Από το Δημόσιο στο ιδιωτικό

Μιχάλης Κόκκινος

Διαβάζουμε στον τύπο ότι σε περίπτωση που ο αριθμός των αποχωρήσεων από το Δημόσιο δεν είναι ο επιθυμητός η κυβέρνηση θέλει να δίνονται άδειες άνευ αποδοχών σε δημοσίους υπαλλήλους και να έχουν τη δυνατότητα να απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα. Είναι κυβερνητικός στόχος, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της εφημερίδας "Τα Νέα", 50.000 αποχωρήσεις κάθε χρονιά, ούτως ώστε εάν διατηρηθεί η αναλογία του 1/5 το κράτος να έχει τη δυνατότητα να προσλαμβάνει κάθε χρόνο 10.000 νέους υπαλλήλους.

Σε περίπτωση που ο αριθμός των υπαλλήλων που βγαίνουν ετησίως στη σύνταξη δεν εξυπηρετήσει το συγκεκριμένο στόχο, τότε το κυβερνητικό επιτελείο εξετάζει το ενδεχόμενο κινήτρων ώστε να αποχωρήσουν προσωρινά από τη θέση τους, διασφαλίζοντας ωστόσο τη δυνατότητα επιστροφής τους. Εξετάζεται λοιπόν να δοθεί ως κίνητρο για αποχώρηση από το Δημόσιο η δυνατότητα απασχόλησης και στον ιδιωτικό τομέα. Άδειες άνευ αποδοχών και δυνατότητα μερικής απασχόλησης. Ακόμα και σε περίπτωση αποκλειστικής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, ο εργαζόμενος έχει διασφαλισμένη την επιστροφή του.

Η Ανάγκη είναι αυτή που τους οδηγεί στη λύση της Εξόδου. Η δυσμενής συγκυρία της Κρίσης, μας δίνει την ευκαιρία να αλλάξουμε ριζικά την αντιπαραγωγική προσέγγιση της Ανάπτυξης που επικρατεί. Ιδέα που έχει μεστώσει στο μυαλό της πλειοψηφίας του κόσμου. Καθώς αντιλαμβάνονται ότι εχθρός δεν είναι το Μνημόνιο, αλλά το λανθασμένο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας μας. Το χρεωκοπημένο Δημόσιο και η Διαφθορά που το ακολουθεί.

Οφείλουμε λοιπόν να στρέψουμε το επίκεντρο του ενδιαφέροντος από το Δημόσιο στο Ιδιωτικό.

Οι περισσότεροι σήμερα αντιλαμβάνονται ότι μια καριέρα στο Δημόσιο τομέα πρέπει να γίνεται με όρους αξιοκρατικούς και όχι κομματικούς. Η άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων θα σημάνει την είσοδο του ταλέντου και της δημιουργίας, σε ένα χώρο που έχει «στεγνώσει» από την επετηρίδα της αναποτελεσματικότητας.

Η μείωση του Δημοσίου τομέα μέσα από την ιδιωτικοποίηση όλων των ΔΕΚΟ που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, μοιραία θα οδηγήσει στην άμεση από-κομματικοποίηση τους. Με ζητούμενο όχι τον μετασχηματισμό ενός δημοσίου μονοπωλίου σε ιδιωτικό, αλλά τη βελτίωση των υπηρεσιών και κατ’ επέκταση των επιλογών μας ως καταναλωτές. Δημιουργώντας παράλληλα, νέες προσδοκίες στους νέους για απορρόφηση τους ανά την Ελλάδα με μόνο κριτήριο τις ικανότητες τους.

Οφείλουμε να αλλάξουμε την κυρίαρχη Νοοτροπία για διορισμό στο Δημόσιο με την προβολή ενός δημιουργικού και παραγωγικού τρόπου σκέψης με καλλιέργεια της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας. Οι προσλήψεις στο Δημόσιο δεν μπορούν να λειτουργούν πια ως ανάχωμα ενάντια στην ανεργία.

Κάπου εδώ θα ήταν σκόπιμο να αναφερθούμε στο Ιδιωτικό και τι μπορεί να σημαίνει αυτό.

Ο κόσμος πια αντιλαμβάνεται ότι όσο υπάρχουν συντεχνίες στην οικονομική ζωή, τόσο η δυσχέρια θα μεγαλώνει. Το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων θα φέρει μία αίσθηση Αλλαγής και θα ανατρέψει την έξοδο χιλιάδων επιστημόνων στο εξωτερικό, αλλά και θα δώσει πρακτική διέξοδο στην ανεργία, δημιουργώντας προσδοκίες ισότιμης μεταχείρισης σε μία αγορά δίχως περιορισμούς εξέλιξης.

Σε μια περίοδο που η χώρας μας επανακαθορίζει τη θέση της και το αναπτυξιακό της πρότυπο, πρέπει να καταλάβουν τόσο οι επιχειρηματίες, όσο και οι εργαζόμενοι, ότι δεν αρκεί πλέον να δουλεύουν πιο παραγωγικά, πιο έντιμα, πιο έξυπνα ή πιο πολύ. Πρέπει να δουλεύουν σε άλλο αντικείμενο.

Έχει υπολογισθεί ότι για να ξαναμπεί η οικονομία σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης, μισό με ένα εκατομμύριο άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξουν εργασία – το 10% με 20% του παραγωγικού δυναμικού.

