Δημοφιλείς αναρτήσεις

Παρασκευή, Ιανουαρίου 28, 2011

Η Πολιτική της Αμφιβολίας



@AthensVoice


Για να γράψω αυτό το κείμενο, διαβάζω κάθε βδομάδα 19 με 23 εφημερίδες. 2 με 3 βιβλία. Οκτώ με δέκα συνήθως βλέπω δελτία ειδήσεων. Λίγο ραδιόφωνο, τη Δευτέρα νυχτερινές πολιτικές εκπομπές, κάθε μέρα περνάω από καμιά δεκαριά ενημερωτικά sites. Χωρίς να υπολογίσω τηλέφωνα, συναντήσεις, πληροφορίες. Για 700 λεξούλες.
Ωστόσο, ποτέ δεν μου φαίνονται αρκετά. Συνέχεια έχω την αίσθηση ότι ξέρω λίγα. Από τη νύχτα της Δευτέρας που το γράφω μέχρι το βράδυ της Τετάρτης που κυκλοφορεί η Voice, το παίζω ξανά και ξανά σαν κασέτα στο μυαλό μου. Μήπως έχω κάνει κάποιο λάθος; Μήπως είναι μονόπλευρο; Στο λίγο χώρο ενός κειμένου αναγκαστικά φωτίζεις μια πλευρά της ιστορίας κάθε φορά και οι αναγνώστες που ξεφύλλισαν μια εφημερίδα, που βρέθηκαν μ’ ένα link μπροστά στο κείμενο στο internet, δεν είναι υποχρεωμένοι να ’χουν παρακολουθήσει την πορεία της σκέψης σου από Πέμπτη σε Πέμπτη. Μήπως η ιστορία που λέω δεν είναι ισορροπημένη, μήπως η εικόνα της πραγματικότητας που μεταδίδω είναι αποσπασματική; Υπάρχουν τόσες οπτικές να δεις τα γεγονότα.

Τις μέρες, τις βδομάδες που ακολουθούν, νέα στοιχεία γίνονται γνωστά, το κείμενο θέλει διόρθωμα. Περνάνε οι μήνες, αλλάζουν τα γεγονότα, αλλάζει η πραγματικότητα, αλλάζει ο τρόπος που την αντιλαμβάνομαι. Οι απόψεις μας αλλάζουν, μόνο οι ζηλωτές μένουν ίδιοι.

Αμφιβάλλω συνεχώς. Και φροντίζω να το κάνω γνωστό, παρεμβάλλω μικρές φράσεις: Νομίζω, αν δεν κάνω λάθος, αν αυτό είναι αλήθεια, τότε… Επειδή πάνω από αυτό το κείμενο υπάρχει η λέξη edito και επειδή ξέρω ότι για αρκετούς ανθρώπους αυτό σημαίνει εγκυρότητα, η επίσημη άποψη της εφημερίδας, προσπαθώ να το υπονομεύω κι αυτό: γράφω σε πρώτο πρόσωπο, λέω μια ιστορία, είδα κάτι και σκέφτηκα ότι. Για να κάνω δεδομένο ότι αυτά τα λέει ένας Φώτης, όχι το Μέσον, όχι το «ρεπορτάζ», όχι η «ενημέρωση».

Με τρομάζει η απόλυτη σιγουριά που κυκλοφορεί στο δημόσιο διάλογο. Οι οργισμένες, φανατικές βεβαιότητες. Όχι οι διαφορετικές πολιτικές απόψεις, αυτό είναι φυσιολογικό. Έτσι είναι η δημοκρατία, αντιτιθέμενα συμφέροντα και αλληλοσυγκρουόμενες επιδιώξεις και πολιτική, προοδευτική πολιτική, είναι να βρίσκεις συνθέσεις, «έντιμους συμβιβασμούς», που οδηγούν σε βελτίωση των συνθηκών για όσο το δυνατόν περισσότερους. Όμως η απόλυτη, η φανατική σιγουριά, είναι άλλο πράγμα.

