όλους μας.
Ζήσαμε μια παρατεταμένη περίοδο αποσταθεροποίησης και ανασφάλειας. Μια περίοδο κρίσης στους θεσμούς, στην οικονομία, στις αξίες. Οι θεσμοί μας δοκιμάστηκαν από τη διαπλοκή, τη διαφθορά, την ασυδοσία, τις ανεπαρκείς πολιτικές που διακινδύνευσαν την ασφάλειά μας, τα εισοδήματά μας, την υγεία μας, την προοπτική μας. Με το αποψινό εκλογικό αποτέλεσμα κλείνει ο κύκλος της αστάθειας και της ανασφάλειας. Τα προβλήματα που μας κληροδότησε αυτή η περίοδος δεν είναι άλλοθι, αλλά πρόκληση για να πετύχουμε.
Αναγνωρίζω ότι οι θεσμοί μας φέρουν το στίγμα συλλογικών και διαχρονικών ευθυνών. Όμως η συγκυρία απαιτεί τόλμη και συνεργασία. Η οικονομία μας χρειάζεται άμεσα σταθεροποίηση. Μπορούμε να ξαναδώσουμε στις αξίες μας το χαμένο τους περιεχόμενο. Η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη είναι το μέλλον μας, όχι απλά ένα ευχολόγιο. Και απόψε, ξεκινάμε τη μεγάλη αλλαγή.

Φίλες και φίλοι· Ελληνίδες και Έλληνες,

Δοκιμαστήκαμε και δοκιμαζόμαστε από μια γενικευμένη απαξίωση απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Δυσπιστούμε συχνά απέναντι σε όσους κηρύσσουν την αλλαγή. Είναι αλήθεια, ότι μέρα με τη μέρα χάσαμε την ελπίδα και την αισιοδοξία μας. Μας είναι δύσκολο στην Ελλάδα του σήμερα να πιστέψουμε ότι ο διπλανός μας, ο συνάνθρωπός μας, πόσο μάλλον ο πολιτικός μπορεί να αποτελεί λύση και όχι μέρος του προβλήματος. Όμως καμιά κοινωνία δεν μπορεί να προχωρήσει, αν δεν πιστέψει ότι αυτά που την ενώνουν είναι πιο σημαντικά από αυτά που την χωρίζουν. Αν δεν πιστέψουμε ότι αποτελούμε μια πολιτική κοινότητα σε μια χώρα με μεγάλες δυνατότητες.
Έχουμε μπροστά μας μια τετρατετία για να προχωρήσουμε χωρίς καθυστέρηση στην υλοποίηση του προγράμματός μας. Ενός προγράμματος όμως που δεν είναι θέσφατο, ούτε ευαγγέλιο. Αντιθέτως ζητά τη στήριξή σας. Ζητώ τη συνεργασία σας να τιμήσουμε το άγραφο συμβόλαιό μας: ότι για τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα ενώσουμε τις δυνάμεις μας σε μια τριπλή αποστολή.

1.
Να εισάγουμε ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης με ισχυρή δημοκρατία και αδιάβλητους θεσμούς.
2.
Να θωρακίσουμε άμεσα την οικονομία μας από την κρίση και να δώσουμε προοπτική στην ανάπτυξη, στην απασχόληση, στο κράτος πρόνοιας.
3.
Να αποκαταστήσουμε το διεθνές κύρος της χώρας μας, να νιώσουμε ξανά εθνικά υπερήφανοι σε έναν κόσμο που αλλάζει και μας θέλει συμμέτοχους.

Νέο μοντέλο διακυβέρνησης

Το μεταπολιτευτικό μοντέλο διακυβέρνησης στη χώρα εξάντλησε τη δυναμική του. Απαιτούνται νέες, καινοτόμες, ριζικές αλλαγές που θα προσδώσουν βιωσιμότητα στη δημοκρατία μας. Η ξεπερασμένη διάρθρωση της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, οι υπερεξουσίες του πρωθυπουργού, η διαπλοκή δικαστικής και εκτελεστικής εξουσίας, η έλλειψη λογοδοσίας, ο παρεμβατικός ρόλος των ΜΜΕ στην άσκηση της δημόσιας πολιτικής, ο μειωμένος ρόλος του βουλευτή, η πολυετής παραμονή στα δημόσια αξιώματα, αποτελούν μερικά από τα μελανά σημεία του μοντέλου διακυβέρνησής μας. Χρειαζόμαστε αλλαγές που θα δώσουν χώρο στη συνεργασία, στο διάλογο, στις αμοιβαίες πρωτοβουλίες, στον έλεγχο. Αλλαγές που για χρόνια έμειναν στο περιθώριο, κενά λόγια σε κομματικά προγράμματα, θεωρητικές συζητήσεις και συνθήματα. Αλλαγές στον πυρήνα του πολιτικού μας συστήματος.
Κανείς δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από τα δημόσια αξιώματα και τις ασυλίες. Κανείς δεν μπορεί να αντιλαμβάνεται τα δημόσια αξιώματα ως μέσο πλουτισμού. Θα δουλέψουμε για να δώσουμε τέλος στο φαύλο κύκλο της εξάρτησης, της διαφθοράς, της αναβολής και της μετάθεσης των ευθυνών. Δεν είμαστε εδώ για να ηθικολογήσουμε. Είμαστε εδώ για να εμφυσήσουμε νέα αντίληψη στον τρόπο διακυβέρνησης.
Η νέα αντίληψη αφορά στη βούλησή μας να κοιτάξουμε κατάματα τα προβλήματά μας και να τα αντιμετωπίσουμε επιτέλους αποτελεσματικά. Όχι στο όνομα του πολιτικού κόστους. Όχι ως υπόθεση εργασίας. Αλλά στο όνομα του δημόσιου συμφέροντος. Για να το πετύχουμε θα ζητήσουμε τη συμμετοχή περισσότερων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων στη διακυβέρνηση της χώρας. Θα ζητήσουμε τη συνδρομή ανθρώπων με διαπιστευτήρια κύρους και αξιοπιστίας. Το ζητάτε εσείς, το ζητά η κοινωνία, το ζητούν οι νέοι της χώρας.

Οικονομικές μεταρρυθμίσεις

Δεύτερον, πρέπει να δουλέψουμε σκληρά για να βγούμε από την οικονομική κρίση. Δεν θα ωραιοποιήσω, αυτό που γνωρίζουμε όλοι. Η οικονομική κρίση απειλεί άμεσα τις κατακτήσεις μας. Απειλεί την εργασία μας, τις συντάξεις μας, τους μισθούς μας. Απειλεί την ποιότητα ζωής, τις συνήθειες μας, τον τρόπο ζωής μας, έτσι όπως αυτός διαμορφώθηκε τα τελευταία 10-15 χρόνια. Θα χρειαστούμε χρήματα για τα ασφαλιστικά μας ταμεία, για τις συντάξεις μας, για την περίθαλψή μας, για τα φάρμακά μας. Θα χρειαστούμε χρήματα για να χτίσουμε ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα. Θα χρειαστούμε χρήματα για να επενδύσουμε στον πολιτισμό μας, στις νέες τεχνολογίες και στο περιβάλλον μας. Θα χρειαστούμε βούληση για να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια Ελλάδα καλύτερη από αυτήν που εμείς παραλάβαμε. Όχι μια Ελλάδα απογοήτευσης και βίας. Αλλά μια Ελλάδα ελπίδας και δημιουργίας.
Μπροστά σε αυτήν την απειλή, πρέπει και μπορούμε να ορθώσουμε τη συνεργασία μας, το ρεαλισμό μας και την υπευθυνότητά μας. Χρειάζεται να κάνουμε θυσίες. Το βάρος όμως δεν μπορεί και δεν πρέπει να πέσει στα χαμηλά εισοδήματα. Όσοι για χρόνια απολαύσαν την ελεγκτική ασυλία, όσοι εκμεταλλεύτηκαν καθεστώτα ασυδοσίας, όσοι απόλαυσαν προνόμια δυσανάλογα της προσφοράς τους, όσοι εκμεταλλεύτηκαν την απουσία ελέγχου στις αγορές, όσοι ευνοήθηκαν από το σύστημα που δεν φορολογούσε δίκαια τα εισοδήματα και έριχνε το βάρος στους μη προνομιούχους, θα κληθούν να συμβάλουν στη νέα προσπάθεια. Ζητώ τη στήριξη όλων όσων έχουν τη δυνατότητα, με απόλυτη διαφάνεια και αξιοκρατία. Και εγγυώμαι την ανταποδοτική σχέση φορολόγησης και κοινωνικού κράτους. Κάθε ευρώ θα επιστρέφεται στον πολίτη μέσα από ποιοτικές υπηρεσίες διοίκησης, καλύτερα σχολεία, καλύτερα νοσοκομεία, έργα υποδομής, χώρους πρασίνου, πολιτισμό και αναψυχή.
Μέσα από τη δίκαιη αναδιανομή, όχι μόνο θα χρηματοδοτήσουμε, αλλά και θα στρέψουμε το βλέμμα στη νέα γενιά, στους μαθητές, στους φοιτητές, στους νέους εργαζομένους. Κάθε πολιτική που θα προωθήσει την ανάπτυξη θα έχει επίκεντρο τον άνθρωπο, και ειδικά τους νέους. Και επιπλέον, ζητώ από τους κοινωνικούς εταίρους να συζητήσουμε σε νέες βάσεις πώς θα οικοδομήσουμε έναν γόνιμο κοινωνικό διάλογο για την αλληλεγγύη των γενεών. Πώς δηλαδή θα προσανατολίσουμε την απασχόληση και την κοινωνική ασφάλιση στις ανάγκες των παιδιών μας, ώστε να σπάσουμε το εμπάργκο της ομηρίας και της εκμετάλλευσης που υφίσταται η νέα γενιά.

Αποκατάσταση της εικόνας της χώρας

Τρίτον, θα αποκαταστήσουμε την εικόνα της Ελλάδας στον κόσμο. Μέσα από ριζοσπαστικές τομές στο μοντέλο διακυβέρνησης, στο κοινωνικό κράτος και στην οικονομική διακυβέρνηση, θα μεταδώσουμε στη διεθνή κοινότητα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), ότι η Ελλάδα έχει τη θέληση και την αποφασιστικότητα να μην ξαναγίνει ουραγός στην Ευρώπη. Στα πλαίσια αυτά, ξεκινώ άμεσα κύκλο επαφών ώστε να εξασφαλίσω από την ΕΕ την αναγκαία πολιτική και οικονομική στήριξη για να προχωρήσουμε στις αναγκαίες για τη χώρα αλλαγές. Με στόχο να εντάξουμε ξανά τη χώρα σε μια υπερεθνική κοινότητα εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού, προτάσσουμε την εξωστρέφεια ως κυρίαρχη συνισταμένη της πολιτικής μας. Κάθε υπουργείο, κάθε δημόσια αρχή, το κοινοβούλιό μας οφείλει να παράγει έργο που θα επανασυνδέσει την Ελλάδα με τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Μόνο έτσι θα μάθουμε ξανά να συνεργαζόμαστε, να παρεμβαίνουμε, να διεκδικούμε, να εξοικειωνόμαστε με το καινούριο και διαφορετικό.

Απευθύνομαι σε κάθε πολίτη αυτής της χώρας,

Μέσα στις επόμενες ώρες θα ορκιστεί η επόμενη κυβέρνηση. Κατανοώντας την κρίσιμη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, κάθε κυβερνητική απόφαση πρέπει να χαρακτηρίζεται από πνεύμα δικαιοσύνης, αξιοκρατίας και συναίνεσης. Η ενότητα σφυρηλατείται στην πράξη και όχι στη θεωρία. Και αυτό που χρειάζεται αυτή τη στιγμή, είναι η θέληση να προχωρήσουμε χωρίς χρονοτριβή.
Πρώτον, όπως άλλωστε δεσμεύθηκα προεκλογικά, η νεά κυβέρνηση θα είναι ολιγομελής και ευέλικτη. Θα διαπνέεται από πνεύμα συνεργασίας και υψηλής ευθύνης. Με αποκεντρωμένες υπηρεσίες και επιτελικό ρόλο. Νέοι άνθρωποι θα κληθούν να στελεχώσουν θέσεις ευθύνης σε αγαστή συνεργασία με έμπειρα και καταξιωμένα πρόσωπα. Προσωπικά, θα εγγυηθώ ένα νέο πλαίσιο διαφάνειας και ελέγχου άσκησης της δημόσιας εξουσίας.
Ήρθε η ώρα να δείξουμε έμπρακτα την εμπιστοσύνη μας στους καλύτερους και τους πιο ικανούς. Ήρθε η ώρα που το εμπάργκο απέναντι στους νέους θα σπάσει με μια νέα κοινωνική συμφωνία συνεργασίας και κατανόησης. Δεν θέλουμε άλλες πέτρες, ούτε άλλες αποδοκιμασίες. Δεν θέλουμε τη βία, θέλουμε τη δύναμη της νέας γενιάς. Θέλουμε τις υψωμένες γροθιές τους και την πυγμή τους για να αλλάξουμε μαζί τη χώρα.
Δεύτερον, συστήνεται άμεσα συμβούλιο εποπτείας και διαχείρισης της οικονομικής κρίσης. Με συμμετοχή πρώην υπουργών οικονομικών της χώρας, πρώην διοικητών της Τράπεζας της Ελλάδας, μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων και της επιχειρηματικής κοινότητας. Σε συνεργασία με τη γραμματεία του υπουργικού συμβουλίου, η επιτροπή θα γνωμοδοτεί για τις δημόσιες δαπάνες και τη διαχείριση των εσόδων του κράτους. Η επιτροπή αυτή θα λογοδοτεί απευθείας στον πρωθυπουργό της χώρας.
Τρίτον, με τη σύσταση της νέας κυβέρνησης, δημιουργούνται δύο διακομματικές επιτροπές, με τη συμμετοχή πολιτικών εκπροσώπων, διακεκριμένων επιστημόνων και κοινωνικών φορέων. Η πρώτη θα έχει στόχο την επεξεργασία προτάσεων για τη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Η δεύτερη, θα έχει στόχο την επεξεργασία προτάσεων για τη μεταρρύθμιση του συστήματος δημόσιας υγείας στη χώρα. Τα πορίσματά τους θα εκτεθούν στο δημόσιο διάλογο και θα δεσμεύσουν τα αρμόδια υπουργεία.
Αναλαμβάνω ο ίδιος προσωπικά να εγγυηθώ την εφαρμογή και την αξιοπιστία των παραπάνω πρωτοβουλιών. Αναλαμβάνω να εγγυηθώ μια πορεία ευθύνης σε ευθεία σύγκρουση με τα χρονίζοντα προβλήματα της χώρας μας. Αναλαμβάνουμε τη διακυβέρνηση της χώρας χωρίς ηθικολογίες αλλά με πίστη στο πρόγραμμά μας. Αναλαμβάνουμε την πολιτική ευθύνη να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες σας. Ζητώ τη συνδρομή σας για να φέρουμε την πραγματική αλλαγή και να κάνουμε το χρέος μας απέναντι στη νέα γενιά.

Σας ευχαριστώ.

http://www.facebook.com/

Όταν σπάει το απόστημα

When nettles go ungrasped

© The Economist



Υπάρχει κάτι παράξενο και ανατριχιαστικό στο θέαμα μιας σχετικά ευημερούσας ευρωπαϊκής χώρας -που οι περισσότεροι διεθνείς παράγοντες πίστευαν πως είχε πια ξεπεράσει την ακανθώδη της ιστορική πορεία, τη γεμάτη πραξικοπήματα και βίαιες συγκρούσεις- που έξαφνα βυθίζεται σε ταραχές που οι αρχές δεν μπορούν να θέσουν υπό έλεγχο.



Η ελληνική αστάθεια μοιάζει ακόμα πιο παράδοξη αν λάβουμε υπόψη πως οι οικονομικές της επιδόσεις, σύμφωνα τουλάχιστο με τα επίσημα νούμερα, είναι αρκετά καλή.



Μα θα ήταν ποτέ δυνατό να συμβούν παρόμοια πράγματα σε μία σταθερή δημοκρατία, ή μήπως το λίκνο της δημοκρατίας έχει ειδικές προδιαγραφές;



Εντάξει, το γεγονός που πυροδότησε την πρόσφατη αναστάτωση -η δολοφονία ενός εφήβου από έναν αστυνομικό- θα μπορούσε να είχε συμβεί οπουδήποτε. Και υπάρχουν πλήθος πόλεων που διαθέτουν οργισμένες μειοψηφίες έτοιμες να πάθουν αμόκ: θυμηθείτε τη Βουδαπέστη το 2006 ή το Παρίσι το 2005.



Αλλά στην ελληνική περίπτωση, το ξέσπασμα λύσσας των νεαρών εφήβων και του μποέμ υπόκοσμου της χώρας μοιάζει να απηχεί μία πολύ γενικότερη αίσθηση δυσαρέσκειας, με την έκταση της διαφθοράς, την κακοδιοίκηση και την κακή ποιότητα ζωής, τουλάχιστο για τα κατώτερα στρώματα του αθηναϊκού σωρού.



Κι υπάρχουν και μερικές ακόμα πρόσθετες συγκυριακές αιτίες, όπως η οργή με τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα (σε ένα εκ των οποίων αναμειγνύεται ένα διάσημο μοναστήρι, πράγμα που σοκάρει ακόμα κι ένα έθνος που αγαπάει την εκκλησία του και μοιάζει εθισμένο στην κλοπή δημοσίου χρήματος).



Ακόμα σπουδαιότερα όμως είναι τα προβλήματα που καμία ελληνική κυβέρνηση δεν τόλμησε να αντιμετωπίσει. Αν θέλετε να μάθετε ποια είναι αυτά, δεν έχετε παρά να ρωτήσετε όποιον ελληνικής καταγωγής πανεπιστημιακό, επιχειρηματία, καλλιτέχνη ή άλλον ταλαντούχο τύπο, από τους πολλούς που ανθούν σε ολόκληρο τον κόσμο και δειλιάζουν να γυρίσουν στην πατρίδα τους, όσο κι αν την αγαπάνε.



Όπως θα σας πει κάθε Έλληνας νοσταλγός, η πατρίδα του μπορεί να τρελάνει όποιον έχει ταλέντο και διάθεση για προσφορά. Τα πανεπιστήμια ολόκληρου του κόσμου είναι γεμάτα Έλληνες, κι όμως τα ελληνικά ανώτατα ιδρύματα χαρακτηρίζονται από κακοδιοίκηση, διαρκείς απεργίες και κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη παιδεία. Σε ότι αφορά τα πανεπιστήμιά της, η Ελλάδα μοιάζει μάλλον να συνεχίζει το οθωμανικό της παρελθόν (π.χ. συντηρώντας γραφειοκρατίες που μπλοκάρουν κάθε μεταρρύθμιση) πολύ περισσότερο από την ίδια την Τουρκία, που διακρίνεται για τα υψηλής στάθμης κρατικά και ιδιωτικά της πανεπιστήμια.