Ποιοί θα είναι αυτοί όμως που θα επενδύσουν και πώς θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας προκειμένου να απορροφηθούν όλοι όσοι ελπίζουν σε μια καλύτερη τύχη εκτός Ελλάδος; Ποιοι θα κάνουν τις εξαγωγές που χρειαζόμαστε για να μπει σε τροχιά ανάπτυξης η οικονομία;

Οι μεγάλες επιχειρήσεις, είναι μια πρώτη απάντηση, αυτές που έχουν οργάνωση και τεχνογνωσία. Που έχουν διευθυντές πωλήσεων, τμήματα προσωπικού, τεχνικούς πληροφορικής, στελέχη με μάστερ από καλά πανεπιστήμια. Υπάρχουν τέτοιες επιχειρήσεις; Βεβαίως και υπάρχουν. Είναι οι τράπεζες, οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής, οι τηλεπικοινωνιακοί κολοσσοί, οι μεγάλες κατασκευαστικές. Τι μπορούν όμως να εξάγουν; Δυστυχώς τίποτα. Γιατί όλες δραστηριοποιούνται στους λεγόμενους διεθνώς μη εμπορεύσιμους (non-tradable) κλάδους, αυτούς που εξυπηρετούν αποκλειστικά τους κατοίκους της χώρας μας και δεν υπόκεινται σε διεθνή ανταγωνισμό.

Ας μην περιμένουμε πολλά από τις μεγάλες και οργανωμένες επιχειρήσεις. Λιγότερο από 400 χιλιάδες εργαζόμενοι (το 8% του εργατικού δυναμικού) απασχολείται σε εταιρίες με πάνω από 250 απασχολούμενους, και πολλοί από αυτούς είναι σε μη-εμπορεύσιμους κλάδους, κυρίως στο λιανικό εμπόριο. Στην καλύτερη δυνατή περίπτωση οι μεγάλες εταιρίες, υφιστάμενες και νέες, μπορούν να προσθέσουν άλλες 100 χιλιάδες θέσεις εργασίας σε πέντε με δέκα χρόνια με μία απλοποίηση της νομοθεσίας και της γραφειοκρατίας. Και σίγουρα δεν είναι αυτό που έχουμε όλοι στο μυαλό μας ως λύση.

Οφείλουμε να στραφούμε σε Νέες Κατευθύνσεις εμπορεύσιμων διεθνώς κλάδων και εξωστρεφών υπηρεσιών. Να μεταλαμπαδεύσουμε ένα νέο τρόπο σκέψης για την Ανάπτυξη. Να στρέψουμε το επενδυτικό ενδιαφέρον σε νέα στοχευμένα προϊόντα και υπηρεσίες που θα προσαρμόζονται στη παγκόσμια ζήτηση. Να εκμεταλλευτούμε την Καινοτομία που έχει προκύψει από τις παθογένειες της ελληνικής οικονομίας. Να αντιστρέψουμε τους όρους της μειονεξίας μας και να απευθυνθούμε στην παγκόσμια αγορά, όχι με εντυπωσιακές υπηρεσίες και προϊόντα, αλλά με πρακτικότητα, δίνοντας λύσεις εκεί που τα μεγάλα μεγέθη υστερούν. Από την έως τώρα αντιοικονομική μας αγροτική παραγωγή και τον άναρχο τουρισμό, έως την διεθνή ναυτιλία και το λογισμικό κάθε κλάδος θα στοχεύει στην παγκόσμια αγορά.

Οι νέες θέσεις εργασίας που θα δώσουν λύση στην ανεργία και στην απορρόφηση των τέως δημοσίων υπαλλήλων δεν θα προκύψουν από καλοσχεδιασμένες και χωροθετημένες μεγάλες επενδύσεις. Δεν θα μπορούν ενδεχομένως να προδιαγραφούν με υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους. Θα έρθουν με δοκιμές και αποτυχίες, δεν θα μοιάζουν με κανένα ξένο πρότυπο. Αν το κράτος επιμείνει στην γραφειοκρατία και στην πολυνομία όπως ισχύει σήμερα, θα τις πνίξει. Τρείς όροι θα έπρεπε να επαρκούν: να πληρώνουν φόρους, να ασφαλίζουν τους εργαζόμενους και να μη βλάπτουν το περιβάλλον.

Η Στροφή στο Ιδιωτικό θα σημάνει την επιστροφή στο μικρό. Αυτές οι νέες εξωστρεφείς μικροεπιχειρήσεις δεν θα έχουν την επίσημη ευλογία που έχει ένα φαρμακείο, δεν θα θεωρούνται λειτούργημα, δεν θα έχουν τη σιγουριά του Δημοσίου, ούτε την αίγλη της καριέρας σε μια μεγάλη εταιρία, ούτε θα αντιγράφουν πετυχημένα μοντέλα από το εξωτερικό. Θα είναι αυτοσχέδιες, και θα φαίνονται πρόχειρες. Θα αναδείξει όμως το ταλέντο και την ανάγκη για δημιουργία κάθε ανθρώπου που αισθάνεται να ασφυκτιεί άεργος και άνεργος στην μικρή Ελλάδα.

Η λύση στην κρίση και τα παράγωγά της είναι μια νέα οπτική για την Οικονομία και την Κοινωνία μας. Λύση που θα βάζει στο επίκεντρο τον Άνθρωπο και όχι τις συντεχνίες και τα κομματικά συμφέροντα. Που θα πατάει στέρεα στο ταλέντο και την γνώση για να στοχεύσει μαζικά στην παγκοσμιοποιημένη αγορά.