Έχουν πάντα απόλυτο δίκιο. Ο λόγος τους δεν έχει καμία ρωγμή. Δεν μιλάνε για τον εαυτό τους, για την επαγγελματική τους ομάδα, μιλάνε πάντα και μόνο για τον Λαό. Με κεφαλαία. Ό,τι κάνουν, για το λαό το κάνουν, για τις συγκοινωνίες του λαού, για τα φαρμακεία του λαού, είναι οι φίλοι του λαού. Στο λόγο τους δεν υπάρχει καμία αυτοκριτική, δεν έχουν κάνει κανένα λάθος, δεν τους βαραίνει καμία ιδιοτέλεια, έχουν κάθε δικαίωμα στον εισαγγελικό λόγο. Γιατί αυτοί και μόνο αυτοί, υπηρετούν τον Λαό. Κι αυτό τους τα επιτρέπει όλα. Είναι όπως με τη θρησκεία. Αν κάνεις κάτι εν ονόματι του Θεού, τότε επιτρέπεται. Ο λιθοβολισμός μέχρι θανάτου, η πυρά, η Ιερά Εξέταση, οι Σταυροφορίες, η Τζιχάντ, η καταπίεση των ανθρώπων που δεν είναι σαν κι εσένα.

Για τους σταυροφόρους οι «άλλοι» δεν είναι απλώς πολιτικοί αντίπαλοι, είναι εχθροί, έχουμε πόλεμο, κι όταν έχουμε πόλεμο όλα επιτρέπονται. Απειλούν, ο καιρός γαρ εγγύς, έρχεται η σειρά σας, προτείνουν ανέγερση μαρμάρινης πλάκας στο Σύνταγμα με τα ονόματα αυτών που ψήφισαν το μνημόνιο για να θυμάται ο λαός τους προδότες, κολλάνε τα πρόσωπά τους σε τοίχους, γράφουν τα ονόματα δημοσιογράφων σε αφίσες, προπηλακίζουν, λιντσάρουν κάποιους, κάποιους τους δολοφονούν. Η «δίκαιη οργή» λένε τότε υποκριτικά και συνεχίζουν απτόητοι, ξέρουν πολύ καλά πόσο διεγερτικό είναι να ’χεις ανθρώπους να μισείς.

Βαθμιαία η πολιτική υποχωρεί, γίνεται πρωτόγονη, αντικαθίσταται με την πολιτική των αγράμματων: τις θεωρίες συνωμοσίας. Είμαστε ένας ηρωικός λαός που υποφέρει, οι ξένοι που μας ζηλεύουν, που θέλουν να σβήσουν την ηρωική κληρονομιά μας, το αδούλωτο φρόνημα, μας χρησιμοποιούν σαν πειραματόζωα, κερδοσκοπούν εις βάρος μας. Με συμμάχους κατοχικές κυβερνήσεις, προδότες και δοσίλογους που θα φύγουν με ελικόπτερο. Κι εμείς, όλοι εμείς, ο Λαός, δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα, μόνο να «αντισταθούμε», να «εξοντώσουμε το τέρας της ξένης εξάρτησης».

Ο λαϊκισμός είναι συντηρητική ιδεολογία. Δεν ψάχνει λύσεις στα προβλήματα, αναζητά ενόχους. Ψάχνει ένα εξιλαστήριο θύμα, έναν αποδιοπομπαίο τράγο να του φορτώσουμε την ενοχή, να επενδύσουμε επάνω του την οργή, τους φόβους, τις αδυναμίες, για να συνεχίσουμε ξανά στα ίδια, να μην αλλάξουμε τίποτα. Να μη βρούμε τις αιτίες, να μην αποκαλυφθούν οι κοινωνικές σχέσεις, οι ανισότητες, τα προνόμια, να μην αντιμετωπίσουμε τις αιτίες της καθυστέρησης.

Ο εισαγγελικός λόγος, η πολεμική ρητορική, ο θρησκευτικός φανατισμός, κρύβουν ιδιοτέλειες, κοινωνικό εγωισμό, νωθρότητα, άγνοια. Κρύβουν ακόμα αυτούς που δεν κάνουν τη δουλειά τους. Ο εθνολαϊκισμός είναι βολικός, αντί για σκέψη, για μελέτη, για έρευνα στοιχείων, αρκούν πατριωτικά συνθήματα, φλογερές διακηρύξεις, φιλολαϊκές κορόνες.