Στην υγεία, την εκπαίδευση, και άλλες δημόσιες υπηρεσίες, οι κρατικές παροχές είναι τόσο χαμηλού επιπέδου που έχει δημιουργηθεί μία ολόκληρη «αφανής αγορά» που την καρπούνται προσοδοθήρες που αντιτίθενται σε κάθε αλλαγή.



Η ζωή είναι σκληρή για τους νέους που διαθέτουν ενεργητικότητα και προσόντα, αλλά τους λείπουν τα λεφτά ή οι γνωριμίες. Αν θέλουν να πετύχουν κάτι, θα πρέπει να σέρνονται στις βρώμικες αίθουσες διδασκαλίας των κρατικών σχολείων και μετά σε απογευματινά ιδιωτικά φροντιστήρια, όπου οι ίδιοι καθηγητές κάνουν πολύ καλύτερη δουλειά, με αντάλλαγμα την πρόσθετη αμοιβή.



Κι όποιος ξεπεράσει όλα αυτά τα εμπόδια, βρίσκεται αντιμέτωπος με μία ζοφερή αγορά εργασίας -είτε σε έναν κακοπληρωμένο, δυσλειτουργικό δημόσιο τομέα, είτε σε έναν ιδιωτικό τομέα που παρενοχλείται από διεφθαρμένους εφοριακούς και παράλογες ρυθμίσεις.



Φυσικά, τίποτα από τα παραπάνω δε δικαιολογεί τις ταραχές. Επιπλέον, η εφαρμογή πολλών από τις πολιτικές προτάσεις των αυτοδιορισμένων ως εκπροσώπων της οργής του ελληνικού λαού (όπως π.χ. η περαιτέρω απαγόρευση της ιδιωτικής εκπαίδευσης) θα επιδείνωναν την κατάστασή του.



Όσο σοβαρά κι αν ήταν, πολλά από αυτά τα προβλήματα καλύφτηκαν χάρη στο εύκολο χρήμα: τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, την άνθηση της ναυτιλίας, τα έργα για τους ολυμπιακούς του 2004.



Η παγκόσμια ύφεση όμως έριξε τις μάσκες και οι Έλληνες πολιτικοί βρέθηκαν ξαφνικά αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: είτε να τα βάλουν με τα κατεστημένα συμφέροντα που παρεμποδίζουν την εξέλιξη, είτε να επιτρέψουν να κινδυνεύσει η χώρα να χάσει πολλές από τις οικονομικές και κοινωνικές προόδους που πέτυχε τις τελευταίες δεκαετίες.



Η ελευθερία εξαρτάται από το πολιτικό θάρρος



Για τους Έλληνες πολιτικούς, συχνά η τελευταία γραμμή αμύνης είναι να μην κάνουν τίποτα, να κάνουν τα στραβά μάτια στη διαφθορά της αστυνομίας ή να επιτρέπουν στους δημοσίους υπαλλήλους να «στρογγυλεύουν» το μισθό τους με πλάγια μέσα.



Αλλά σήμερα το κόστος της συντήρησης γίνεται μεγαλύτερο από το κόστος της αλλαγής.



Πολύ σύντομα, κάποιος από τους Έλληνες πολιτικάντηδες, είτε από την κυβερνώσα κεντροδεξιά, είτε από την προηγούμενη στις δημοσκοπήσεις κεντροαριστερά, θα αναγκαστεί να μεταμορφωθεί σε πολιτική προσωπικότητα.

Η αθηναϊκή δημοκρατία σε ερείπια

Η αθηναϊκή δημοκρατία σε ερείπια

του Κατ Κρίστοφερ

Athenian democracy in ruins

© The Guardian


Οι εικόνες που αναμεταδίδονται από την Ελλάδα, καθώς η χώρα εισέρχεται στην τρίτη συνεχόμενη ημέρα ταραχών και προγραμματίζονται ακόμα περισσότερες διαδηλώσεις, δείχνουν διαρκώς εφήβους να εκτοξεύουν πέτρες, φλεγόμενα κτίρια και αυτοκίνητα -κι Έλληνες αστυνομικούς να απαντούν με δακρυγόνα. Η αποσταθεροποίηση όμως της χώρας ξεκίνησε πολύ πριν τον ασυνείδητο πυροβολισμό κατά του δεκαπεντάχρονου Ανδρέα Γρηγορόπουλου.



Η Νέα Δημοκρατία είχε δώσει ηχηρές υποσχέσεις για μεταρρυθμίσεις προκειμένου να κερδίσει τις εκλογές μετά τις φωτιές του 2007, αλλά το μόνο που είδαν έκτοτε οι ψηφοφόροι ήταν αλλεπάλληλα σκάνδαλα, όπου φαγώθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια από τα χρήματα των φορολογουμένων, άνοδο της εγκληματικότητας και ένα σύστημα δικαίου και τήρησης της τάξης που το μόνο που δεν αποδίδει είναι δικαιοσύνη.



Πρόκειται για μία κακοδιοίκηση που επιτρέπει σε καταδικασμένους βουλευτές, τρομοκράτες, βιαστές και δολοφόνους να παραμένουν ατιμώρητοι επί χρόνια και δεκαετίες, την ίδια ώρα που η αστυνομία βάζει λουκέτο στη βρετανική εταιρεία «Στάνλεϊμπετ» μέσα σε επτά μέρες, μόνο και μόνο διότι τόλμησε να αμφισβητήσει το μονοπώλιο του τζόγου, έναν κλάδο με τζίρο 7 δις ευρώ, στον οποίο το κράτος μετέχει με 34.4%.



Πρόκειται για μία κυβέρνηση που δεν προστατεύει ούτε υπηρετεί -αλλά ούτε καν σέβεται τους υπηκόους της.



Πρόκειται για μία κυβέρνηση που την ενδιαφέρει μόνο ο εαυτός της, και ο κόσμος αντιδρά ανάλογα: φοροδιαφεύγοντας, αρνούμενος να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές, ρυπαίνοντας το περιβάλλον, εμπαίζοντας τους νόμους, δωροδοκώντας, επιδιώκοντας να καταλάβει μια θέση στο δημόσιο και λειτουργώντας κατά τα γούστα του, χωρίς να κινδυνεύει να τιμωρηθεί.



Η κυβέρνηση και τα μίντια σπεύδουν να χαρακτηρίσουν «ακροαριστερό» ή «αναρχικό» όποιον βγαίνει στους δρόμους, αλλά αυτοί οι νέοι μοιάζουν μάλλον με αλήτες, κακοποιούς και βαριεστημένα πλουσιόπαιδα που συμπεριφέρονται όπως οι ομάδες των χούλιγκαν -και δεν έχουν ιδέα από αναρχισμό.



Κι ύστερα, έξαφνα τα πράγματα βγαίνουν εκτός ελέγχου: ένας αθώος πεθαίνει και η κυβέρνηση μεταθέτει άρον-άρον την ευθύνη στους υφισταμένους της, επί τω προκειμένω σε δύο αστυνομικούς υπαλλήλους.



Ένας υπουργός υποβάλλει τυπικά την παραίτησή του, αλλά κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να προτείνει πραγματικά μέτρα αντιμετώπισης της βαθιάς δυσαρέσκειας και της απελπισίας, που κυρίως εκδηλώθηκαν στις παρούσες -αλλά και άλλες- βίαιες ταραχές.



Κοντολογίς, η ελληνική πολιτεία δεν είναι εις θέση να ελέγξει τους στασιαστές με τη διαφθορά και τη χαλαρότητα που τους δημιούργησε.



Ο υπουργός εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος ζήτησε ηρεμία και είπε πως η αστυνομία έχει την διαταγή να διατηρεί αμυντική στάση, παραδεχόμενος σχεδόν πως δεν εγγυάται την τήρηση του νόμου και την τάξη -που είναι βασικά δημοκρατικά δικαιώματα- αλλά ούτε την ασφάλεια, τις περιουσίες και τις ζωές των αθώων πολιτών.



Είπε επίσης: «η αφαίρεση ζωής είναι κάτι το οποίο στην δημοκρατία δεν συγχωρείται». Από την άλλη, κάθε κράτος που ανέχεται επαναλαμβανόμενα βίαια περιστατικά δεν υπερασπίζεται, ούτε τιμά την ελευθερία. Είναι ένα πράγμα να διαδηλώνεις είναι όμως εντελώς διαφορετικό να στρατολογείς ομάδες κρούσης μέσω διαδικτύου, να πυροδοτείς βόμβες, να απαγάγεις ανθρώπους και να συλλαμβάνεις ομήρους.



Σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή» οι ταραχές ήταν «οι χειρότερες που βίωσε η χώρα μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας του 1974». Πράγμα που θέτει το ερώτημα κατά πόσο υπάρχει πράγματι δημοκρατία στη χώρα που ισχυρίζεται πως είναι η γενέτειρά της.



Από την άλλη βέβαια, στις δημοκρατίες συμβαίνει να έχουν οι άνθρωποι την κυβέρνηση που τους αξίζει.

Η αλφαβήτα της αλλαγής

του Νίκου Ράπτη

© ppol

Καθώς πυκνώνουν τα σημάδια πως θα υπάρξουν πολιτικές δυνάμεις που θα αμφισβητήσουν στις κάλπες το καθεστώς μεταπολιτευτικό σύστημα, ιδού ένα μικρό ευρετήριο για το περιεχόμενο του αντι-παραδείγματος, που ίσως μπορέσει να αλλάξει σελίδα στην ελληνική πολιτική, για να πάμε -επιτέλους- παραπέρα!



Α όπως Ανατροπή: Για να πέσει το καθεστώς μεταπολιτευτικό σύστημα, θα πρέπει κάποιος να το αναποδογυρίσει -στην κυριολεξία. Το εγχείρημα αυτό είναι πολιτιστικό όσο και πολιτικό. Αυτό που πρέπει να συμβεί δεν είναι απλά «να υπάρξει εναλλακτική πρόταση», αλλά να σιωπήσουν για πάντα οι θιασώτες της μεταπολίτευσης (ακριβώς όπως σιώπησαν οι προδικτατορικοί δεξιοί: υπό το βάρος των τύψεων, της σύγχυσης και της κοινωνικής τους απομόνωσης)



Β όπως Βάση: Ευθύνη των όποιων πρωτοποριών είναι να πυροδοτήσουν την κατάρρευση του συστήματος. 'Απαξ όμως και ξεκινήσει η διαδικασία, η «βάση», οι πολίτες θα αναλάβει τα υπόλοιπα. Όποιος (το) φοβάται (αυτό), πέφτει και κοιμάται!



Γ όπως Γυναίκες: Στους «ξεχασμένους» της μεταπολίτευσης συγκαταλέγονται οι εργαζόμενες γυναίκες. Η νέα Ελλάδα θα είναι πρώτα απ' όλα μία χώρα όπου η πολιτεία θα συμπαραστέκεται ενεργά στις γυναίκες (με δομές φροντίδας παιδιών, επιδόματα και οχύρωση των επαγγελματικών τους σταδιοδρομιών) ώστε να τις επιτρέψει να συνδυάζουν τις οικογενειακές με τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις. Λόγω του ανελέητου δημογραφικού προβλήματος, αυτή η επιλογή σχετίζεται άμεσα με την ίδια την εθνική μας ύπαρξη. Σχετίζεται επίσης με την τόνωση της οικονομίας μας, που χρειάζεται τα ταλέντα, τις γνώσεις, τη δημιουργικότητα εκατοντάδων χιλιάδων γυναικών που σήμερα εξαναγκάζονται να μην εργάζονται -ή να υποαπασχολούνται.



Δ όπως Δικαιοσύνη: Αν κάτι χαρακτηρίζει το καθεστώς μεταπολιτευτικό σύστημα, αυτό είναι η έλλειψη δικαιοσύνης. Το σύστημα είναι «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα των ισχυρών: ισχυρών πολιτικά (τα στελέχη των μεταπολιτευτικών κομμάτων), οικονομικά (τους διαπλεκόμενους επιχειρηματίες, τη μαφιοκρατία, τους πολιτικούς δισεκατομμυριούχους), συνδικαλιστικά (τους «οπλίτες» των κομματικών στρατευμάτων). Εμείς, η «άλλη Ελλάδα», οι κανονικοί άνθρωποι, καλούμαστε να χρηματοδοτούμε από το υστέρημά μας την ανίκανη και φαύλη διαχείρισή τους και να υφιστάμεθα την αναξιοκρατία, την ευνοιοκρατία, την οικογενειοκρατία, την παρεοκρατία, στη βάση των οποίων διευθετούν τη λεηλασία της Ελλάδας!



Ε όπως Ευθύνη: Για να υπάρξει δημοκρατία, θα πρέπει να υπάρχει αίσθημα ευθύνης απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Ο καθένας να επιτελεί το έργο του όσο καλύτερα μπορεί προς όφελος του κοινού καλού. Αυτό το αίσθημα ευθύνης θα καλλιεργηθεί βέβαια από το αίσθημα ανάτασης που θα φέρει η επικράτηση της αλλαγής (το αίσθημα πως πάμε επιτέλους παραπέρα)! Θα χρειαστεί επίσης να λήξει η περίοδος της ατιμωρησίας και της επιτρεπτικότητας για τους ανίκανους και τους παράνομους και να επιβραβευθούν επιτέλους οι άξιοι και ικανοί, όσοι φέρουν απτά αποτελέσματα! Η ευθύνη βρίσκεται στους αντίποδες του -κυρίαρχου σήμερα- ωχαδερφισμού.



Ζ όπως Ζωή: Η ποιότητα ζωής δεν ταυτίζεται με την αέναη κατανάλωση, τη λεηλασία του περιβάλλοντος, τον εγωτισμό. Τη μελλοντική μας ευζωία θα τη θεμελιώσουμε στην ασφάλεια, την ισότητα, τη συλλογικότητα, την αξιοκρατία, τη δημιουργικότητα, τη δικαιοσύνη, την επάρκεια κοινόχρηστων πόρων.



Η όπως Ηγετικότητα: Η ανατροπή του καθεστώτος μεταπολιτευτικού συστήματος θα χρειαστεί αποφασιστικές ηγεσίες, με αίσθημα χρέους προς το μέλλον της πατρίδας και διάθεση να συγκρουστούν με τα κατεστημένα συμφέροντα και την ιδεολογική τους ηγεμονία. Ηγετικότητα σημαίνει γνώση, προγραμματισμός, ιεράρχηση, διάθεση για αυτοθυσία, όραμα για την πατρίδα. Δεν αντέχουμε άλλο να καταβάλουμε το «πολιτικό κόστος» να κυβερνιόμαστε από ανεύθυνες, ανεπαρκείς και υστερόβουλες ηγεσίες!



Θ όπως Θεωρία: Το κίνημα της αλλαγής δεν μπορεί να διαμορφωθεί στη βάση μιας συγκεκριμένης ιδεολογίας, αλλά μιας προγραμματικής πρότασης εθνικής ανάτασης και διεξόδου από τη μεταπολίτευση. Αυτήν την προγραμματική πρόταση θα την υπηρετήσουν φορείς των καλύτερων παραδόσεων από τα τέσσερα μεγάλα ιδεολογικά ρεύματα που διατρέχουν την ελληνική πολιτική: το πατριωτικό, το εκσυγχρονιστικό, το λαϊκό και το θρησκευτικό.



Ι όπως Ισοπολιτεία: ισονομία (όλοι είμαστε ίσιοι εμπρός στο νόμο), ισηγορία (ο καθένας έχει ίσο δικαίωμα στην έκφραση της γνώμης του), ισοψηφία (όλοι έχουμε ίση πολιτική δύναμη), ισογονία (ο καθένας εξελίσσεται με βάση τις ικανότητές του, όχι την καταγωγή του), ισοκρατία, ισοτιμία... Χωρίς αυτά δεν υπάρχει δημοκρατία!



Κ όπως Κέντρο: Το ριζοσπαστικό, νέο κέντρο είναι ο χώρος της αλλαγής, που απεχθάνεται τις ακραίες τοποθετήσεις, αναζητεί λύσεις και συνθέσεις χωρίς δογματικές ιδεοληψίες, υπερασπίζεται τις ανθρωπιστικές και φιλελεύθερες αξίες, εκφράζει τη μεσαία τάξη και όλους όσοι μοχθούν να ενταχθούν σε αυτή.



Λ όπως Λογοδοσία: Όλοι όσοι έχουν εξουσία οφείλουν να επιζητούν την αποτελεσματικότερη άσκησή της υπέρ των πολιτών! Δεν υπάρχει δημοκρατική εξουσία χωρίς λογοδοσία, στη βάση εκπεφρασμένων ποιοτικών και ποσοτικών στόχων-δεικτών. Κάθ αρχή, κάθε υπηρεσία οφείλει να κρίνεται διαρκώς (να επιβραβεύεται δηλαδή και να τιμωρείται) ανάλογα με τα αποτελέσματά της!



Μ όπως Μεταπολίτευση: Το μεταπολιτευτικό σύστημα εξέφρασε στο ξεκίνημά του πολλά και μεγάλα οράματα. Πέτυχε μάλιστα να αποβάλλει από τα κέντρα λήψης αποφάσεων εξωθεσμικούς παράγοντες, όπως το παλάτι και το στρατό, και να εντάξει σε αυτά νέες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις. Πέτυχε να εντάξει την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και να εισαγάγει τη χώρα σε μία μακρά περίοδο καταναλωτισμού. Σήμερα όμως, έχει προ πολλού εξαντλήσει την προωθητική του δύναμη. Ακόμα χειρότερα, καλλιεργεί ανεύθυνα «σκοτεινές τάσεις», αμετάκλητες αρνητικές αλλαγές, που καθημερινά υπονομεύουν και περισσότερο τη ζωή μας, τη σταδιοδρομία μας, την οικονομική μας κατάσταση, τα δημοκρατικά μας δικαιώματα -και είναι ικανές να πλήξουν θανάσιμα ακόμα και τις ίδιες τις προοπτικές επιβίωσης της Ελλάδας και του ελληνισμού. Το σύστημα αυτό ήρθε η ώρα να ανατραπεί, μαζί με την «αριστερίζουσα» ιδεολογική ηγεμονία, την ανομία και την επιτρεπτικότητα, την κομματοκρατία, την παρεοκρατία και τον ισοπεδισμό, την πνευματική οκνηρία που το χαρακτήρισαν. Η «λευτεριά από τη μεταπολίτευση» είναι εκ των ων ουκ άνευ όρος για να έχουμε μέλλον, ατομικό και συλλογικό.



Ν όπως Νέοι: Οι σημερινοί νέοι («των 700 ευρώ») καλούνται να είναι η πρώτη γενιά εδώ και αιώνες που θα ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη! Το μεταπολιτευτικό καθεστώς τους επιφυλάσσει το ρόλο του παρία-ακολούθου, ίσως και του άλλοθι «ανανέωσής» του (σε όσους κατορθώσουν να μιμηθούν τους εξουσιαστικούς του τρόπους). Αυτό το σύστημα όμως είναι που στοίβαξε τους νέους μας σε άθλια σχολεία, τους έδωσε πλαστά πτυχία, τους εξαπέστειλε απροστάτευτους σε μία ανεξέλεγκτη ιδιωτική αγορά, τους ζητάει να προσκυνήσουν για να τους «βάλει» στο αντιπαραγωγικό, αναξιοκρατικό και φαύλο δημόσιο. Χρέος των νέων να σταθούν απέναντι στο σύστημα! Δεν έχουν να περιμένουν τίποτα από τους χρυσοκάνθαρους της μεταπολίτευσης!



