Η ελληνική Δεξιά τού αύριο

Του ΣΠΥΡΟΥ ΠΕΓΚΑ
Δημοσιεύτηκε στο SOUL (No39)

Μετά τη σαρωτική ήττα της δεξιάς παράταξης της Νέας Δημοκρατίας στις πρόσφατες εθνικές εκλογές υπήρξαν αρκετές γνώμες και αναλύσεις για τα αίτια αυτής της καταστροφής. Οι περισσότερες απόψεις προερχόμενες από την αριστερή προοπτική εστίασαν στην ανεπάρκεια των στελεχών της Νέας Δημοκρατίας.
Μέλη της δεξιάς παράταξης, αντίθετα, μίλησαν για κακή επικοινωνιακή πολιτική και για αδυναμία ανάδειξης του έργου της δεξιάς διακυβέρνησης. Ουσιαστικά, τα στελέχη, οι βουλευτές και οι πρώην υπουργοί της κυβέρνησης Καραμανλή δεν κατάλαβαν τίποτα. Αναφέρονται αποκλειστικά στην παράταξη και τους πληγωμένους οπαδούς τους, αδιαφορώντας έτσι για τις πληγές που προκάλεσαν στο σώμα του κοινωνικού ιστού της χώρας.

Αυτή η διαφορετικότητα στη μέθοδο ανάλυσης και εξήγησης της ήττας μοιάζει να είναι και η διαφορά προσέγγισης της πολιτικής πράξης από τους «δεξιούς» και τους «αριστερούς». Οι δεξιοί προσπαθούν μέσω της ικανοποίησης μερικών, επιμεριστικών και ειδικών συμφερόντων να δημιουργήσουν ένα δίκτυο πολιτικής πελατείας. Αυτό συνεχώς τροφοδοτούμενο με την ικανοποίηση των αιτημάτων του οφείλει να φέρει και να στηρίζει τη δεξιά παράταξη στην εξουσία. Αντίθετα, η αριστερά επιχειρεί μέσω της διατύπωσης και εκτέλεσης συνολικών, κοινωνικών οραμάτων να «βολέψει» και να ικανοποιήσει τους δικούς της πολιτικούς «πελάτες», τοποθετώντας τους σε στρατηγικές θέσεις στο συνολικό αυτό σχεδιασμό.