Η αμφιβολία είναι δυσάρεστο συναίσθημα, αγχωτικό. Αυτό όμως μας κάνει πολιτισμένους. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Μόνο να αμφισβητούμε, να εξετάζουμε τα γεγονότα, να ζητάμε στοιχεία. Να παίρνουμε αποστάσεις από τους ζηλωτές, τους ταγμένους, τους σίγουρους πάντα, αυτούς με την ιερή φλόγα στο μάτι. Μόνο η αμφιβολία μάς κάνει να ψάχνουμε κι άλλο, να βρίσκουμε το καινούργιο, την αλήθεια. Να αμφιβάλλουμε στα συνθήματα, να αμφιβάλλουμε γι’ αυτά που κι εμείς οι ίδιοι λέμε.

Ο κόσμος αλλάζει, κι εμείς μαζί του !!!

Παρασκευή, Ιανουαρίου 07, 2011

Η «Σιωπηρή Πλειοψηφία» καλείται να χτίσει την Ελλάδα του μέλλοντος



@Ευστάθιος Θ. Πολίτης


Διαχρονικό ίδιον του λαού μας η μοιρολατρία. Μα, τη χρονιά που μόλις μας άφησε, υπήρξε μία αληθινά πρωτόγνωρη έκρηξή της. Αναλυτές και διαμορφωτές γνώμης, πολιτικάντηδες και τηλεοπτικοί διάττοντες αστέρες, διαφόρων λογιών μοιρολογίστρες και Κασσάνδρες, διαγωνίζονταν για το ποια θα μπορέσει να εφεύρει το πλέον καταστροφολογικό και δακρύβρεχτο σενάριο για το μέλλον της χώρας.

Η ίδια άκρως ανεύθυνη κινδυνολογία, έχει σπεύσει να ανακηρύξει το νεόκοπο 2011, σε annus terribilis, στο «έτος του τρόμου». Πτωχεύσεις επίκεινται, «η χώρα θα φαλιρίσει», «να πάρουμε τα λεφτά μας από τις τράπεζες όσο προλαβαίνουμε». Άκρατος λαϊκισμός του χειρίστου είδους. Ανερμάτιστος, σκοταδιστικός, πνιγερός. Αλλά και ανεδαφικός ως προς την ουσία των όποιων επιχειρημάτων του. Και επιπρόσθετα, στο άκρον άωτον της υποκρισίας, έρχονται τα ίδια πρόσωπα να αναρωτηθούν -«μα, γιατί έχουν γίνει τόσο απαισιόδοξοι οι Έλληνες;».

Αλήθεια όμως, είναι όλα τόσο μαύρα, τόσο αναπότρεπτα καταστρεπτικά; Πέσαμε όντως από την άκρη του γκρεμού και τσακιστήκαμε; Επιτρέψτε μου να εκφράσω τις επιφυλάξεις μου. Την περασμένη άνοιξη, η ελληνική οικονομία, ανήμπορη να αντιμετωπίσει τη σφοδρότατη κρίση χρέους, αναγκάστηκε να καταφύγει στο περιώνυμο «μνημόνιο» και στο συνακόλουθο μηχανισμό στήριξης. Έχοντας αυτά ως δεδομένα, ας ξεκαθαρίσουμε κάποια απλά πραγματάκια. Το ελληνικό χρέος «ανήκει» ως επί το πλείστον σε τρείς ευρωπαϊκές τράπεζες – δύο γαλλικές (Societe Generale και Credit Agricole) και μία γερμανική (Hypo Real Estate). Σε περίπτωση πτώχευσης του ελληνικού κράτους, τα τραπεζικά συστήματα Γαλλίας και Γερμανίας θα έχουν υποστεί ανεπανόρθωτο χτύπημα. Αλλά και αυτό να μην ίσχυε, σε περίπτωση κατάρρευσης οποιουδήποτε μέλους της Ευρωζώνης, την επομένη κιόλας θα ακολουθήσει και ολόκληρο το οικοδόμημα της νομισματικής ένωσης. Συνεπώς, με δεδομένη την τήρηση του «μνημονίου» και την ύπαρξη του μηχανισμού στήριξης, δεν τίθεται ζήτημα πτώχευσης της χώρας. Τελεία.