Ξ όπως Ξεχασμένοι της Μεταπολίτευσης: Στην εξέλιξή του, το καθεστώς μεταπολιτευτικό σύστημα «ξέχασε» όλους όσοι δε διέθεταν δύναμη πολιτικής διαπραγμάτευσης, ήτοι τις μόνες ανταλλακτικές αξίες που εκτιμά το σύστημα: ψήφους, λεφτά, διασημότητα. Ξεχασμένοι της μεταπολίτευσης είναι οι γυναίκες, οι νέοι και τα παιδιά, η νέα ελληνική οικογένεια· το ελληνικό περιβάλλον· ο δημόσιος χώρος. Η αποκατάσταση των «ξεχασμένων της μεταπολίτευσης» δεν αποτελεί μόνο αίτημα δημοκρατίας, δικαιοσύνης, ισότητας. Συνδέεται με την επιβίωση της δημοκρατίας και του ελληνισμού στον ελλαδικό χώρο, αφού οι «ξεχασμένοι της μεταπολίτευσης» κρατούν στην κυριολεξία τα κλειδιά του μέλλοντος όλων μας!



Ο όπως Οικολογία: Το ελληνικό περιβάλλον είναι ο βασικός εθνικός μας πόρος. Η χρηστή του διαχείριση, η μέριμνα για τη μακροπρόθεσμη συντήρησή του, η δράση υπέρ της ανάταξης και της αποκατάστασής του, αποτελούν κεντρική πολιτική επιταγή. Το ελληνικό περιβάλλον είναι χώρος κοινοκτημοσύνης και πόρος ανάπτυξης ενός διαφορετικού οικονομικού μοντέλου για τη χώρα (πράσινη ανάπτυξη), που να βασίζεται στην ανάπτυξη παραγωγής «πράσινων» υλικών, στην ανακύκλωση, στον αγροτουρισμό-οικοτουρισμό, στα βιολογικά προϊόντα, στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, στην υγιεινή διατροφή, στην αφαλάτωση. Χρέος της χώρας να συμμετάσχει στην πρωτοπορία του αγώνα για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και να αρχίσει να προετοιμάζεται από τώρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεών τους.



Π όπως Παιδιά: Η τεκνοποιία και η δημιουργία οικογένειας θα πρέπει να πάψει να λειτουργεί ως «διαβατήριο για την φτώχεια» και η ανατροφή τους να πάψει να συνοδεύεται από παράπλευρες οικονομικές επιβαρύνσεις για παροχές που υποτίθεται πως το κράτος παρέχει δωρεάν («αφανή φορολογία»). Χρειάζεται μία πολιτική στήριξης της τεκνοποιίας και της ανατροφής των παιδιών που να περιλαμβάνει:

*
τη μείωση του κόστους και τη διευκόλυνση της κύησης, την αποθάρρυνση-μείωση των αμβλώσεων·
*
τη ραγδαία αύξηση των οικονομικών απολαβών που συνδέονται με την τεκνοποιία (αύξηση του επιδόματος τέκνου έως του ποσού των 600� ανά παιδί) φοροαπαλλαγές κ.λπ·
*
τη βελτίωση της ευζωίας των παιδιών (καλύτερη παιδεία και υγειονομική περίθαλψη και παρεμβάσεις υπέρ των παιδιών στο δημόσιο χώρο)·
*
την εξασφάλιση της ποιότητας του νερού, των τροφών, του αέρα που καταναλώνουν τα παιδιά μας.

Ρ όπως Ριζοσπαστισμός: Η κεντρώα ταυτότητα του υποκείμενου της αλλαγής δεν ταυτίζεται με τη διάθεση συγκερασμού, την πολιτική ασυνέπεια, τον τακτικισμό που δυστυχώς χαρακτήρισαν το πολιτικό κέντρο σε προηγούμενες φάσεις. Ξέρουμε τι θέλουμε και το λέμε δυνατά! Και δεν το λέμε μόνο με λόγια, αλλά και με την όλη παρουσία μας, τη δομή και οργάνωσή μας, τον τρόπο επικοινωνίας μας με το λαό.



Σ όπως Συντακτική Συνέλευση: Η «νέα μεταπολίτευση» που πρεσβεύουμε, εμπεριέχει αλλαγές στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, μείωση του ρόλου της διασημότητας, του χρήματος και της καταγωγής στην πολιτική απήχηση, περισσότερη σταθερότητα, καθιέρωση του θεσμού του δημοψηφίσματος λαϊκής βάσης, διαχωρισμό εξουσιών -ασυμβίβαστο υπουργικού-βουλευτικού αξιώματος κ.λπ. Κορωνίδα αυτών των αλλαγών όμως -που θα σηματοδοτήσει οριστικά την «αλλαγή σελίδας» στην πολιτική ιστορία του τόπου- είναι η σύγκληση συντακτικής συνέλευσης για την εκπόνηση ενός νέου συντάγματος λιτού, συνεκτικού, ουσιαστικού, που να μπορεί να λειτουργεί ως ακρογωνιαίος λίθος για έναν νέο ελληνικό «συνταγματικό πατριωτισμό».



Τ όπως Τουρκία: Χάρη σε μία απίστευτη συμπαιγνία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, η πατρίδα μας εγκατάλειψε το Δεκέμβριο του 2004 την πάγια αντίληψη των κ.κ. Κωνσταντίνου Καραμανλή, Ανδρέα Παπανδρέου, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και Κώστα Σημίτη πως η Τουρκία δεν μπορεί να ενταχθεί ως πλήρες κράτος-μέλος στην ΕΕ με εκκρεμείς διαφορές με την Ελλάδα (όπως εξάλλου και η ίδια η ΕΕ δέχτηκε στο Ελσίνκι, το 1999). Θεωρούμε πως η Τουρκία δεν είναι δυνατό να ενταχθεί στην ΕΕ όχι μόνο για εθνικούς λόγους (ελληνοτουρκικές διαφορές, δημογραφική ανισορροπία), αλλά και για ευρύτερους λόγους, που ορθά αναφέρονται από παράγοντες της πολιτικής και πνευματικής ζωής σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ζητάμε πάντως να τεθεί άμεσα σε δημοψήφισμα η απόφαση του Δεκεμβρίου του 2004 για απόδοση του καθεστώτος της «υπό ένταξη χώρας» στην Τουρκία, ώστε να επικυρωθεί ή να ακυρωθεί από τον ελληνικό λαό.



Υ όπως Υγεία: Η βελτίωση της υγείας των Ελλήνων περνάει από μία ενεργή και πολύπλευρη παρέμβαση στον τομέα της πρόληψης. Έτσι ζητούμε αξιολόγηση του ιατρικού προσωπικού (ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις ικανότητές του), ανάπτυξη των δομών πρωτοβάθμιας περίθαλψης, απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους και μετακύλιση του κόστους που προκαλούν στη δημόσια υγεία συγκεκριμένα αγαθά και συνήθειες στην τιμή των προϊόντων αυτών (με αντίστοιχη ελάφρυνση του κόστους των προϊόντων και των συνηθειών που ευνοούν τη δημόσια υγεία).



Φ όπως Φορολογία: Θεωρούμε πως, όπως είπε ο Φρανκλίνος Ρούσβελτ (Franklin Roosevelt), «οι φόροι... είναι το αντίτιμο που καταβάλουμε για να έχουμε το προνόμιο να συμμετέχουμε σε μία οργανωμένη κοινωνία». Χωρίς φορολογία, ιδίως στην καταχρεωμένη και γηράσκουσα Ελλάδα, κάθε προοπτική κοινωνικού κράτους ακυρώνεται. Τούτου λεχθέντος, το ελληνικό φορολογικό σύστημα χρειάζεται να γίνει πολύ-πολύ δικαιότερο, πιο οικολογικό, πιο διαφανές (με ραγδαία ανάπτυξη της μηχανοργάνωσης και των «απρόσωπων» διαδικασιών, που φθάνουν έως την αχρήστευση κάθε ανάγκης για προσωπική επαφή εφόρου-φορολογουμένου), πιο στοχευμένο (να γνωρίζουμε ακριβώς πού κατευθύνονται οι φόροι μας). Φυσικά, προκειμένου να υπάρξει αποκατάσταση του αισθήματος εμπιστοσύνης των πολιτών προς το κράτος, να υπάρξει ραγδαία περικοπή της σπατάλης στις κρατικές δαπάνες (άρα σύγκρουση με τα ισχυρότερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας) και πολιτική βούληση να τιμωρηθούν οι επίορκοι δημόσιοι λειτουργοί, με την ενεργοποίηση του νόμου περί σύστασης συμμοριών...



Χ όπως Χώρος Δημόσιος: Μετά τις γυναίκες (την ελληνική οικογένεια, τα παιδιά και τους νέους) και το περιβάλλον, ο δημόσιος χώρος είναι ο τρίτος «ξεχασμένος της μεταπολίτευσης». Ο δημόσιος χώρος μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα ο χώρος πλουτισμού, ευζωίας και κοινωνικής συνοχής των Ελλήνων. «Πλανάται πλάνην οικτράν» όποιος θεωρεί πως είναι δυνατό να συνεχιστεί το μοντέλο ευημερίας των τελευταίων δεκαετιών (π.χ όπως περάσαμε από τα διαμερίσματα των 90 τ.μ. σε εκείνα των 140 τ.μ. να φθάσουμε σε διαμερίσματα... 250-300 τ.μ ή όπως περάσαμε από τα αυτοκίνητα των 800 κ.ε. σε εκείνα των 1,400 κ.ε να φθάσουμε σε Ι.Χ. των... 2,500 κ.ε. ή όπως περάσαμε από την πρώτη ιδιόκτητη κατοικία στη δεύτερη και την τρίτη, να φθάσουμε αισίως στην πέμπτη ή την έκτη κ.λπ. κ.λπ.!). Χρειάζεται επειγόντως να αποκατασταθεί στην Ελλάδα η ισορροπία μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου χώρο, με μείωση της «αφανούς φορολογίας» που καταβάλουν οι Έλληνες πολίτες για παιδεία (φροντιστήρια, ξένες γλώσσες, κ.ά), υγεία, ασφάλεια, αναψυχή, μετακίνηση. Η αναδιανομή αυτή πόρων και εξουσίας από τον ιδιωτικό στο δημόσιο χώρο δεν είναι απλά «παροχή», αλλά πολιτική στρατηγική για την αποκατάσταση της ενότητας και της σύμπνοιας των πολιτών.



Ψ όπως Ψηφιακός: Πολλοί θεωρούν πως το καθεστώς πολιτικό σύστημα έχει εξασφαλίσει την επικυριαρχία του χάρη στα ΜΜΕ, που λειτουργούν ως Πραιτοριανοί του... Από του «Βάσιγκτον τη γη» όμως μας έρχεται πλέον η επιβεβαίωση πως τα «νέα μέσα» (διαδίκτυο, e-mails, SMS) και τα «κοινωνικά δίκτυα», αποτελούν πλέον κυρίαρχο τρόπο επικοινωνίας με το λαό. Εφόσον το μήνυμα διαδοθεί πλατιά από τα μέσα αυτά, τα αρχαϊκά, δυσκίνητα και εξαρτημένα ΜΜΕ θα αναγκαστούν να ακολουθήσουν κι αυτά το ρεύμα και να προβάλλουν τις ιδέες και το πρόγραμμα της αλλαγής.



Ω όπως Ώρα Ελλάδας: Ξαναπαίρνουμε τη σημαία που η «γενιά της μεταπολίτευσης» ξέχασε πάνω στα κάγκελα του Πολυτεχνείου. Η Ελλάδα είναι η κοινότητά μας, ο χώρος άσκησης των δικαιωμάτων μας, η κληρονομιά μας -ότι φιλοδοξούμε να αφήσουμε στα παιδιά μας. Είμαστε ξανά «εις το εμείς». Πατριωτισμός και δημοκρατία, πατριωτισμός και εκσυγχρονισμός δεν είναι απλά αλληλένδετα: η -σύμφυτη με τον πατρωτισμό- ανυστεροβουλία είναι εκ των ων ουκ άνευ όρος για κάθε προοδευτική αλλαγή!

Δημαγωγία ... O δρόμος προς την οικονομική καταστροφή !!!

Πηγή: Taxation trends in the EU, 2008 edition, European Commission


του Θοδωρή Πελαγίδη

Αναδημοσίευση από την «Ελευθεροτυπία» με άδεια του συγγραφέα

Η οικονομική δημαγωγία οδηγεί... στον ακραίο οικονομικό φιλελευθερισμό. Ναι, καλά καταλάβατε. Στην Ελλάδα, στη χώρα των «φτωχών επαγγελματιών», στη χώρα των 3 εκατομμυρίων φορολογούμενων με αφορολόγητο ετήσιο εισόδημα... κάτω των 12,000 ευρώ, η μείωση των φόρων, ιδίως των άμεσων φόρων συνεχίζεται.

Σκοπός της, να φτάσουν τελικώς σε ένα επίπεδο 20% (2013) για τα μεσαία εισοδήματα 12,000-30,000 ευρώ και στο 35% (2009) για τα εισοδήματα έως 70,000 ευρώ.

Επειδή, οτιδήποτε κι αν πει κανείς πάνω στο θέμα των φόρων κινδυνεύει να στιγματιστεί, προσέξτε πρώτα τον παρακάτω πίνακα.

Κατ' αρχάς, όλοι οι ανωτέρω φορολογικούς δείκτες, έχουν πάρει τα τελευταία χρόνια την κατιούσα.

Με την εξαίρεση του ΦΠΑ και της φορολογίας των επιχειρήσεων, που βρίσκονται πλέον στα επίπεδα της ευρωζώνης, η χώρα μας έχει σοβαρό φορολογικό έλλειμμα, το οποίο παίρνει κραυγαλέες διαστάσεις στον δείκτη της άμεσης φορολογίας των εισοδημάτων.

Είναι προφανές ότι το πρόβλημα έχει να κάνει με την παραοικονομία και ιδίως με εκείνην που αφορά την μεγάλη αφορολόγητη κατηγορία των 3 εκατομμυρίων πολιτών που δεν πληρώνουν καθόλου φόρο. Μέσα στην κατηγορία αυτή βρίσκονται πραγματικά φτωχοί και πραγματικά πλούσιοι! Ως αποτέλεσμα, οι «κάτω μεσαίοι» (έως 30,000 ευρώ ετήσιο εισόδημα) πληρώνουν 25% περίπου των συνολικών φορολογικών εσόδων και οι «μεσαίοι» και «πάνω-μεσαίοι» (έως 70,000 ετησίως) το 50%.

Τώρα που θα υποχωρήσουν με το σχέδιο Αλογοσκούφη και οι φορολογικοί συντελεστές και των κατηγοριών αυτών (οι οποίοι, βέβαια, είναι αλήθεια ότι «πληρώνουν τη νύφη» μέχρι σήμερα), μπορεί να μας πει ο κ. υπουργός, από πού θα βρει έσοδα;

*
Απάντηση: Γιατί αυτό να ενδιαφέρει; Δεν θα είναι Υπουργός το 2013, και μάλλον και πολύ πιο πριν.
*
'Αλλη απάντηση: Το κράτος θα πουλάει ομόλογα και θα αγοράζει πανάκριβα (1.5%-2.0% επιπλέον της «φυσιολογικής τιμής») μελλοντική κατανάλωση εις βάρος των νέων και των αγέννητων.

Εν τω μεταξύ, τα φορολογικά έσοδα καταρρέουν με ιλιγγιώδη ρυθμό, και μόνο οι απαράδεκτες για σύγχρονο κράτος τακτοποιήσεις φορολογικών οφειλών θα σώσουν (;) κάπως την κατάσταση εφέτος.

Πρόκειται για τεράστια ζημιά που γίνεται με τη ρύθμιση αυτή, αφού πλέον το κίνητρο για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες είναι να «δημιουργούν» ευνοϊκές γι' αυτούς φορολογικές εκκρεμότητες αφού είναι σχεδόν βέβαιοι ότι το κράτος θα τους καλέσει κάποια στιγμή για έναν ευνοϊκό γι αυτούς συμβιβασμό...

Την αφορμή, το έναυσμα για τη νέα αυτή λεηλασία του κράτους και του ρεσιτάλ ανευθυνότητας και τριτοκοσμικής πολιτικής συμπεριφοράς δίνει η διεθνής κρίση, που φαίνεται ότι θα δικαιολογήσει οτιδήποτε άλλο ευτράπελο μπορεί να τεθεί στην υπηρεσία της πολιτικής ανευθυνότητας του πολιτικού κόσμου της χώρας.

Μάλιστα, εσχάτως, όχι μόνο κυριαρχεί η λογική ότι πρέπει να χαλαρώσουν οι φορολογικοί έλεγχοι (εννοείται... ακόμη περισσότερο�), αλλά διάφοροι «εκπρόσωποι» ομάδων συνωστίζονται στις τηλεοράσεις καταγγέλλοντας τις τράπεζες και ζητώντας ενίσχυση, δηλαδή ρευστό, από την κυβέρνηση, στη λογική ότι η τελευταία πρέπει να δώσει παντού.

Mερικοί μάλιστα, αυτό το ονομάζουν... «κεϊνσιανισμό»!

Πρόκειται, δηλαδή, για πλήρη παραλογισμό.

Ο Κέινς (Keynes) υπολόγιζε ότι σε μια ευνομούμενη κοινωνία οι πολίτες πληρώνουν κανονικά φόρους και μόνον όταν η οικονομία βρεθεί σε ύφεση (μείωση ή έστω στασιμότητα του ΑΕΠ), είναι αναγκαία η τόνωση της ζήτησης για επενδύσεις από την κυβέρνηση.

Όχι να μοιράζουμε λεφτά, που δεν έχουμε ενώ μάλιστα δανειζόμαστε πλέον πανάκριβα...

Και μην πει κανείς ότι με τις φορολογικές εκπτώσεις «θα τονωθεί η ζήτηση» και «θα αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα» γιατί τόσα χρόνια έχουμε 4% ανάπτυξη και τα έσοδα δεν ανακάμπτουν.

Εντωμεταξύ, στην πλειοδοσία φορολογικών απαλλαγών και δαπανών-σπατάλης, τα κόμματα πλειοδοτούν, όταν γνωρίζουν ότι το πρόβλημα βρίσκεται κυρίως στα 3 εκατομμύρια που δεν φορολογούνται όπου και «φωλιάζουν» συγκεκριμένα κοινωνικά/επαγγελματικά στρώματα και όπου κυριαρχεί η φοροδιαφυγή και η φοροκλοπή.