Παράλληλα, το ιδεολογικό οπλοστάσιο της Δεξιάς δεν έχει ανανεωθεί και προσαρμοστεί στη σύγχρονη ελλαδική πραγματικότητα. Η επίκληση αξιών, όπως η πατρίδα, η θρησκεία, και ο θεσμός της παραδοσιακής οικογένειας, αποτελούν ατομικές επιλογές αρχών και όχι ιδεολογία. Μετά την έξωση των φιλελεύθερων στοιχείων από τις τάξεις της Νέας Δημοκρατίας επιλέχθηκε η «διατήρηση της Καραμανλικής παράδοσης … στην παράταξη δεν διάλεξαν κάποιον καθ’ όλα ικανό που θα σηματοδοτούσε τη συνέχεια της πολιτικής κληρονομιάς του μεγάλου ηγέτη. Αλλά κινήθηκαν προς την κατεύθυνση του οικογενειακού μεγαλείου και των συνδαιτυμόνων του», όπως γράφει και ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος στο site του. Η τακτική αυτή διέτρεξε στη συνέχεια κάθετα το σώμα της Νέας Δημοκρατίας. Από τους «βαρόνους» του κόμματος και τους κουμπάρους και τα ανίψια, μέχρι τους «κολλητούς» και τις κοσμικές, κυρίες, που ανέλαβαν να ηγηθούν της ελληνικής κοινωνίας.
Πολιτικός καθοδηγητής της νέας διακυβέρνησης ορίστηκε –πλάι στα οννεδίτικα «παιδιά του σωλήνα»- ο επικοινωνιολόγος Γιάννης Λούλης. Εάν κανείς ρίξει μια ματιά στα βιβλία του κ. Λούλη, θα διαπιστώσει ότι είναι απλά δημοσκοπικά, τεχνικά εγχειρίδια, απαλλαγμένα από κάθε ιδεολογική σκέψη ή αμφιβολία. Είναι τρόποι αναρρίχησης και στη συνέχεια διαχείρισης της εξουσίας με επικοινωνιακές τεχνικές.
Αναγκαστικά, πλέον, η Νέα Δημοκρατία, «αντί να διαλέξει την ανανέωση της παράταξης μέσα από τον καταιγισμό νέων ιδεών και αντιλήψεων προτίμησε τη νεκρανάσταση του παρελθόντος με την παλινόρθωση παλαιομοδίτικων συνθημάτων και στοχεύσεων», όπως εύστοχα επισημαίνει ο Ανδριανόπουλος.
Με ηθικολογικού περιεχομένου συνθήματα, όπως το «σεμνά και ταπεινά» και ιδέες πολιτειακής παλινόρθωσης όπως η «επανίδρυση του κράτους», καθώς και οπαδοχουλιγκανικές συμπεριφορές πατριωτικού τσαμπουκά, όπως το ψάλσιμο του εθνικού ύμνου μετά τη βραδιά της ήττας στο Ζάππειο, η δεξιά διακυβέρνηση στάθηκε αδύνατο να οδηγήσει τη χώρα προς το μέλλον.
Εάν θελήσει να μείνει πιστή στο «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» και Οικογενειαρχών, στην παράδοση της ελληνικής υπαίθρου ως φατριαστικό στοιχείο και παράγοντα ανάσχεσης της προόδου, στην καταστολή, στο χωροφύλακα και τον αγροφύλακα αντί στην πρόληψη, στην οικογένεια αντί στη συντροφικότητα, στα μπουζούκια αντί στον πολιτισμό, δεν θα κατορθώσει ποτέ να συγκεντρώσει γύρω της τα νέα «καλά μυαλά της χώρας», τα οποία τόσο έχει ανάγκη. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα, άλλωστε, την τελευταία πενταετία, όπου η ΝΔ δεν προσέλκυσε στους κόλπους της κανένα αξιόλογο, ανεξάρτητο στέλεχος. Για να πειστούν μη αριστεροί άνθρωποι να ασχοληθούν με την πολιτική μέσα από την παράταξη της Δεξιάς, χρειάζεται οραματικός λόγος και σκέψη, όπως ήταν το «ανήκομεν στη Δύσιν» που οριζόταν από την είσοδο της χώρας στην τότε ΕΟΚ. Κάτι σαν αυτό που πράττει η Αριστερά στην Ελλάδα με τα συνθήματα «Αλλαγή», «Εκσυγχρονισμός» και «Πράσινη Ανάπτυξη» και κατορθώνει να ηγεμονεύει στο πολιτικό σκηνικό.

Η Νέα Δημοκρατία οφείλει να ακολουθήσει το παράδειγμα των μεγάλων συντηρητικών κομμάτων της Ευρώπης. Να αναγνωρίσει τη νέα πολυπολιτισμική πραγματικότητα, να υιοθετήσει τον κοινωνικό νεωτερισμό, να συμβάλει στη διάλυση των γκρίζων ζωνών της ελληνικής πολιτείας, να τονώσει την ανάγκη της κοινοτικής αλληλεγγύης, να αναδείξει την υγιή, μη κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα και κυρίως να επαναπροσδιορίσει τον όρο του πατριωτισμού και της ευνομούμενης, πειθαρχημένης, αντί της πειθαρχικής, κοινωνίας. Μπορεί βραχυπρόθεσμα η ΝΔ να έχει να αντιμετωπίσει την πίεση των εκ δεξιών της κομμάτων, μακροπρόθεσμα, όμως, είναι η ιδεολογική μετακίνηση προς το καθοριστικό κεντρώο τμήμα του πληθυσμού που πρέπει να καταφέρει. Ο ιδεολογικός επαναπροσδιορισμός και ο σύγχρονος προγραμματικός λόγος προηγούνται της επιλογής του ηγετικού προσώπου. Αυτό ας γίνει αυτή τη φορά κατανοητό, έτσι ώστε να μπορέσει σύντομα η Δεξιά να παίξει τον απαραίτητο εξισορροπιστικό της ρόλο στην ελληνική κοινωνία.