Οι δε μειώσεις των συντελεστών για τα υπόλοιπα, έως 70,000 ευρώ, εισοδήματα (που και εκεί φωλιάζει σε κάποιο βαθμό η φοροδιαφυγή), θα χειροτερέψει την κατάσταση, πολλώ δε μάλλον όταν έχουν καταργηθεί οι φόροι κληρονομιάς κ.λπ.

Όταν δε διατυπώνονται σκέψεις για τεκμήρια διαβίωσης, αφού η φορολογητέα ύλη δεν μπορεί να συλληφθεί λόγω και του «διαβρωμένου» κρατικού μηχανισμού, τότε οι αντιδράσεις είναι μαζικές.

Το απίθανο μάλιστα είναι ότι εμφανίζονται διάφοροι κυβερνητικοί και αναγγέλλουν βαρύγδουπα ότι ήρθε η ώρα του κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα, ενώ ακριβώς με τον φορολογικό λαϊκισμό που επικρατεί, το κοινωνικό κράτος διαλύεται περαιτέρω.

Στην παρούσα συγκυρία, όπου η δυσμενής οικονομική κατάσταση είναι γεγονός, ερμηνεύουμε μόνο την πλευρά που μας συμφέρει: λέμε «ναι» στον αυξημένο ρόλο της κυβέρνησης αλλά... μόνο ως ευκαιρία να απαλλαγούμε από τις φορολογικές μας ευθύνες, δηλαδή τις ευθύνες που έχουμε για να δημιουργήσουμε ένα κανονικό ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος, τεκμήριο πολιτικού πολιτισμού και πατριωτισμού, απόλυτη πλέον ανάγκη για αντιμετώπιση της διεθνούς οικονομικής κρίσης.

Αντ' αυτού, οι πολιτικές δυνάμεις φαίνεται ότι βρίσκουν ακόμη μια ευκαιρία για να απομειώσουν και να κουρελιάσουν το ήδη ασθενές σώμα του -κοινωνικού- κράτους, αφαιρώντας εντελώς αναγκαίους πια -μελλοντικούς- πόρους από τη συγκρότησή του.

Καλλιεργείται μάλιστα η εντύπωση στους πολίτες ότι το κράτος είναι αντίπαλος της κοινωνίας και στερεί από τους πολίτες αυτά που δικαιούνται!

Προσφεύγουν δηλαδή, εμμέσως πλην σαφώς στην πιο ακραία ελευθεριακή λογική. «Να πεινάσει το κτήνος»-κράτος και όποιοι από τους φορολογούμενους μπορούν, να πάνε στους ιδιώτες για ακριβά σχολεία, νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς, κοινωνική πρόνοια και αλλού.

Οι υπόλοιποι ας στοιβαχτούν όπου βρουν. Στο κάτω-κάτω, ο καθένας για τον εαυτό του...

Επιστροφή στο εθνικό κράτος?

Επιστροφή στο εθνικό κράτος

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η διεθνής κρίση αποτελεί νίκη των Κεϋνσιανών ιδεών. Τα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού - το άνοιγμα των εθνικών οικονομιών, η απορρύθμιση των αγορών και η αυτορρύθμισή τους – κατέρρευσαν με πάταγο.
Αυτό είναι αλήθεια. Ακριβέστερα, είναι η μισή αλήθεια…
* Όντως, η απορρύθμιση των αγορών αποδείχθηκε εξαιρετικά επικίνδυνη. Αυτή την απορρύθμιση πληρώνουμε σήμερα, ιδιαίτερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
* Όμως, η άλλη μισή αλήθεια είναι ότι και το Κεϋνσιανό μοντέλο είχε προκαλέσει μεγαλύτερη κρίση από τη σημερινή, στη δεκαετία του Ά70: μεγάλης διάρκειας ύφεση, με διψήφιο πληθωρισμό και διψήφια ανεργία.
Στη δεκαετία του Ά70 διαψεύστηκαν οι υπερβολές του Κεϋνσιανού μοντέλου. Σήμερα καταρρέουν οι – αντίθετες – υπερβολές του νεοφιλελεύθερου μοντέλου. Αλλά δεν έχουμε κανένα λόγο να μετακινηθούμε από το ένα σφάλμα στο άλλο.
Το ζητούμενο είναι να ξεπεράσουμε τις υπερβολές και των δύο μοντέλων. Να αναζητήσουμε τη «νέα σύνθεση».
* Ολόκληρη η αλήθεια είναι αυτό που λίγοι τολμούν να ομολογήσουν: ότι σήμερα επιστρέφουμε στο ρόλο του εθνικού κράτους.
Ακόμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν χτύπησε η κρίση όλοι στράφηκαν στα εθνικά κράτη. Αυτά διαθέτουν την δύναμη και τη νομιμοποιητική βάση - εν ονόματι του δημοσίου συμφέροντος - να υποτάξουν την ασυδοσία των τραπεζών τους και να τις σώσουν (από τον κακό εαυτό τους).
Τα κράτη, επίσης, αναλαμβάνουν να στηρίξουν επιχειρήσεις εθνικής σημασίας (κι αυτό αποτελεί, βέβαια, μορφή «προστατευτισμού»).
Η «παγκοσμιοποίηση» είναι καλή όταν δυτικά κεφάλαια εξαγόραζαν ρωσικές επιχειρήσεις. Όταν όμως ήλθαν αραβικά κεφάλαια να εξαγοράσουν αμερικανικά λιμάνια ή γαλλικές χαλυβουργίες, τότε η παγκοσμιοποίηση πήγε περίπατο…
Ο κύριος ρόλος των κρατών είναι, στο εξής, να επιβάλουν νέους κανόνες στις επιχειρήσεις, στο όνομα του δημοσίου συμφέροντος.
Ανακαλύψαμε ξανά το δημόσιο συμφέρον – έναντι τις ιδιωτικής ασυδοσίας.
Κι εγγυητής του δημοσίου συμφέροντος είναι το εθνικό κράτος.
Το «δημόσιο συμφέρον» που σήμερα ανακαλύπτουμε είναι το εθνικό συμφέρον που μέχρι χθες ξορκίζαμε…

Του Χρύσανθου Λαζαρίδη

John Sarbanes message toi our blog

Dear Kokkinos,

This historic election has energized our country in unprecedented ways. Involvement in the electoral process has never been greater and hopes are high that now we can begin to get our nation back on track. There is an enormous amount of work to be done and I thank you for the opportunity to continue serving Maryland's Third Congressional District as we work to solve some of the many critical issues facing our nation.

This is not to say that government can or will solve all of our problems; to accomplish these goals will require integrity, diligence, sacrifice and leadership, not just in government, but in the private sector and in our neighborhoods and communities as well. I am confident that with a new President and a new Congress, we will begin moving in the right direction. I believe that to achieve real progress on these issues, it will take bipartisan cooperation at all levels of government, and I am anxious to get to work.

I am confident that extraordinary things can happen when Americans come together with a common purpose and a realistic understanding of the challenges that face them and I believe that this is one of those times.

Thank you again for your continued friendship and support.

Sincerely,
John


http://www.youtube.com/johnsarbanes

Επείγουσα η επιστροφή της πολιτικής

Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση οδηγεί σε μια νέα παγκόσμια αταξία που καθιστά επιτακτική την επιστροφή της πολιτικής, δηλαδή την ενεργότερη ανάμειξη του κράτους, σε ρόλο ρυθμιστή της οικονομίας. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει o Ετσιο Μάουρο , διευθυντής της ιταλικής «La Repubblica», ο οποίος αναζητεί τα αίτια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ με επιπτώσεις κυρίως στον δυτικό κόσμο αλλά και στις πέντε ηπείρους.

Δεν είναι μόνο το χρηματοπιστωτικό σύστημα, δεν είναι μόνο οι τράπεζες και το χρηματιστήριο που έχουν παρασυρθεί σε αυτόν τον παγκόσμιο «εμπρησμό»- όπως τον χαρακτηρίζει - που μοιάζει να θέλει να απαλλάξει τον 21o αιώνα από τις τελευταίες αυταπάτες και την τελευταία ιδεολογία που είχε μείνει- δηλαδή το όνειρο μιας οικουμενικής αγοράς βασισμένης στους δικούς της κανόνες, χωρίς παρεμβάσεις από κράτη και κυβερνήσεις.

Όποιος λέει ότι ο καπιταλισμός καταρρέει και ότι ο σοσιαλισμός αναγεννάται δεν κατάλαβε και πάλι τίποτε, αφού αυτό που δέχεται πίεση δεν είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός, αλλά το σύστημα συναλλαγών που χάρη στο Διαδίκτυο υπόσχεται να καταργήσει τον χώρο και τον χρόνο, την ιστορία και τη γεωγραφία. Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι μαζί με τις επενδυτικές τράπεζες καταρρέουν και πολλές νεωτεριστικές ιδέες περί οικονομίας και ότι αυτό μας αφορά όλους, όπου κι αν ζούμε, αφού η κρίση της Γουόλ Στριτ δεν πλήττει μόνο την Αμερική.

Διαψεύδεται, πρώτα απ΄ όλα, η πεποίθηση ότι μπορεί να υπάρξουν ανάπτυξη και πλούτος χωρίς την εργασία, χωρίς μια κοινότητα αναφοράς, με άλλα λόγια χωρίς μια δημόσια ευθύνη και τους κανόνες που τη συνοδεύουν. Διαψεύδεται στη συνέχεια ο εκφυλισμός της παγκοσμιοποίησης σε μια οικονομική, αν όχι χρηματοπιστωτική, διάσταση. Γίνονται φανερές οι διαφορές ανάμεσα στην πραγματική οικονομία και στη χίμαιρα των χρηματοπιστωτικών αγορών, ανάμεσα στις νομισματικές και στις εμπορικές συναλλαγές, ανάμεσα στα υπαρκτά εμπορεύματα και τις συναλλαγές με πραγματικό χρήμα και στο κλικ που δίνει την εντολή πώλησης ή αγοράς μέσα από τους υπολογιστές. Έρχεται με εκρηκτικό τρόπο μπροστά μας το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών που οξύνθηκε από την ανάπτυξη της τεχνολογίας ακόμη και στο εσωτερικό των αναπτυσσομένων χωρών. Διαφαίνονται οι νέες, αυτοσχέδιες ιεραρχήσεις κοινωνικών αξιών, που οδηγούν σε μια αναθεώρηση

Η πρώτη αντίδραση σε αυτή την κρίση είναι ο φόβος ότι θα παρασυρθούμε κι εμείς στην απώλεια πλούτου και αξιοπιστίας, ένας φόβος που εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε πανικό. Από τον φόβο αυτό πηγάζει η απαίτηση για προστασία, την οποία οφείλει να εξασφαλίσει το κράτος. Δηλαδή να επιστρέψει στο προσκήνιο το εργαλείο που η παγκοσμιοποίηση ισχυριζόταν ότι δεν χρειάζεται. Με άλλα λόγια, να επιστρέψει η πολιτική.

Το πρόβλημα είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει βγει από το παιχνίδι η πολιτική όχι μόνο ως τεχνική ή ως δυνατότητα δράσης των θεσμών, αλλά ως κάτι πιο πολύπλοκο. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική επανάσταση έχει εξοστρακίσει την παραδοσιακά νοούμενη εξουσία, τη δύναμη εκείνη των εθνικών κρατών στην οποία απευθύνονται πάντα οι πολίτες σε περιόδους κρίσης. Έχει πλέον δημιουργηθεί όχι μόνον μια παγκόσμια αγορά, αλλά και μια καινούργια νοοτροπία, μια νέα νομιμότητα που δεν γνωρίζει εθνικά σύνορα. Σε αυτή δεν αντιστοιχεί ούτε ένα συγκεκριμένο κράτος ούτε μια συγκεκριμένη κυβέρνηση.

Η «φούσκα» είναι ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει, γιατί δεν έχει έδρα, δεν έχει σύνορα, αγνοεί τις αποστάσεις και τις παραδόσεις, γνωρίζει έναν και μόνο νόμο, που είναι το κέρδος. Όταν βυθίζεται σε κρίση ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που κάθε ημέρα κινεί μια νομισματική μάζα πολύ μεγαλύτερη από το ΑΕΠ πολλών χωρών, κανένας κρατικός θεσμός δεν έχει τη δύναμη- δεν νομιμοποιείται καν- να ελέγξει αυτή την κίνηση. Γίνεται έτσι φανερό ότι στη διάρκεια αυτής της τελευταίας κρίσης δεν υπήρξε μόνο μια ρήξη ανάμεσα στο κεφάλαιο και στην εργασία. Στην πραγματικότητα, για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του Ούλριχ Μπεκ, διαλύθηκε η παραδοσιακή συμμαχία ανάμεσα στην οικονομία της αγοράς και στο κοινωνικό κράτος, μια συμμαχία που στήριξε για πολλές δεκαετίες το δίκαιο, τους θεσμούς, την πολιτική, την εναλλαγή των κυρίαρχων τάξεων στην εξουσία, με άλλα λόγια την πρακτική και καθημερινή μορφή των δυτικών δημοκρατιών.

Και όμως, από αυτήν ακριβώς τη συμμαχία αντλεί τη δύναμή της η διακυβέρνηση όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, και ίσως αυτή η διακυβέρνηση είναι η μόνη δυνατή. Μόνο σε συνδυασμό με το κοινωνικό κράτος θα μπορούσε η αγορά να εξασφαλίσει την αρμονική συμβίωση των κερδισμένων και των χαμένων της παγκοσμιοποίησης.

http://www.tovimadaily.gr/Article.aspx?d=20081007&nid=10000143&sn=&spid=

Mια ενδιαφέρουσα συνέντευξη, που αφορά την Ελλάδα και τους Έλληνες

Η ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΑΟΖ) ΥΠΕΡΚΕΡΑΖΕΙ ΤΗΝ ΥΦΑΛΟΚΡΙΠΔΙΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΛΑΓΗ!!
ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ, ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ!!!

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΘΕΟΔΩΡΟ ΚΑΡΥΩΤΗ

Ουάσιγκτον, του Λάμπρου Παπαντωνίου

Η αποκλειστική οικονομική ζώνη υπερκεράζει την υφαλοκρηπίδα στα Ελληνικά Πελάγη και επιλύει οριστικά και δια παντός όλα τα διμερή προβλήματα με την γείτονα Τουρκία. Αυτή την σαφή και κατηγορηματική άποψη εκφράζει, στην αποκλειστική συνέντευξη που ακολουθεί, ο διακεκριμένος Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μαίρυλαντ, Θεόδωρος Καρυώτης, αρμόδιος για θέματα Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Με όλη εκείνη την πληρότητα, την επιστημονική κατάρτιση, αλλά και την εθνική ευαισθησία που τον διακρίνουν, καταλογίζει ξεκάθαρα ευθύνες στις Ελληνικές Κυβερνήσεις, που δεν προχωρούν, εδώ και τώρα, στην οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, η οποία θα θέσει τέρμα, μια για πάντα, οριστικά και αμετάκλητα, στις τουρκικές διεκδικήσεις στον νησιωτικό, στον εναέριο και στον θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου Πελάγους. Και στηρίζει την ανεκτίμητη αυτή άποψή του, ο Καθηγητής, κ. Καρυώτης, στο Διεθνές Δίκαιο για το Δίκαιο της Θάλασσας, του 1982, που το αποκαλεί...
πολύ χαρακτηριστικά «Σύνταγμα των Θαλασσών και των Ωκεανών!».
Ο Δρ. Θεόδωρος Κ. Καρυώτης είναι Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Μαίρυλαντ και έχει λάβει τρία βραβεία εξέχουσας διδασκαλίας. Υπήρξε οικονομικός σύμβουλος στην Ελληνική Πρεσβεία της Ουάσιγκτων, από το 1982-1986, και μέλος της Ελληνικής Αντιποσωπείας στη Διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Ήταν επιμελητής του βιβλίου “Greece and the Law of the Sea” και θεωρείται ειδικός στο θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης(ΑΟΖ).

Το πλήρες κείμενο της άκρως ενδιαφέρουσας αυτής αποκλειστικής συνέντευξης έχει ως εξής:

E. κ. Καθηγητά, κατ΄αρχήν, σας ευχαριστούμε θερμά για την καλοσύνη σας, όπως μας παραχωρήσετε αυτή την συνέντευξη, για το σοβαρό θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, που αφορά άμεσα την Ελλάδα, τόσο στο Αιγαίο, όσο και στο Ιόνιο Πέλαγος, καθώς και την Κυπριακή Δημοκρατία. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε, κατ’ αρχάς, τι είναι αυτή η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη(AOΖ);
Α. Και εγώ σας ευχαριστώ, κ. Παπαντωνίου. Η νέα σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, που υπάρχει πλέον από το 1982, δημιούργησε μια νέα θαλάσσια ζώνη, η οποία λέγεται Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη(ΑΟΖ). Αναφέρεται στο άρθρο 56 της Σύμβασης, που καθορίζει τις αρμοδιότητες και υποχρεώσεις του παράκτιου κράτους, μέσα σε αυτήν την αποκλειστική οικονομική ζώνη. Υπάρχει μια τεράστια διαφορά ανάμεσα στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και στην υφαλοκρηπίδα, γιατί η υφαλοκρηπίδα ασχολείται μόνο με το πετρέλαιο. Ενώ η αποκλειστική οικονομική ζώνη περιλαμβάνει στην δικαιοδοσία της όχι μόνο το πετρέλαιο, αλλά και την αλιεία.΄Επίσης, οι Τούρκοι, που δεν τους αρέσει καθόλου αυτή η αποκλειστική οικονομική ζώνη, αντιλαμβάνονται ότι αυτή η αποκλειστική οικονομική ζώνη δεν περιέχει καμία γεωλογική έννοια και η σύμβαση ξεκάθαρα αναφέρει, ότι και τα νησιά διαθέτουν αποκλειστική οικονομική ζώνη.

Ε. Όταν λέμε νησιά, κ. Καθηγητά, εννοούμε τα Νησιά, τις Νησίδες, τις Βραχονησίδες και τις πολύ μικρές νησίδες;
Α. Τα νησιά που κατοικούνται. Τα άλλα τα νησιά τα πιάνει το θέμα των χωρικών υδάτων, που μπορεί να φθάσουν μέχρι 12 μίλια.

Ε. Άρα, όταν λέμε αποκλειστική οικονομική ζώνη αφορά μόνο το θέμα των νησιών του Ελληνικού Αρχιπελάγους, τα οποία κατοικούνται. Όσον φορά όλα τα άλλα τα νησιά, νησάκια και βραχονησίδες, που δεν κατοικούνται, εκείνα έχουν μόνο δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων;
Α. Ακριβώς. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι η αποκλειστική οικονομική ζώνη, βέβαια, φθάνει μέχρι τα 200 μίλια. Τέτοια απόσταση φυσικά δεν υπάρχει στα Ελληνικά Πελάγη. Δηλαδή, στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, το οποίο σημαίνει, ότι δέχονται όλοι την μέση γραμμή. Το ενδιαφέρον είναι ότι η Τουρκία, που δεν έχει υπογράψει και δεν έχει επικυρώσει το Δίκαιο για την Σύμβαση της Θάλασσας, έχει φτιάξει μια αποκλειστική οικονομική ζώνη στη Μαύρη Θάλασσα με την Ρουμανία, την Βουλγαρία και την τότε Σοβιετική Ένωση, χωρίς να έχει υπογράψει και να επικυρώσει αυτή την Σύμβαση. Ήταν, κατά την γνώμη μου, ένα τραγικό λάθος, διότι δημιούργησε ένα προηγούμενο δεχόμενη αυτή την έννοια της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.΄Ενώ, δεν δέχεται το ίδιο ούτε στο Αιγαίο, αλλά ούτε και προς την Μεσόγειο. Και γι’ αυτό βέβαια ήταν αντίθετη και με την αποκλειστική οικονομική ζώνη, που πολύ σωστά δημιούργησε η Κυπριακή Δημοκρατία.

Ε. Δηλαδή, κ. Καρυώτη, αυτό που έκανε η Τουρκία, με την Βουλγαρία, την Ρουμανία και την πρώην Σοβιετική Ένωση έχει, κατά κάποιο τρόπο, νομιμοποιήσει αυτή την διαδικασία. Δηλαδή, μπορεί να την επικαλεσθεί στα διεθνή φόρουμ;
Α.Αυτό είναι το πρόβλημα. Εμείς μπορούμε και όχι αυτοί, διότι οι Τούρκοι έκαναν το λάθος να δημιουργήσουν μια αποκλειστική οικονομική ζώνη, με βάση τη μέση γραμμή, που δεν δέχονται με μας, και επομένως χρησιμοποιούν μια νέα έννοια της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, που θέτει το Δίκαιο της Θάλασσας, το οποίο ουσιαστικά δεν αποδέχονται. Το προηγούμενο αυτό είναι εις βάρος της Τουρκίας.

Ε. κ. Καθηγητά, επειδή το θέμα αυτό της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης συνδέεται άμεσα με το θέμα της υφαλοκρηπίδας και επειδή, στην περίπτωση του Αιγαίου Πελάγους, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας εκκρεμεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια, τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτή η αποκλειστική οικονομική ζώνη επί της υφαλοκρηπίδας; Δηλαδή, το ένα επικαλύπτει το άλλο;
Α. Κοιτάξτε, κ. Παπαντωνίου, νομίζω αυτή ήταν ένα λάθος όλων των Ελληνικών Κυβερνήσεων, οι οποίες, για πάρα πολλά χρόνια τώρα, επιμένουν μονότονα ότι η μοναδική διαφορά της Ελλάδας με την Τουρκία είναι νομικής φύσης και αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου Πελάγους. Αλλά, πάνω από 25 χρόνια τώρα η έννοια αυτή έχει υπερκερασθεί από αυτήν της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Και ένα άλλο, ίσως, σημαντικό σημείο είναι πως, από τότε που δημιουργήθηκε η νέα Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας, κανένα κράτος στον κόσμο δεν έχει ζητήσει μόνο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αλλά πάντα ζητά και την ταυτόχρονη οριοθέτηση και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Εδώ έγκειται και υπεροχή της Ελλάδας επειδή η αποκλειστική οικονομική ζώνη δεν έχει γεωλογική έννοια. Και γι΄αυτό το λόγο, η Τουρκία ούτε το συζητάει. Όπως ξέρετε, υπάρχουν διάφορες επίσημες και ανεπίσημες επαφές της Ελλάδας με την Τουρκία, για δεκαετίες τώρα, όσον αφορά την διευθέτηση των προβλημάτων του Αιγαίου. Οι Τούρκοι προβάλλουν συνεχώς καινούργια πράγματα. Δεν θέλουνε 12 μίλια χωρικά ύδατα στο Αιγαίο. Λένε, ότι υπάρχουν γκρίζες ζώνες και τα λοιπά. ΄Εμείς το μοναδικό επιχείρημα που έχουμε σε βάρος της Τουρκίας είναι αυτό της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Και φαίνεται ότι οι Τούρκοι δεν το συζητάνε καθόλου, γιατί ξέρουν ότι θα χάσουν. Και εκεί νομίζω είναι η Ελληνική τραγωδία, διότι ή Ελλάδα έχει δώσει την εντύπωση, ότι φοβάται να πάει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Δεν είναι θέμα αν κερδίσει κάποιος ή θα χάσει. Το θέμα είναι, ότι θα λυθεί αυτή η διαφορά για πάντα, εφόσον βέβαια πάμε και συζητήσουμε ταυτόχρονα οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.

Ε. κ. Καθηγητά, είναι εφικτό αυτό το πράγμα που μας λέτε;
Α. Είναι εφικτό υπό την έννοια ότι και τα δύο μέρη να συμφωνήσουν, υπογράφοντας ένα συνυποσχετικό. Το πρόβλημα είναι ότι οι Τούρκοι, αν τελικά συμφωνήσουν, δεν θα συμφωνήσουν ποτέ για οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Δυστυχώς η Ελλάδα δεν επιμένει σ΄αυτό το θέμα. Σχεδόν κανείς στην Ελλάδα δεν ασχολείται με το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Και μάλιστα, τον περασμένο χρόνο, από ότι θυμάμαι, όταν η Κύπρος αποφάσισε να αποκτήσει μια αποκλειστική οικονομική ζώνη όλες οι ελληνικές εφημερίδες γράψανε στη πρώτη σελίδα πόσο σημαντικό είναι αυτό το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου, χωρίς να γνωρίζουν σε τι θέμα αναφέρονται! Βέβαια δεν μπορώ να πω ότι η ελληνική πολιτική και διπλωματική ηγεσία δεν γνωρίζει το θέμα. Έχω την εντύπωση ότι πήγαιναν κάποτε, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, στους Τούρκους και τους λέγανε, ότι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πρέπει να υπάρξει και η αποκλειστική οικονομική ζώνη και οι Τούρκοι αντιδρούσαν πάντα αρνητικά. Γι΄αυτό το λόγο, αυτό το θέμα δεν υπάρχει πουθενά στις συζητήσεις ή διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα τραγικό σφάλμα όλων των Ελληνικών Κυβερνήσεων μέχρι σήμερα, που αποδέχονται, φαίνεται, αυτή την στάση της Τουρκίας, η οποία λέει “ξέρετε, αν φέρετε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την αποκλειστική οικονομική ζώνη, θα χάσουμε πολλά. Επομένως, δεν θέλουμε καν να το συζητήσουμε”. Έτσι, υποψιάζομαι ότι οι Έλληνες δεν θέλουν να στενοχωρήσουν τους Τούρκους και δεν βάζουν στο τραπέζι το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.

Ε. κ. Καρυώτη, η Κυπριακή Δημοκρατία, παρά τα προβλήματά της, με την τουρκική εισβολή και κατοχή, και παρά τις αντιδράσεις της΄Αγκυρας, τελικά το κατάφερε;
Α. Βεβαίως! Η Κύπρος έχει υπογράψει και έχει επικυρώσει την σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας. Και πολύ σωστά έφτιαξε μια αποκλειστική οικονομική ζώνη γύρω από ολόκληρο το Νησί. Με αυτή την αποκλειστική οικονομική ζώνη η Κύπρος έχει αποκλειστικά δικαιώματα της αλιείας και του πετρελαίου διότι, όπως ήδη έχω αναφέρει, η αποκλειστική οικονομική ζώνη συμπίπτει με την υφαλοκρηπίδα. Έτσι δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα να οριοθετήσουμε με τους Κύπριους αποκλειστική οικονομική που θα συμπίπτει με την υφαλοκρηπίδα

Ε. Η Κυβέρνηση Καραμανλή έχει κάνει τίποτε γι΄αυτό το σοβαρό θέμα;
Α. Βεβαίως. Η σημερινή Κυβέρνηση έχει κάνει κάτι αρκετά έξυπνο. Για πρώτη φορά-και αυτό υποθέτω προς τιμήν της Υπουργού Εξωτερικών κ. Μπακογιάννη-η Ελληνική Κυβέρνηση έχει αρχίσει να κάνει επαφές με την Λιβύη και την Αίγυπτο για οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Και από ότι ξέρω, τα πράγματα πάνε πάρα πολύ καλά. Δηλαδή, οι Αιγύπτιοι και οι Λίβυοι είναι έτοιμοι να συζητήσουμε, με βάση την μέση γραμμή, που είναι πάρα πολύ σημαντικό για μας.΄Ετσι, η Ελλάδα θα δημιουργήσει αποκλειστική οικονομική ζώνη, σε όλες τις θαλάσσιες περιοχές της, εκτός από την περιοχή του Αιγαίου Πελάγους, που θα φέρει σε δύσκολη θέση την Τουρκία.

Ε. Αυτή η διευθέτηση με την Αίγυπτο, που μας λέτε, είναι δυνατόν να προσεγγίσει τις ακτές του Καστελόριζου και φυσικά ολόκληρο το σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου, για το οποίο η Τουρκία δημιουργεί όλα τα γνωστά τα προβλήματα; Έτσι δεν είναι;
Α. κ. Παπαντωνίου, φαίνεται ότι είσθε αρκετά ενημερωμένος, για να αναφέρετε το Καστελόριζο. Το Καστελόριζο είναι ένα νησί, το οποίο κατοικείται και άρα- όπως είπαμε προηγουμένως- διαθέτει αποκλειστική οικονομική ζώνη. Το πρόβλημα για τους Τούρκους είναι, ότι η τοποθεσία που βρίσκεται το Καστελόριζο τους δημιουργεί πρόβλημα, διότι το Καστελόριζο έχοντας δική του αποκλειστική οικονομική ζώνη, ως κατοικούμενο νησί, αποτελεί σημείο οριοθέτησης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Ελλάδας με την Αίγυπτο και με την Κύπρο. Έτσι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, δεν έχει η Τουρκία θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.
Γι’ αυτό το λόγο η Τουρκία έχει ζητήσει από την Αίγυπτο να μη λάβει υπόψη το Καστελόριζο, στις διαπραγματεύσεις της με την Ελλάδα, ώστε να έχει και αυτή θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο. Φαίνεται ότι η Αίγυπτος δεν δέχθηκε τις τουρκικές αυτές διεκδικήσεις και είναι έτοιμη να δεχθεί ότι το Καστελόριζο διαθέτει αποκλειστική οικονομική ζώνη. Οπότε αν συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι μεγάλη νίκη για την Ελλάδα.

Ε. Δηλαδή, κ. Καθηγητά, αυτό ισχύει και για όλο το σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου;
Α. Μάλιστα!

Ε. κ. Καρυώτη, με την Λιβύη τι γίνεται από την άποψη του Λιβικού Πελάγους, δηλαδή από την πλευρά της Νότιας Κρήτης;
Α. Με την Λιβύη επίσης συζητάμε το ίδιο θέμα. Η Λιβύη , από ότι φαίνεται, δεν έχει αντιρρήσεις. Υπάρχει βέβαια ένας μεγάλος κόλπος στη Λιβύη, τον οποίο η Κυβέρνηση της Λιβύης θέλει να τον κλείσει και ν΄αρχίσει να μετράει την οριοθέτηση έξω από αυτόν τον κόλπο. Νομίζω ότι η Ελλάδα δεν έχει κανένα συμφέρον να αντιτίθεται σε κάτι τέτοιο. Μπορεί να δώσει στη Λιβύη αυτήν την οριοθέτηση. Μπορεί να πάρει ελάχιστα μικρότερη αποκλειστική οικονομική ζώνη με βάση την αρχή της μέσης γραμμής. Όπως είναι γνωστό, υπάρχει ήδη οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία και θα είναι πολύ εύκολο να υπάρξει και οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ανάμεσα στα δύο κράτη. Έτσι, εάν κάνουμε το ίδιο με Κύπρο και Αλβανία, θα διαθέτουμε αποκλειστική οικονομική ζώνη σε όλες τις θάλασσες εκτός Αιγαίου και θα φέρουμε σε πολύ δύσκολη θέση τη Τουρκία.
Βέβαια, όπως σας έχω ήδη πει κ. Παπαντωνίου, δεν συζητάμε με τους Τούρκους το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, εδώ και 20 με 25 χρόνια. Είμαι κατάπληκτος γι΄αυτή την κατάσταση που επικρατεί στις σχέσεις των δύο χωρών. Και δεν συνομιλούμε, γιατί δεν αρέσει στους Τούρκους να μιλάμε για την αποκλειστική οικονομική ζώνη, γιατί είναι μια ζώνη, που καθορίζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας η οποία δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην Τουρκία και μέχρι σήμερα την έχουν αποκτήσει 140 παράκτια κράτη!

Ε. κ. Καθηγητά, με βάση τα τόσο ενδιαφέροντα που μας λέτε, εσείς είχατε την δυνατότητα αυτές τις σκέψεις να τις αναπτύξετε προς το Ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών, σαν εμπειρογνώμονας που είσθε;
Α. Βασικά, έχω γράψει ένα βιβλίο και τρία άρθρα στα ελληνικά και στα αγγλικά. Είχα πράγματι επαφές και με το Ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών. Και μάλιστα, μια φορά, εδώ στην Ουάσιγκτον, όπου ζω, είχα μία κοινωνική επαφή με την Υπουργό Εξωτερικών, κ. Μπακογιάννη, η οποία είχε διαβάσει αυτά που είχα γράψει, καθώς και ένα αναλυτικό άρθρο μου στην εφημερίδα «Φιλελεύθερο» της Κύπρου. Λίγους μήνες αργότερα η Κυβέρνηση του κ. Παπαδόπουλου αποφάσισε να δημιουργήσει μια Κυπριακή αποκλειστική οικονομική ζώνη Η κ. Μπακογιάννη, με ευγένεια, μου εξήγησε ότι “εμείς, κ. Καρυώτη, γνωρίζουμε το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και θα κάνουμε ότι είναι δυνατόν να προστατεύσουμε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, αλλά σας ευχαριστούμε πολύ για την προσφορά σας, σ΄αυτό το θέμα”.

Ε. Τι τελικά θα γίνει, κ. Καθηγητά; Που θα καταλήξει αυτή η ιστορία;
Α. Υπάρχει μια Ελληνική Επιτροπή που τα μέλη της είναι δύο έμπειροι επιστήμονες που γνωρίζουν, πολύ καλά, το Δίκαιο της Θάλασσας και για πολλά χρόνια έχουν επαφές με τη Τουρκική πλευρά. Μάλιστα, νομίζω πως κάνουνε και διάφορες επαφές, με ένα χάρτη μπροστά τους, προσπαθώντας να βρούνε πως θα επιλύσουν το θέμα της υφαλοκρηπίδας, ούτως ώστε, όταν φθάσει στη Χάγη, να πούνε εμείς αυτό αποφασίσαμε, εσείς, απλώς, βάλτε μια σφραγίδα. Απ’ ότι ξέρω, κ. Παπαντωνίου, όλα αυτά τα χρόνια, συζητάνε και άλλα θέματα όπως αυτό των χωρικών υδάτων, του εναέριου χώρου, αλλά ποτέ το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, στη δεκαετία του 70, είπε ότι το μόνο πρόβλημα με την Τουρκία είναι διαφορά μας στην υφαλοκρηπίδα και όταν, αργότερα, ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε το ίδιο, η αποκλειστική οικονομική ζώνη δεν υπήρχε τότε. Ως εκ τούτου, νομίζω πως είναι λάθος να συζητάμε συνεχώς, μονότονα, για το θέμα της υφαλοκρηπίδας και να αγνοούμε το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Η διαφορά μας ξεκίνησε με την υφαλοκρηπίδα. Το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, που είναι το Σύνταγμα των Θαλασσών και Ωκεανών του πλανήτη Γη, ευνόησε την Ελλάδα με ένα καινούργιο άρθρο για αποκλειστική οικονομική ζώνη και δεν αντιλαμβάνομαι-και ξέρω ότι το λεω για δέκατη φορά, αλλά θέλω να δώσω έμφαση στο θέμα-γιατί δεν ασχολούμεθα με αυτό το ζήτημα

Ε. κ. Καθηγητά, μπορείτε να μας πείτε τι ακριβώς συμβαίνει στην πλευρά του Ιουνίου Πελάγους, όπου υπάρχει και η Αλβανία;
Α. Φαίνεται πως έχουν αρχίσει επαφές και με την Αλβανία. Δηλαδή, αυτό είναι το έξυπνο που είπα προηγουμένως ,που κάνει η Ελληνική Κυβέρνηση, η οποία συζητάει με τους γείτονές της στη Δύση, δηλαδή με Ιταλούς, Λιβύους, Αιγυπτίους, και έχει συζητήσει το θέμα, από ότι ξέρω, και με την Αλβανία. Έχω την εντύπωση ότι οι Αλβανοί, από ότι αντιλαμβάνομαι, από ανεπίσημες πηγές που έχω, δεν έχουν φέρει εμπόδια, ώστε εύκολα θα υπάρξει μια οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, πάλι με βάση την μέση γραμμή, ανάμεσα στα δύο κράτη.
Ίσως, ένα άλλο σημαντικό που πρέπει να σας πως είναι ότι η αποκλειστική οικονομική ζώνη έχει γίνει αποδεκτή και από την Ευρωπαϊκή ‘Ένωση, η οποία έχει πει σε όλα τα κράτη της να δημιουργήσουν αποκλειστική οικονομική ζώνη σε όλες τις θαλάσσιες περιοχές τους εκτός της Μεσογείου.

Ε. Για πιο λόγο, κ. Καρυώτη;
Α. Εξαίρεσαν την Μεσόγειο, κ. Παπαντωνίου, γιατί τους παρακάλεσαν οι Τούρκοι να μην κάνουν αυτό το πράγμα. Και τους άκουσαν οι Ευρωπαίοι!!!!!! Η αποκλειστική οικονομική ζώνη, βλέπετε, δεν είναι μόνο θέμα της Ελλάδας, αλλά είναι και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και όταν η Ελλάδα δημιουργήσει μια αποκλειστική οικονομική ζώνη, ουσιαστικά δημιουργεί μια αποκλειστική οικονομική ζώνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν, ας πούμε, το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου έχει μια Ελληνική αποκλειστική οικονομική ζώνη, στα πρώτα 12 μίλια- γιατί δέχεται η Ευρωπαϊκή ’Ένωση, ότι τα πρώτα 12 μίλια είναι κυριαρχικό δικαίωμα κάθε κράτους ανεξάρτητα, αν έχει χωρικά ύδατα 12 ναυτικά μίλια- αλιεύουν μόνο οι Έλληνες ψαράδες. Στον υπόλοιπο χώρο του Αιγαίου, έχουν δικαίωμα αλιείας τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, οι Τούρκοι, αυτή την στιγμή δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εκ τούτου δεν θα δικαιούνται να ψαρεύουν στην Ελληνική αποκλειστική οικονομική ζώνη.

Ε. Αν όμως η Τουρκία γίνει τελικά μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιο καθεστώς θα ισχύει στο Αιγαίο;
Α. Δεν θα αλλάξει τίποτε όσον αφορά την αποκλειστική οικονομική ζώνη, διότι οι θέσεις της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, που η Ελλάδα κερδίζει πάρα πολλά στο Αιγαίο, ακόμη θα ισχύει. Η μόνη διαφορά θα είναι, ότι η Τουρκία δεν θα μπορεί να ψαρεύει, στα πρώτα 12 μίλια της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Ελλάδας και θα μπορεί να ψαρεύει μόνο στον υπόλοιπο χώρο, που δεν θα είναι και τόσο μεγάλος, στη μέση του Αιγαίου πελάγους, όπως και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή, δεν θα αλλάξει απολύτως τίποτε σε βάρος της Ελλάδας, όσον αφορά την αποκλειστική οικονομική ζώνη. Το ίδιο ισχύει και για την Κύπρο. Δηλαδή, η αποκλειστική οικονομική ζώνη της Ελλάδας και της Κύπρου θα ισχύουν ανεξάρτητα, αν η Τουρκία γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή όχι.

Ε. Και εν κατακλείδι, κ. Καρυώτη, για την επίλυση όλων αυτών των προβλημάτων εσείς προτείνετε σαν ειδικός, και ήδη το αποδέχεται η Αθήνα, ότι ολοταχώς η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει στην οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, η οποία οριοθέτηση συμπαρασύρει και όλα τα μέχρι τώρα γνωστά προβλήματα στην υφαλοκρηπίδα, στο υφαλοπρανές, στα χωρικά ύδατα, στον εναέριο χώρο και στο θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου.
Α. Συμφωνώ απόλυτα, κ. Παπαντωνίου. Εγώ επιμένω και λεω, πως κανένα κράτος, μέχρι σήμερα, στο κόσμο, που έχει πάει στη Χάγη, ή έχει κάνει κάποιου άλλου είδους διευθέτηση, κανένα κράτος στο κόσμο, που έχει ένα πρόβλημα στα θαλάσσια σύνορά του με ένα άλλο κράτος, δεν έχει ζητήσει ποτέ μα ποτέ, να υπάρξει μόνο οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Αντιλαμβάνεσθε ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι όλα τα κράτη του κόσμου, από το 1982 μέχρι σήμερα, ζητάνε από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όχι μόνο οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, αλλά πάντοτε ζητάνε και την ταυτόχρονη οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Αυτό ζητώ και εγώ από τη Ελλάδα, δηλαδή να κάνει ταυτόχρονα και τα δύο, οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης στο Αιγαίο.

Ε. κ. Καρυώτη, σας ευχαριστώ πολύ.
Α. Και εγώ σας ευχαριστώ, κ. Παπαντωνίου.

Οχι στις Εγγυήσεις για την Κύπρο

ΥΠΟΓΡΑΨΕ ΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΙΣ ΞΕΝΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ!

Αυτό το διάστημα διεξάγονται εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του Δημήτρη Χριστόφια και του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ για επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος. Η τουρκική πλευρά επιθυμεί την συνέχιση ή ακόμη την εγκαθίδρυση νέου συστήματος εγγυήσεων, όπως αυτό εφαρμόστηκε με την Συνθήκη Εγγυήσεως του 1960.

Αυτός ο στόχος της τουρκικής πλευράς δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός. Η Συνθήκη Εγγυήσεων αποτέλεσε την κατ' ισχυρισμόν βάση της Τουρκικής εισβολής του 1974. Ένα Κράτος-Μέλος της Ε.Ε. δεν μπορεί να υπόκειται σε δικαιώματα τρίτων Κρατών επί της κυριαρχίας ή της εδαφικής του ακεραιότητας. Η Κύπρος δεν πρέπει να ξαναγίνει όμηρος ποτέ ξανά.

Με αυτήν την εκστρατεία στοχεύουμε, ως κοινωνία των πολιτών, να ενισχύσουμε την αντίσταση σε τέτοια σχέδια ενόσω διαρκούν οι διαπραγματεύσεις για συνολική επίλυση του ζητήματος.
ΥΠΟΓΡΑΨΕ ΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΡΑ ΣΤΟ www.isxys.org/no-guarantees

Διεθνής οικονομική κρίση, γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί και η θέση της Ελλάδας

Γιάννης Μήτσιος

Το «τσουνάμι» της παγκόσμιας αναταραχής άρχισε να διαφαίνεται στον ορίζοντα και πλησιάζει δυναμωμένο από την καταιγίδα στις ακτές. Ο Αύγουστος με την κρίση στον Καύκασο σηματοδότησε νέες γεωπολιτικές ανακατατάξεις που προήλθαν με τη χρήση βίας, άφησαν πίσω τους χιλιάδες νεκρούς και έφεραν για πρώτη φορά μετά την κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ, την ανάδυση νέων στρατιωτικών συνασπισμών. Το Σεπτέμβριο παράλληλα, η σταδιακή κατάρρευση των πυλώνων του δυτικού καπιταλιστικού συστήματος (τράπεζες, χρηματο-πιστωτικοί και επενδυτικοί οργανισμοί και ασφαλιστικές εταιρείες) απέδειξε το τέλος της φιλελεύθερης ουτοπίας, του δόγματος της ελεύθερης αγοράς και ενίσχυσε το ρόλο, τη θέση και την εγγύηση των κρατικών θεσμών όπως οι Κεντρικές Τράπεζες και τα ίδια τα κράτη. Για τους επόμενους μήνες κανένας δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια. Το τοπίο είναι τόσο ρευστό που και οι χειρότερες προβλέψεις μπορεί να γίνουν πραγματικότητα.

Νέες στρατιωτικο-οικονομικές συμμαχίες
Η κρίση στον Καύκασο, ανέδειξε με τον πιο γλαφυρό τρόπο ό,τι συζητιόταν και σχεδιαζόταν τόσα χρόνια για την περικύκλωση της Ρωσίας και την στρατιωτική προστασία των διεθνών ενεργειακών δρόμων από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, χωρίς την έως τώρα Ρωσική στρατιωτική απάντηση. Η Ρωσία, αντιλαμβανόμενη τον δυτικό εναγκαλισμό, έδρασε αστραπιαία, στέλνοντας το μήνυμα «ως εδώ και μη παρέκει», τοποθετώντας ταυτόχρονα τις κόκκινες γραμμές. Παράλληλα, ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου των δύο στρατοπέδων για να ενισχύσουν τη θέση τους στο παγκόσμιο στερέωμα πάντα με βάση ενεργειακές παραμέτρους. Ο πρώτος ψυχρός πόλεμος βασιζόταν στην κούρσα των εξοπλισμών, στην πυρηνική τεχνολογία και υπεροπλία και στις συγκρούσεις των μεγάλων μέσω τρίτων π.χ. Ασία, Αφρική (proxy wars). Σήμερα η κατοχή, το εμπόριο, η διακίνηση και διάθεση των ενεργειακών πόρων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, μέταλλα ) διαμορφώνει την αίσθηση ισχύος και ασφάλειας των πρωταγωνιστών του διεθνούς συστήματος.

Η Ανατολική συμμαχία
Ο κύριος πόλος της ανατολικής συμμαχίας, αν μπορεί να χαρακτηριστεί η Ρωσία, συσπειρώνει γύρω της μια σειρά κρατών με ενεργειακά αποθέματα, καταναλωτές ενέργειας και πρόσβαση σε θαλάσσιους και χερσαίους δρόμους. Κύριος χαρακτήρας της συμμαχίας, πέραν του οικονομικού παράγοντα, είναι και ο στρατιωτικός, αφού και η διασφάλιση των δρόμων και αποθεμάτων ενέργειας απαιτεί και στρατιωτική υποδομή. Έτσι λοιπόν, έχουμε μια διαμορφούμενη συμμαχία που περιλαμβάνει μαζί με τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν, πρώην σοβιετικές δημοκρατίες στην Κεντρική Ασία, τη Βενεζουέλα, την Κούβα, τη Βολιβία, τη Νικαράγουα και την Ονδούρα στο αμερικάνικο ημισφαίριο. Πολλές από αυτές τις χώρες δοκιμάστηκαν και εξακολουθούν να δοκιμάζονται από την οικονομική κρίση, ταυτόχρονα με τη μητρόπολη του καπιταλισμού, τις ΗΠΑ. Η διαφορά, όμως, έγκειται στο γεγονός, ότι μάλλον μεσοπρόθεσμα κλονίζονται, αλλά μακροπρόθεσμα, οι ΗΠΑ είναι αυτές που θα δοκιμάζονται περισσότερο μιας και οι αναδυόμενες χώρες θα πάψουν να εμπιστεύονται τις νουθεσίες πλέον των δυτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αφού οι ίδιες αυτοκαταστράφηκαν. Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο της Προέδρου της Αργεντινής, Κίρχνερ, με αφορμή την πρόσφατη ανακοίνωση της Λήμαν Μπράδερς, ότι η Αργεντίνικη οικονομία θα καταρρεύσει το 2010, που είπε πάνω από το πτώμα της Λήμαν Μπράδερς: «Θα ήταν προτιμότερο να είχε ασχοληθεί με τους δικούς της λογαριασμούς παρά με τους δικούς μας».

Η Δυτική συμμαχία
Στην αντίπερα όχθη της ανατολικής συμμαχίας, και με ηγέτη τις ΗΠΑ, συμμετέχουν η Αγγλία, το Ισραήλ, η Γαλλία του Σαρκοζί και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Κύρια προσπάθεια αυτού του στρατοπέδου είναι να εξωθηθούν τα μέλη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμπράξουν με αυτόν τον πόλο ενάντια στην Ρωσική ενεργειακή δυναμική. Φορείς του πόλου, πέραν των στρατιωτικών συσχετισμών είναι και οι μεγάλες δυτικές πολυεθνικές εταιρείες πετρελαίου όπως η Chevron, BP κλπ. που δραστηριοποιούνται σε χώρες ενεργειακά κρίσιμες. Σε οικονομικό επίπεδο, οι κεντρικές τράπεζες των χωρών των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Ελβετίας, της Ιαπωνίας, του Καναδά και της Ευρωζώνης, ήταν αυτές που με τις ενέσεις ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα έσωσαν για την ώρα μια παγκόσμια οικονομική κατάρρευση. «Αχίλλειος πτέρνα» της δυτικής συμμαχίας μπορεί να θεωρηθεί ο ατελείωτος πόλεμος στο Αφγανιστάν, η αποτυχία του πολέμου στο Ιράκ και η οικονομική ύφεση των δυτικών οικονομιών με πολύ χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και την πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση.

Οι ενδιάμεσοι παίκτες- μεσαίος χώρος
Σ΄ αυτό το νέο αναδυόμενο σκηνικό, πρωταγωνιστές τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε πολιτικό, είναι χώρες οι οποίες έχουν συμφέροντα και με τις δύο συμμαχίες και η στάση τους θα κριθεί από το βαθμό της εμπλοκής τους σε ενδεχόμενες μείζονες κρίσεις των δύο «συνασπισμών». Ανάμεσα σ΄ αυτές μπορεί να θεωρηθούν η Γερμανία, η Ινδία, η Τουρκία, η Ελλάδα, η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Ουκρανία αλλά και αραβικές χώρες (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Αίγυπτος κλπ). Οι αναδυόμενες αγορές απεξαρτώνται σταδιακά από τη δυτική συμμαχία αλλά πληρώνουν σκληρά το τίμημα της παγκόσμιας αλληλεξάρτησης. Για παράδειγμα, στην χρηματοπιστωτική κρίση που μαστίζει τις αγορές, το Ρωσικό χρηματιστήριο έχασε πάνω από 42%, κλείνοντας για λίγες μέρες, τα κινέζικα χρηματιστήρια έχασαν πάνω από 62% από την αρχή της χρονιάς και της Ινδίας πάνω από 36%.

…και η επερχόμενη παγκόσμια σύγκρουση;
Από όλα τα παραπάνω συνάγεται ότι εισερχόμαστε σε μια φάση ασφυξίας των πρωταγωνιστών του παγκοσμίου συστήματος που μοιάζει καταπληκτικά με το περιβάλλον προ του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εύκολα διακρίνουμε ότι μια ευρύτερη στρατιωτική σύγκρουση μπορεί να βρίσκεται προ των πυλών. Αν ο Καύκασος και η Γεωργιανή κρίση χειροτερέψει και το Ιράν δεχθεί επίθεση για τα πυρηνικά του, τότε ενδεχομένως καμία δύναμη δεν μπορεί να σταματήσει τις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της ιστορίας.

Η ελληνική θέση
Και σ΄ όλα αυτά η Ελλάδα βιώνει μια πολύ δύσκολη φάση που θα απαιτηθούν γενναίες αποφάσεις και θυσίες σε όλα τα επίπεδα. Με μια πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση, εσωτερική πολιτική ρευστότητα και αστάθεια, εμφανή αδυναμία στα εθνικά θέματα (Μακεδονικό, Θράκη, Αιγαίο Κύπρος) και ένα κουρασμένο πολιτικό σύστημα, η Ελλάδα θα δοκιμάσει τις αντοχές της.

A Message to Summer Olympic Games Fans Around the World…

“Give us back our Ancient Marble Statues, so that London can receive the Olympic Flame in 2010”

Is it not about time, we pressure our English friends? If they want to have the sacred Olympic Flame for the London Games in 2012, they have to immediately return to Greece, ALL the ancient statues, relics and artifacts that they liberally took from us and REFUSE to return and or acknowledge, as they are on permanent display in museums and exhibitions.

It should not be possible for the ancient tradition of the Olympic Flame to be bestowed upon England, when Greek statues (taken from the Parthenon) are not being displayed in their homeland and in their sacred site back in the Parthenon and instead in museums in England.

These ancient marbles, are from GREEK HISTORY, and should be back in Greece. Where the WORLD can come and enjoy them and it’s the given right of Greece to share with the world their history and their marbles, as they graciously do with the Olympic Flame for Winter and Summer Games.

This message is intended to raise awareness, and for the world to realize that a countries culture must be respected as is the Olympic Flame.



Siormanolakis Jenny

Q&A: το ελληνικό δημογραφικό πρόβλημα

του Νίκου Ράπτη

© ppol

Q: Αναφέρεστε στο δημογραφικό ως ένα από τα μεγάλα προβλήματα της χώρας! 'Ακου δημογραφικό! Τίποτα πιο συντηρητικό δε βρήκατε;



Α: Το ερώτημά σας θέτει αμέσως-αμέσως ένα ενδιαφέρον ζήτημα: πώς να αξιολογούμε τη σημασία των διαφόρων πολιτικών-κοινωνικών ζητημάτων; Το καθεστώς ελληνικό πολιτικό σύστημα αξιολογεί ως σημαντικό ότι αποφέρει ψήφους: τα αιτήματα των ισχυρών κοινωνικών ομάδων ή των ψηφοφόρων με επιρροή. Ως εκ τούτου σπανίως λαμβάνει «δυσάρεστες» αποφάσεις, παρά μόνο όταν είναι ολοφάνερο πως η παράταση της αδράνειας ή του λαϊκισμού θα σημάνει καταβολή ακόμα βαρύτερου πολιτικού κόστους: αν ας πούμε καταρρεύσει ο προϋπολογισμός ή/και ξαναμπούμε σε επιτήρηση, θα ζημιωθούμε εκλογικά περισσότερο από ότι αν αυξήσουμε το ΦΠΑ. Οπότε....



Αυτή η αντίληψη έχει ένα «δημοκρατικό» επίχρισμα, που ίσως να παίζει και το ρόλο της «θεωρίας»: η πολιτική είναι για να «υπηρετεί τον πολίτη», να ασχολείται με όσα «νοιάζουν» τους ψηφοφόρους. Και ποιοι είμαστε εμείς για να πούμε πως σημαντικό είναι το ένα ή το άλλο; Ας το κρίνει αυτό η ίδια η κοινωνία! Εμείς εδώ «εκπροσωπούμε» την κοινωνία, τους πολίτες, τους συντοπίτες μας κ.ο.κ. Αυτοί εντέλει μας υπαγορεύουν τι θέλουν να αλλάξει -και τι όχι.



Δυστυχώς, από αυτήν την «συνταγή» απουσιάζουν εντελώς δύο πολύτιμα συστατικά: το πρώτο είναι η ισότητα. Η καθεστηκυία προσέγγιση «εκ κατασκευής» ισχυροποιεί τους ήδη ισχυρούς, που εξ ορισμού έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στα κέντρα εξουσίας, «βαραίνουν» περισσότερο εκλογικά (ιδίως σε ένα πολιτικό σύστημα όπου «ανταλλακτική αξία» έχει το χρήμα, η διασημότητα, η οικογενειακή παράδοση) κ.ο.κ. Το δεύτερο είναι η ευθύνη: λειτουργώντας κατ' αυτόν τον τρόπο, η πολιτική εξουσία απορρίπτει μετά βδελυγμίας έννοιες όπως «πρόγνωση», «χρέος», «παιδαγωγικός ρόλος της πολιτικής». Απορρίπτει δηλαδή την ουσία της «ηγετικότητας», του αγγλοσαξονικού «leadership».



Προτείνω να αξιολογήσουμε τα πολιτικά μας προβλήματα αλλιώς: κριτήριό μας να είναι ποια από τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα, εφόσον εξελιχθούν ανενόχλητα για μερικά ακόμα χρόνια, θα προκαλέσουν αμετάκλητες, ανεπίστρεπτες, ανεπανόρθωτες ζημιές. Πόσο μάλλον αν αυτές οι βλάβες θα είναι εις θέση να υπονομεύσουν ακόμα και την ίδια την ύπαρξη της Ελλάδας και του ελληνισμού, ως δημοκρατικού-εθνικού κράτους, μέσα σε έναν ορατό χρονικό ορίζοντα...



Κατ' αρχήν, υπάρχουν τέτοια ζητήματα; Ε, λοιπόν υπάρχουν, και το ένα είναι το δημογραφικό! Δυστυχώς για μας βέβαια, είναι πράγματι ένα ζήτημα που στην τρέχουσα πολιτική αγορά δεν «πουλάει», δεν είναι, όπως λέγεται, «σέξι». Φταίει η πολιτική μας ιστορία γι' αυτό, αλλά και η πολιτική σημειολογία της μεταπολίτευσης: για το δημογραφικό μιλάνε συνήθως «συντηρητικοί», «αντιδραστικοί», «εθνικιστές» κ.ο.κ (η εκκλησία, οι οργανώσεις πολυτέκνων, κ.λπ). 'Αρα είναι ένα θέμα με το οποίο δεν ασχολούμαστε! Ανάλογα προβλήματα συναντώνται στη Βρετανία (όπου η γραμμή μεταξύ «ιδιωτικού» και «δημοσίου» είναι πολύ βαθιά και πολύ πλατειά και κάθε επιδίωξη παρέμβασης του κράτους στον ιδιωτικό χώρο, στο πόσα παιδιά π.χ. θα γεννά κάθε γυναίκα, θεωρείται τουλάχιστο άκομψη), στη Γερμανία προφανώς (όπου κάθε συζήτηση περί δημογραφίας αποπνέει μια αύρα «ευγονικής» «φυλετικής καθαρότητας» με παραπομπές στη ναζιστική περίοδο) στην Ισπανία και την Ιταλία (όπου είναι ακόμα νωπές οι αναμνήσεις των αντιπαραθέσεων για τη νομιμοποίηση του διαζυγίου ή των αμβλώσεων).



Τα πράγματα είναι διαφορετικά στη Γαλλία, όπου η λεγόμενη «οικογενειακή πολιτική» είναι η πολιτική απάντηση της République στη φτώχεια, αλλά και στην επούλωση των τραυμάτων του Α' και κυρίως του Β' παγκοσμίου πολέμου. Έτσι στη Γαλλία το «δημογραφικό» έχει ένα «προοδευτικό» πρόσημο: δεν είναι τυχαίο από αυτήν την άποψη που η Γαλλία είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης στη γεννητικότητα. Με παρόμοιο τρόπο, στις σκανδιναβικές χώρες, οι πολιτικές υπέρ του παιδιού, υπέρ της απελευθέρωσης της γυναίκας κ.ο.κ συνέβαλαν αποφασιστικά στην υψηλή σχετικά γεννητικότητα.



Καταληκτικά: το δημογραφικό στην Ελλάδα θεωρείται συντηρητικό ζήτημα, δεν «πουλάει» κ.λπ. Και λοιπόν; Το ζητούμενο είναι να διαπιστώσουμε αν ένα πρόβλημα είναι σημαντικό και θα επηρεάσει το μέλλον της πατρίδας, αλλά και το δικό μας ή εκείνο των παιδιών μας! Όχι αν «πουλάει», αν είναι «δεξιό» κ.ο.κ.!



Q: Αν, όπως λέτε, το «δημογραφικό» έχει συντηρητικό πρόσημο, αυτό οφείλεται στο ότι έχει πολύ συγκεκριμένα συμφραζόμενα: δεν κάνουμε πια τόσα παιδιά όσα στο παρελθόν, διότι άλλαξε ο τρόπος ζωής μας. Οι άνθρωποι στις αναπτυγμένες χώρες διαφυλάσσουν την ατομικότητά τους, δε βιάζονται να κάνουν οικογένεια, θέλουν να σταδιοδρομήσουν, να καταναλώσουν, να χαρούν τη ζωή τους... Ανάπτυξη και μείωση της γεννητικότητας πάνε μαζί. Πίσω από την περίφημη αύξηση της γεννητικότητας, στην ουσία διακηρύσσεται η επιστροφή σε ένα παραδοσιακό τρόπο ζωής, όπου η έννοια του καθήκοντος προς την πατρίδα, την οικογένεια, τη θρησκεία κ.λπ. συνθλίβει την ατομικότητα!



Α: Έχετε δίκιο προφανώς στο ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της ανάπτυξης καλύτερα της αύξησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος και της γεννητικότητας (Total Fertility Rate, TFR). Οι δημογράφοι το λένε αυτό «δημογραφική μετάβαση» (από τις οικογένειες με 4, 5, 6 παιδιά σε εκείνες με 1, 2, ή 3).




Ωραία, αλλά εδώ δε μιλάμε για αυτό: προφανώς δεν μπορούμε να επανέρθουμε σε δείκτες γεννητικότητας της τάξης των 3 ή 4 παιδιών ανά Ελληνίδα. Δεν είναι αυτό το πρόβλημά μας! Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι πως παρουσιάζει πολύ χαμηλό δείκτη γεννητικότητας, της τάξης του 1-1.3 παιδιά/γυναίκα, πολύ χαμηλότερο από πολλές χώρες με υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα (που στην Ελλάδα, ανάλογα με τον οργανισμό που το υπολογίζει, κυμαίνεται ανάμεσα στα 28,000 και τα 32,000 δολάρια): σημειώνω τη Νορβηγία (TFR 1.9, κατά κεφαλήν εισόδημα $43-55,000) την Αυστραλία (1.8, $35-37,000), τη Δανία (1.7, $36-38,000), τη Φιλανδία (1.7, $35-38,000), την Ολλανδία (1.7, $36-39,000), τη Σουηδία (1.7, $35-37.000), την Ισλανδία (2, $38-42,000), την Ιρλανδία (1.9, $42-47,000), τη Γαλλία (2, $33-34,000), τις ΗΠΑ (2.1, 46,000) κ.ο.κ.. Προς αυτές τις χώρες θα πρέπει να λοξοκοιτάμε για να βρούμε λύσεις στο πρόβλημά μας και όχι βέβαια προς τις χώρες του τρίτου κόσμου!

Q: Και τι πειράζει ο χαμηλός δείκτης γεννητικότητας;



A: Στο ερώτημα αυτό μπορεί να υπάρξει μια απάντηση πραγματολογική-αντικειμενική και μία πολιτική-υποκειμενική.



Ας ξεκινήσουμε από τα αδιαμφισβήτητα, τα αντικειμενικά γεγονότα: αποτελεί (απλό) μαθηματικό αξίωμα πως για να αντικατασταθεί ο πληθυσμός μιας περιοχής (αφαιρούμε το στοιχείο της μετανάστευσης, για το οποίο θα μιλήσουμε πιθανότατα πιο κάτω) ο δείκτης γεννητικότητας θα πρέπει να είναι 2.1 (που λέγεται «όριο αναπαραγωγής των γενεών»). Εξίσου απλό είναι να υπολογίσουμε πώς θα εξελιχθεί ο πληθυσμός των Ελλήνων που απογράφηκε στην Ελλάδα το 2001 (ας τους αποκαλέσουμε Ε-2001) αν ο δείκτης γεννητικότητας μείνει «κολλημένος» στο 1...



Q: Όσοι «είχαν απογραφεί στην Ελλάδα το 2001»; Αυτό είναι ρατσιστικό φάουλ...



Α: Αυτό είναι μεθοδολογικό στατιστικό εργαλείο που χρησιμοποιούν οι Βρετανοί («British Born Women»-«Overseas Born Women») οι Αμερικάνοι («White non-Hispanics») κ.λπ. Λοιπόν, σήμερα ο TFR στην Ελλάδα βρίσκεται στο 1.33 αλλά για τους Ε-2001 υπολογίζεται πως είναι στο 1 -ίσως και πιο κάτω! Από εκεί και πέρα, είναι σκέτα μαθηματικά: ξέρουμε τη σύνθεση του πληθυσμού ανά πενταετείς ηλικιακές ομάδες (από την ΕΣΥΕ)· ξέρουμε το μέσο όρο της ηλικίας τεκνοποίησης (είναι τα 29 έτη)· το προσδόκιμο επιβίωσης· το δείκτη γεννητικότητας. Αν βαριόμαστε να κάνουμε τους υπολογισμούς, ξέρουμε τι έχουν πει διάσημοι δημογράφοι για το τι συμβαίνει στους πληθυσμούς με TFR κοντά στο 1: η Κατίνκα Μπάρις (Katinka Barysch) του «κέντρου για ευρωπαϊκή μεταρρύθμιση» (CER) γράφει πως με δείκτη γεννητικότητας «κοντύτερα στο 1... κάθε γενιά θα φθάνει το 60% της προηγούμενης». Και ο Ράσελ Σόρτο (Russell Shorto) των «Νιου Γιορκ τάιμς» γράφει πως «για τους δημογράφους ο αριθμός αυτός (σ.σ: TFR<1.3) έχει πολύ συγκεκριμένες μαθηματικές επιπτώσεις: σημαίνει πως ο πληθυσμός μιας χώρας θα μειωθεί κατά 50% μέσα σε 45 χρόνια, προκαλώντας ανεπανόρθωτη μείωση του πληθυσμού».



To συμπέρασμα λοιπόν είναι πως αν ο δείκτης γεννητικότητας στην Ελλάδα μείνει σταθερός (προς το παρόν βαίνει μειούμενος), στο κλείσιμο του αιώνα οι απόγονοι των Ε-2001 (των Ελλήνων ελληνικής καταγωγής) θα αριθμούν μεταξύ 2 και 3 εκατομμυρίων πιο κοντά μάλιστα στο 2, παρά στο 3 (ο ακριβής αριθμός Ε-2001 για το 2100 είναι 2,427,971 άτομα!).



Αυτά είναι τα δεδομένα. Συν πως η εξέλιξη του φαινομένου της δημογραφικής παρακμής έχει εκθετική μορφή. Το φαινόμενο ξεκινά αργά, με ανεπαίσθητες επιπτώσεις (οπότε δεν ευνοείται η πολιτική κινητοποίηση για την αντιμετώπισή του). Μετά εξελίσσεται γρήγορα, και τότε κανείς δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει. Στην ελληνική περίπτωση, αν ο TFR μείνει σταθερός γύρω στο 1, ο πληθυσμός θα μειώνεται αργά μέχρι το 2040 (οπότε θα φθάσει στα 8.56 εκατομμύρια, μια απώλεια δηλαδή της τάξης των 2.4 εκατομμυρίων (ή -22%) μέσα σε 40 χρόνια. Μετά όμως, καθώς οι γενιές που θα φτάνουν στην ηλικία της αναπαραγωγής θα είναι ολιγάριθμες, η διαδικασία θα επιταχυνθεί: τα επόμενα σαράντα χρόνια, από το 2040 έως το 2080, η απώλεια θα φθάσει τα 4.73 εκατομμύρια ή κοντά στο... 55% του ελληνικού πληθυσμού του 2040! Και τα επόμενα είκοσι μόνο χρόνια χάνεται άλλο ένα 45% του πληθυσμού του 2080!

Το φαινόμενο αυτό, που οι δημογράφοι το αποκαλούν «δημογραφική φάκα» (fertility trap) έχει άμεσο πολιτικό αποτέλεσμα: σημαίνει πως το «παράθυρο ευκαιρίας» για όποιον θέλει να παρέμβει στο πρόβλημα είναι «ανοικτό» μόνο ενώ το πρόβλημα δεν έχει ακόμα καταστεί άμεσα αντιληπτό από τους ίδιους τους πολίτες. Καλώς ήρθατε στον κόσμο της πρόγνωσης, της διαπαιδαγώγησης, των δύσκολων αποφάσεων!



Q: Κανείς δεν μπορεί να υποχρεώσει τις γυναίκες να κάνουν παιδιά...



Α: Σύμφωνα με όλες τις έρευνες, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες επιθυμούν να κάνουν πολύ περισσότερα παιδιά από όσα κάνουν τελικά. Μια έρευνα του ΕΚΚΕ έδειξε πως ο «επιθυμητός» δείκτης γονιμότητας είναι 2.3, πολύ πάνω από το «όριο αναπαραγωγής των γενεών» και υπερδιπλάσιος σε σχέση με τα όσα παιδιά κάνουμε τελικά στην πραγματικότητα! Αυτή η διάσταση επιθυμίας-πραγματικότητας επαναλαμβάνεται (αν και όχι στην έκταση που έχει στη χώρα μας) σε ολόκληρη την Ευρώπη, με την εξαίρεση της Γερμανίας. Για να το πω αλλιώς: στην Ελλάδα κάτι συμβαίνει και τεκνοποιούμε τα μισά παιδιά από όσα θα θέλαμε! Το ζήτημα είναι να κάνουμε ότι πρέπει ώστε να διαφυλάξουμε το δικαίωμα των ανθρώπων σε όσο πολυάριθμες οικογένειες θέλουν!



Q: Παρακολουθώ εδώ και ώρα την απέλπιδα προσπάθειά σας να παρεμβάλετε στη συζήτηση ορισμένες σοφιστείες προκειμένου να κατευθύνετε τα συμπεράσματα εκεί που εσείς επιθυμείτε. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «η μετανάστευση... μπορεί να αντισταθμίσει τις συνέπειες της χαμηλής γονιμότητας και της επιμήκυνσης της διάρκειας ζωής». Ύστερα εισάγετε αυτές τις κατηγορίες «Έλληνες εκ γενετής», «Έλληνες εξ... αγχιστείας» που στη ζωή δε θα πουν τίποτα. Αποτελεί στοιχείο της άμεσης εμπειρίας του κάθε Έλληνα πως οι μετανάστες, που εσείς δεν τους εντάσσετε όλους στους «Ε-2001» σας, κατά κανόνα ενσωματώνονται πλήρως στην ελληνική κοινωνία και δεν ξεχωρίζουν σε τίποτα από τους υπόλοιπους. Η έννοια του έθνους είναι πολιτικό φαινόμενο -όχι φυλετικό!



Α: Ας το δούμε λοιπόν πρώτα ότι αφορά τη δυνατότητα της μετανάστευσης να «αναπληρώσει» απώλειες σαν αυτές που συζητούμε, της τάξης του 60, του 70, του 80%, που ένας Αμερικανός δημογράφος τόνισε πως μπορούν να συγκριθούν «μόνο με αυτές που προξένησε η επιδημία της πανώλης το μεσαίωνα» (μόνο που τότε η ασθένεια έπληττε όλες τις ηλικιακές ομάδες, όχι μόνο τα παιδιά!). Σε ότι αφορά τους μετανάστες, υπάρχει ευρεία συναίνεση μεταξύ των δημογράφων πως, όπως το θέτει ο (φιλελεύθερος και κατά τα άλλα οπαδός της άποψης πως δεν αξίζει τον κόπο να ανησυχούμε για το δημογραφικό) 'Αλαστερ Μουρέι (Alastair Murray), «υπάρχουν πολλά σοβαρά επιχειρήματα υπέρ της μετανάστευσης -και η μακροπρόθεσμη επίλυση του δημογραφικού προβλήματος της Ευρώπης δεν συγκαταλέγεται σε αυτά». Ο καθηγητής του «Χάρβαρντ» Ντέιβιντ Μπλουμ (David E. Bloom) και ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Στοκχόλμης Μπο Μάλμπεργκ (Bo Malberg) το είπαν αλλιώς: «με δεδομένο το ταχύ ρυθμό της γήρανσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού, ακόμα και μία μαζική αύξηση της μετανάστευσης δεν μπορεί να αντισταθμίσει παρά μόνο εν μέρει -στην καλύτερη περίπτωση- τη μείωση του ευρωπαϊκού πληθυσμού». Είναι πολύ απλό γιατί συμβαίνει αυτό: (α) διότι και οι μετανάστες εντέλει γερνάνε κι αυτοί με τη σειρά τους και (β) διότι σταδιακά υιοθετούν τα αναπαραγωγικά σχήματα της χώρας υποδοχής τους (ή δεν τα υιοθετούν, οπότε σημαίνει πως δεν εντάσσονται στην κοινωνία, με όλα τα συμπαρομαρτούντα).



Ο ΟΗΕ υπολόγισε επακριβώς πόσοι μετανάστες θα χρειάζονταν στις ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου η μετανάστευση να διατηρήσει σταθερή τη σχέση εργαζομένων/ συνταξιούχων σε διάφορες χώρες έως το 2050. Η Γερμανία (με TFR ανάλογο με τον ελληνικό) θα χρειαζόταν... 188 εκατομμύρια μετανάστες (με πληθυσμό 80-85 εκατομμυρίων), η Ιταλία 120 εκατομμύρια μετανάστες (με πληθυσμό 60 εκατομμυρίων)! Κατ' αντιστοιχία η Ελλάδα θα χρειαζόταν τουλάχιστο... 20 εκατομμύρια μετανάστες έως το 2050 (και θυμίζω πως η δημογραφική κατάρρευση κλιμακώνεται μόλις μετά το 2040!) για να κρατήσει σταθερή τη σχέση ενεργού πληθυσμού-συνταξιούχων!



Αλλά δεν τελειώσαμε με την ερώτησή σας για τις επιπτώσεις της χαμηλής γεννητικότητας... Είπαμε ορισμένα πράγματα για τα αντικειμενικά δεδομένα, να δούμε λίγο και τις υποθέσεις εργασίας των επιπτώσεων αυτών των δεδομένων:



Πρώτη επίπτωση: οικονομική δυσπραγία μεγάλες πιέσεις στο κοινωνικό κράτος



Δεν τονίσαμε ίσως αρκετά πως ο χαμηλός TFR δε σημαίνει απλά πως ο πληθυσμός των Ε-2001 θα μειωθεί· σημαίνει επίσης πως θα είναι ένας πληθυσμός γέρων. Ήδη από το 2040 οι άνω των 60 ετών θα ξεπεράσουν το 40% του συνολικού πληθυσμού και γύρω στο 2060 θα φθάσουν το 50% (σήμερα βρίσκονται στο 25%). Το γεγονός αυτό από μόνο του οδηγεί στην εκπτώχευση της κοινωνίας. Όπως το έθεσε στον «Ομπσέρβερ» ο 'Αντριου Ρόνσλεϊ (Andrew Ronsley): «ο πόλεμος των γενεών ξεκίνησε -οι νέοι χάνουν από τους γέρους». Ο καθένας κατανοεί τι σημαίνει αυτό για τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τα έξοδα υγειονομικής περίθαλψης κ.λπ.



Πέρα όμως από τους συσχετισμούς ηλικιωμένων-νέων που διαμορφώνονται, η γήρανση του πληθυσμού οδηγεί στη γενική εκπτώχευση των κοινωνιών: σύμφωνα με ένα δημοσίευμα της γαλλικής «λε μοντ», ήδη σήμερα οι ρυθμοί ανάπτυξης στη Γερμανία πλήττονται από την κακή δημογραφική εικόνα της χώρας.



Αλλά υπάρχει και μία άλλη επίπτωση των δημογραφικών εξελίξεων, στην ανάπτυξη της κοινωνικής συνοχής. Σε έναν πληθυσμό που θα προκύπτει από πανσπερμία φυλών, που θα έχουν την αίσθηση πως ξεχωρίζουν φυλετικά, εθνοτικά, θρησκευτικά, γλωσσικά κ.ο.κ. ένα από τα πρώτα πράγματα που πλήττονται είναι το αίσθημα της αναγκαιότητας της κοινωνικής αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας κ.λπ. Ένας από τους λόγους που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν αναπτυγμένο κοινωνικό κράτος είναι αυτός: οι αντιστάσεις στη φορολόγηση για υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, επιδόματα αλληλεγγύης κ.λπ εντείνονταν από την πολυφυλετική σύνθεση του πληθυσμού: κοντολογίς, οι εύποροι «λευκοί αγγλοσάξονες προτεστάντες» δεν έδειχναν καμία προθυμία να πληρώνουν για την υγεία, την παιδεία, τα επιδόματα ανεργίας των Ιταλών, των Ιρλανδών, των μαύρων κ.ο.κ. Είναι χαρακτηριστικό πως οι πιο ομοιογενείς πληθυσμιακά πολιτείες είναι επίσης αυτές που έχουν καλύτερες κοινωνικές παροχές. Αντίστοιχα φαινόμενα έχουμε και στην Ευρώπη, από τη δεκαετία του '70, του '80 και μετά.



Δεύτερη επίπτωση: μειωμένα κοινωνικά αντανακλαστικά στις εξελίξεις της εποχής



Η γήρανση όμως του πληθυσμού δεν είναι ένα φαινόμενο στατικό, αλλά ανατροφοδοτούμενο. Έτσι π.χ. καθώς οι ηλικιωμένοι πολλαπλασιάζονται, επιβάλουν την πολιτική τους ατζέντα: οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι ψηφίζουν περισσότερο από τους νέους· είναι πιο πολυάριθμοι· καλύτερα συνδεδεμένοι με τα κέντρα εξουσίας· η γνώμη τους θεωρείται πιο έγκυρη. Από την άλλη η περιθωριοποίηση των νέων τροφοδοτεί την απογοήτευση στις τάξεις τους, που με τη σειρά της τους οδηγεί στην πολιτική απόσυρση, που τους εξασθενεί και άλλο κ.ο.κ. Για να μη μιλήσουμε για την πολιτική-ιδεολογική «αποικιοποίηση» των νέων από τα ιδεολογικά-πολιτικά στερεότυπα των μεσήλικων και των ηλικιωμένων Δημιουργείται ένας ακόμα φαύλος κύκλος, που ισχυροποιεί πολιτικά τους δυνατούς μεσήλικες και ηλικιωμένους κι εξασθενεί τους αδύναμους νέους.



Στην Ελλάδα π.χ. έχουμε χαμηλές συντάξεις, της τάξης των 500-600 ευρώ (που βέβαια δεν είναι ακριβώς συντάξεις, αλλά «επιδόματα γήρατος», αφού συχνά οι δικαιούχοι ουδέποτε κατέβαλαν ασφαλιστικές εισφορές). Έχουμε όμως κι εξευτελιστικά επιδόματα τέκνου (που φθάνουν ακόμα και τα... 8.22 ευρώ/μήνα). Έχουμε ουρές στο ΙΚΑ. Έχουμε όμως και απουσία βρεφονηπιακής εκπαίδευσης. Ποιο από τα δύο κάνει πρωτοσέλιδα;



Φυσικά αυτή η κυριαρχία των μεσηλίκων και των ηλικιωμένων ευνοεί την προσκόλληση στις πολιτικές αναμνήσεις του παρελθόντος, παρά την εξερεύνηση των πολιτικών προκλήσεων του μέλλοντος· την επιδίωξη της ασφάλειας έναντι της ανάληψης ρίσκου· το συντηρητισμό έναντι της προοδευτικότητας κ.ο.κ. Σας αφήνω να αποφασίσετε αν αυτή η στάση ευνοεί η υπονομεύει τη θέση της χώρας στον κόσμο...



Τρίτη επίπτωση: αύξηση της μετανάστευσης των πιο μορφωμένων-δυναμικών στοιχείων από τη χώρα



Μία πλευρά της ανατροφοδότησης της γήρανσης του πληθυσμού, που ήδη πλήττει εδώ και μερικά χρόνια τη χώρα μας, αν και ευρισκόμαστε ακόμα στην αρχή-αρχή του φαινομένου και είναι λογικό να αναμένουμε τη μεγάλη του κλιμάκωση για τη συνέχεια, είναι η μετανάστευση Ελλήνων, ιδίως νέων, μορφωμένων, δυναμικών κ.λπ. στις αναπτυγμένες δυτικές χώρες. Όπως έγραψε η εφημερίδα «Το Βήμα», «μια νέα γενιά ελλήνων μεταναστών, πάνω από 5,000 την τελευταία τριετία, αυτήν τη φορά όχι ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό αλλά επιστήμονες όλοι και μάλιστα υψηλής ειδίκευσης με πολλά προσόντα και πανεπιστημιακούς τίτλους, αναζητεί την τύχη της στο εξωτερικό».



Κοιτάξτε τι κάνουμε: προσφέρουμε αναγνωρισμένους τίτλους ανώτατων σπουδών σε χιλιάδες νέους· ταυτόχρονα δεν διευκολύνουμε την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας. Όλα αυτά σε ένα περιβάλλον όπου η «κινητικότητα» και πιο εύκολη είναι, και καλλιεργείται κιόλας ως επίσημη ευρωπαϊκή πολιτική. Μόνο το εισιτήριο στο χέρι που δε δίνουμε στη νέα γενιά μας. Επιπλέον, η μετανάστευση συνδέεται με το αίσθημα της απουσίας προοπτικής στη χώρα προέλευσης (βασικό γνώρισμα της «γενιάς των 700 ευρώ») και αφορά πάντα τα καλύτερα στοιχεία μιας γενιάς (τους πιο μορφωμένους, ανήσυχους, κινητικούς, ριψοκίνδυνους κ.λπ).


Τέταρτη επίπτωση: δυσκολία στην κοινωνική ένταξη-ενσωμάτωση των μεταναστών



Το ζήτημα των ορίων πέραν των οποίων ένας πληθυσμός μπορεί να ενσωματώσει έναν άλλον διατηρώντας βασικά στοιχεία της ταυτότητάς του (π.χ. τη γλώσσα, τον ιστορικό του αυτοπροσδιορισμό κ.λπ) είναι εξαιρετικά ευαίσθητο, πολύπλοκο και ιδεολογικά γλιστερό. Ας πούμε πάντως πως ελάχιστοι θα διαφωνήσουν πως η ενσωμάτωση (ένταξη) των μεταναστών στην κοινωνία υποδοχής τους εξαρτάται:

(α) από τους αριθμούς των αντίστοιχων πληθυσμών

(β) από τη διάθεση των μεν να ενσωματωθούν, των δε να ενσωματώσουν

(γ) από τη διαθέσιμη τεχνολογία πληροφόρησης και μετακίνησης.

Σήμερα και οι τρεις αυτοί παράγοντες εμφανίζονται να λειτουργούν εις βάρος της δυνατότητας των Ελλήνων να ενσωματώσουν έως το 2050 (πόσο μάλλον έως το 2100) τόσους μετανάστες ώστε να λυθεί το ελληνικό δημογραφικό πρόβλημα.



Ως προς το πρώτο, η κατάσταση λίγο-πολύ εκτέθηκε παραπάνω: αν θέλουν να λύσουν το δημογραφικό τους πρόβλημα με την εισροή ξένων μεταναστών, οι Έλληνες θα πρέπει να ενσωματώνουν 350-400,000 μετανάστες το χρόνο, τα επόμενα πενήντα χρόνια!



Ως προς τη διάθεση των πληθυσμών να ενσωματώσουν και να ενσωματωθούν, η μέχρι σήμερα ελληνική εμπειρία, κυρίως ως προς τους Αλβανούς είναι εντελώς ιδιόμορφη: τα τελευταία τριάντα χρόνια, σπάνιοι είναι οι μεταναστευτικοί πληθυσμοί που έδειξαν τόσο πραγματικό πάθος να ενσωματωθούν όσο οι Αλβανοί μετανάστες στην Ελλάδα την περίοδο 1990-2010. Οι άνθρωποι αυτοί απαρνήθηκαν ευχαρίστως τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμά τους, τα ονοματεπώνυμά τους, ακόμα και τη θρησκεία τους (!) από λαχτάρα να ενσωματωθούν σε μία κοινωνία που τους απόκρουε με πολλούς τρόπους. Το ρατσιστικό σύνθημα «δε θα γίνεις Έλληνας ποτέ...» δείχνει ανάγλυφα από τη μια την επιθυμία των Αλβανών να «γίνουν Έλληνες», από την άλλη την απροθυμία της χώρας υποδοχής να τους βοηθήσει σε αυτό τους το εγχείρημα.



Το γεγονός αυτό δεν μπορεί να είναι άσχετο με την -πολύ χαρακτηριστική στις κομμουνιστικές χώρες, πόσο μάλλον στο ιδιόμορφο κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό του Ενβέρ Χότζα (Enver Hoxha) αλλοτρίωση των υπηκόων από τα κοινά και την ολοκληρωτική τους εξατομίκευση. Ούτε από την -επίσης συνδεδεμένη με τον κομμουνισμό- εξιδανίκευση του καπιταλιστικού τρόπου ζωής (που η Ελλάδα κατ' εξοχήν εξέφραζε στα μάτια των Αλβανών).



Μπορούμε έτσι να υποστηρίξουμε βάσιμα πως τα όποια προβλήματα κοινωνικής ένταξης των μεταναστών στη σημερινή Ελλάδα δεν οφείλονται τόσο στους «από βορράν» μετανάστες που (λόγω του διπλού φαινομένου «κομμουνιστική αλλοτρίωση»-«εξιδανίκευση της καπιταλιστικής Ευρώπης») ήταν πρόθυμοι να ενταχθούν πλήρως στη χώρα υποδοχής, όσο από την αμηχανία, θεσμική ανετοιμότητα και απροθυμία με την οποία τους συμπεριφέρθηκε η Ελλάδα ως χώρα υποδοχής.



Η ελληνική αυτή εμπειρία είναι πολύ διαφορετική από εκείνη που γνωρίζουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που δέχονται κυρίως μετανάστες από αραβικές-μουσουλμανικές, ασιατικές και αφρικανικές χώρες. Στην περίπτωση αυτή οι μετανάστες δείχνουν απρόθυμοι να εγκαταλείψουν πολλά στοιχεία της θρησκευτικής, πολιτιστικής, ιστορικής τους ταυτότητας, ακόμα και όταν η θέλησή τους αυτή δημιουργεί εντάσεις με τους πληθυσμούς των χωρών υποδοχής. Βλέπουμε έτσι πως χώρες απείρως πιο έτοιμες να υποδεχτούν ξένους από ότι η Ελλάδα, όπως π.χ. η ατομοκεντρική-ανεκτική Ολλανδία, η Βρετανία κ.λπ. συναντούν σήμερα δυσεπίλυτα προβλήματα στη συμπεριφορά τους προς τους ανθενωτικούς τους μετανάστες: όπως λέγεται «η μουσουλμανική μετανάστευση στην Ευρώπη δολοφόνησε την πολυπολιτισμικότητα».



Πράγματι, για την Ελλάδα το καλάθι των «βολικών» μεταναστών εξαντλήθηκε. Όπως ήδη δείχνουν τα σχετικά στοιχεία η Ελλάδα αποτελεί τη βασική πύλη εισόδου λαθρομεταναστών στην ΕΕ, που κυρίως προέρχονται από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.



Στο σημείο αυτό να προσθέσουμε μερικές παρατηρήσεις:

*
Πρώτον, η διάθεση ενός μετανάστη να ενταχθεί στην χώρα υποδοχής εξαρτάται από το συμβολικό κύρος της χώρας αυτής (είναι πολύ πιο εύκολο π.χ. να «ενσωματωθεί» ένας Έλληνας στις ΗΠΑ, παρά ένας Έλληνας στην Τανζανία). Από αυτήν την άποψη, η ελκυστικότητα της Ελλάδας βαίνει μειούμενη. Ποιος αλήθεια και γιατί θα κατέβαλε τον κόπο να ενταχθεί πολιτιστικά και κοινωνικά σε μία παρακμιακή χώρα γερόντων χωρίς μέλλον (όπως θα είναι η Ελλάδα σε μερικές δεκαετίες αν το δημογραφικό πρόβλημα αφεθεί ανεξέλεγκτο), όταν θα μπορούσε να διεκδικήσει την έντονη αυτόνομη παρουσία του ως δυναμικό και νεανικό μουσουλμανικό, αφρικανικό κ.ο.κ. στοιχείο;
*
Δεύτερον, η ενσωμάτωση σε μία κοινωνία δεν γίνεται άπαξ δια παντός. Οι συλλογικές ταυτότητες είναι πάντα υπό διαπραγμάτευση. Εφόσον λ.χ. τη σημερινή Αλβανία αντικαταστήσει σε λίγα χρόνια μία Αλβανία νεανική, ισχυροποιούμενη, αναγνωρισμένη από τις δυτικές δυνάμεις, επεκτεινόμενη κ.λπ. θα ήταν λογικό να αναμένουμε πως πολλοί από τους σημερινούς ενσωματωμένους μετανάστες -ή οι απόγονοί τους- θα επανεκτιμούσαν και θα επαναδιεκδικούσαν τις «ρίζες» τους. Αυτό και θεμιτό θα ήταν, και λογικό.
*
Τέλος, η κοινωνική ένταξη υπονομεύεται παντού από την εξέλιξη των ΜΜΕ και των μέσων μεταφοράς. Σήμερα ο μετανάστης μπορεί να εξακολουθήσει να μεταφέρει εν πολλοίς τη χώρα προέλευσής του και στη χώρα υποδοχής: να ακούει τις τελευταίες μουσικές επιτυχίες της πατρίδας του, να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο την κάθε είδους επικαιρότητα, να συνομιλεί με οπτική επαφή τακτικά κι εύκολα με όλους τους συγγενείς του κ.ο.κ. Τα ΜΜΕ ράγισαν για τα καλά (για να μην πούμε θρυμμάτισαν) το «melting pot». Καθώς οι τεχνολογίες αυτές της «εικονικής παρουσίας» θα βαίνουν τελειοποιούμενες, ίσως σε λίγα χρόνια το αίτημα της εγγυημένης συμμετοχής των μεταναστών στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας προέλευσής τους να τους ενδιαφέρει πολύ περισσότερο από εκείνο της πολιτικής-κοινωνικής τους παρουσίας στη χώρα υποδοχής τους...

Πέμπτη επίπτωση: καλλιέργεια αποσχιστικών διαθέσεων



Το σημείο αυτό αποτελεί μία παραλλαγή του αξιώματος πως οι συλλογικές ταυτότητες δεν αποδίδονται άπαξ δια παντός, αλλά αντιθέτως, βρίσκονται πάντα υπό διαπραγμάτευση. Αυτό σημαίνει πως σε ορισμένες πιο ανθηρές, ή απομονωμένες, ή πολιτιστικά ιδιαίτερες περιοχές του εθνικού ελλαδικού χώρου ίσως να δημιουργούνταν εναλλακτικές συλλογικές «ταυτότητες διαφυγής» από την παρακμιακή-γηράσκουσα κοινή ελληνική ταυτότητα.



Σημερινοί γραφικοί «τοπικισμοί» θα ήταν δυνατό, σε ορισμένες τουλάχιστο περιπτώσεις όπου έχουν μεγαλύτερο βάθος από τη μια, θα είχαν ικανούς υλικούς όρους από την άλλη, να μετεξελιχτούν σε «εθνικισμούς», οδηγώντας ακόμα και σε αποσχιστικά προτάγματα από το γηράσκοντα, εκπτωχευόμενο και εξασθενούμενο ελλαδικό κοινωνικό σχηματισμό...



Έκτη επίπτωση: δυσκολία στην προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας



Φυσική συνέπεια όλων των προηγουμένων είναι η τροποποίηση των συνόρων (ακόμα και χωρίς πόλεμο), κάτω από την πίεση διεκδικήσεων από πιο ανθηρά, ισχυρά, πολυάριθμα έθνη. Αν μάλιστα σε ορισμένες περιοχές είχαμε και την ανατροπή της εθνοτικής σύνθεσης του πληθυσμού (μου έρχονται στο μυαλό η Θράκη ή τα νησιά του Αιγαίου ιδίως σε περίπτωση που απελευθερωθεί η μετανάστευση από τη γειτονική Τουρκία, κι ας μην ξεχνάμε πως όλο το Αιγαίο Πέλαγος σήμερα έχει τόσο πληθυσμό όσο μια μάλλον μεσαία γειτονιά της Κωνσταντινούπολης) η αποκοπή τμημάτων της χώρας προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση θα έπρεπε να θεωρείται ως μία εξέλιξη τόσο φυσιολογική, που στη συγκυρία της εποχής κάθε αντίσταση θα μοιάζει με «τυχοδιωκτισμό», «αδυναμία αναγνώρισης των νέων πραγματικοτήτων» κ.ο.κ. Αλλά ακόμα κι αν υπήρχε αντίδραση, πόση τύχη θα είχε μια φτωχή, γηρασμένη, αποθαρρυμένη χώρα απέναντι σε μία ακμάζουσα, νεανική, διεκδικητική δύναμη;



Q: Έστω πως τα πράγματα είναι έτσι. Και λοιπόν τι έγινε; Τα κράτη γεννώνται -και πεθαίνουν!



Α: Υπάρχει ένα ζήτημα χρέους ασφαλώς, προς το παρελθόν, και το μέλλον. Αυτή η πατρίδα γεννήθηκε χάρη σε ένα παθιασμένο απελευθερωτικό κύμα, που δημιούργησε το πατριωτικό-ελληνικό κίνημα του 18ου, του 19ου, του 20ού αιώνα, υπέρ του οποίου θυσίασαν οικογενειακή γαλήνη, επαγγελματική σταδιοδρομία, περιουσία, σωματική ακεραιότητα αλλά και τη ζωή τους ακόμα οι πατεράδες και οι παππούδες μας. Η ελληνική μας πατρίδα όμως γεννήθηκε επίσης από ένα μεγάλο φιλελληνικό κίνημα, και από την άποψη αυτή ήταν ένα κράτος-έθνος που δημιουργήθηκε έξω από τα εθνικά του όρια τουλάχιστο όσο και μέσα σε αυτά! Προφανώς ένα έθνος-κράτος που συνεχίζει να διαλέγεται, μέσω της γλώσσας, της θρησκείας, των ηθών και των εθίμων, της ιστορικής του αυτοσυνειδησίας κ.λπ με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, αλλά και το Βυζάντιο, με την αρχαία ελληνική γραμματεία αλλά και τα Ευαγγέλια ή τα πατερικά κείμενα, έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία, θα έλεγα οντολογική, υπαρξιακή, για την ίδια τη δύση...



Σε ότι αφορά το μέλλον, όλα αυτά που περιγράφονται εδώ, με τη μορφή ανώδυνων λέξεων, φυσικά και θα μετουσιωθούν σε τραγικά, βίαια, αλλοτριωτικά βιώματα. Η μεταβατική περίοδος από τον ελληνικό ελλαδικό χώρο στο μη-ελληνικό, θα συνδυασθεί με καταπίεση αντί για δημοκρατία, φτώχεια αντί για ευημερία, βία αντί για νόμο κ.ο.κ. Πράγματα που θα τα βιώσουν οι άμεσοι απόγονοί μας τα παιδιά και τα εγγόνια μας, όχι από κακοτυχία, αλλά λόγω των δικών μας, ελευθέρων και συνειδητών επιλογών. Μπορεί εσάς να μη σας νοιάζει να ανήκετε στη γενιά εκείνη που έβαλε φαρδιά-πλατιά την υπογραφή της κάτω από τη θανατική καταδίκη της Ελλάδας και του ελληνισμού, αλλά και της δημοκρατίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης, του κράτους δικαίου στον ελλαδικό χώρο, εμένα όμως με νοιάζει, και θα ήθελα να κάνω ό,τι μπορώ για να αποτραπεί τελικά αυτός ο εφιάλτης.