Πέραν τούτου όμως, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που καταδεικνύουν ότι η κατάσταση μπορεί να είναι δύσκολη μεν, σε καμία περίπτωση μη αναστρέψιμη δε. Πρώτα απ’όλα, η ύφεση (εικ. 4) στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία, δεν είναι μοναδικό ούτε και ανεξήγητο φαινόμενο. Αντιθέτως, είναι απολύτως φυσιολογικό, για περιπτώσεις χωρών που λαμβάνουν τέτοιας βαρύτητας μέτρα λιτότητας. Το 2009 ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης των χωρών της Ευρωζώνης έκλεισε στο -4%, με οικονομίες όπως αυτές της Γερμανίας και της Βρετανίας να κινούνται στο -5%. Η διαφορά είναι ότι η μεγάλη υφεσιακή βουτιά για την Ελλάδα ήρθε ένα χρόνο μετά, χωρίς φυσικά να μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι ένας ρυθμός της τάξης του -3,9% είναι δα και η συντέλεια του κόσμου. Η Ισλανδία λ.χ., μετά από ένα κατακλυσμιαίο -14,5%, βρέθηκε από φέτος σε εντυπωσιακή τροχιά ανάκαμψης.

Παράλληλα, αυτή καθεαυτή η κατάσταση στην οποία βρίσκεται στο σύνολο του ο μηχανισμός της ελληνικής οικονομίας, φανερώνει τα τεράστια περιθώρια ανάταξης που υπάρχουν. Συγκεκριμένα, μόνο με την άρση των υφιστάμενων περιορισμών και σκληρώσεων στην επιχειρηματικότητα, στις αγορές και στα επαγγέλματα, οι δυνατότητες επίτευξης κατακόρυφων αυξήσεων του προϊόντος, της ανταγωνιστικότητας, αλλά και της απασχόλησης, είναι πραγματικά πολύ μεγάλες.

Επιπλέον, στα παραπάνω, προστίθεται και ένας κοινωνιολογικού χαρακτήρα παράγοντας, ο οποίος έχει και την πιο βαρύνουσα σημασία. Στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας, έχει πλέον σαφέστατα διαμορφωθεί, μία «Σιωπηρή Πλειοψηφία» πολιτών, η οποία γνωρίζει πολύ καλά ότι έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου για το κτίσιμο μίας νέας Ελλάδας, μίας χώρας εκ βάθρων διαφορετικής από το ερείπιο που κείτεται στο βούρκο της κρίσης, της διαφθοράς και των πελατειακών σχέσεων. Και μάλιστα, γνωρίζει ότι «ήγγικεν η ώρα», όχι επειδή το επιβάλλει ένα «μνημόνιο», αλλά επειδή έχει συνειδητοποιήσει ότι το αληθινό ατομικό και συλλογικό της συμφέρον, είναι υποθηκευμένο σε αυτήν ακριβώς τη ριζική μεταρρύθμιση της χώρας.

Προσοχή! Κανείς δεν διατείνεται ότι η κατάσταση είναι απλή ή εύκολα αναστρέψιμη. Τουναντίον. Η χώρα διανύει τη μεγαλύτερη κρίση της νεότερης ιστορίας της, με την αποδόμηση του μεταδικτακτορικού μοντέλου να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Αυτή η κρίση έχει πλήξει εισοδήματα, έχει «φουντώσει» την ανεργία, έχει επηρεάσει δραστικά κάθε πτυχή της ζωής της πλειοψηφίας των πολιτών. Το εγχείρημα της ανάτασης, είναι κάτι περισσότερο από προφανές ότι απαιτεί ηράκλειες δυνάμεις και αντοχές.



Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, δεν πρέπει να υπάρξει πλέον, ούτε μία στιγμή χαμένη. Είναι καιρός –επιτέλους- να ανασκουμπωθούμε και να στρωθούμε στη δουλειά. Οι δομικές μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται κι από το ίδιο το «μνημόνιο» θα ανοίξουν το δρόμο, καθαρίζοντάς τον από αγκυλώσεις και προστατευτισμούς και δημιουργώντας συνθήκες ανάπτυξης και ένα περιβάλλον πιο ανοιχτό και φίλιο προς την επιχειρηματικότητα. Αλλά αυτό δεν αρκεί, θα είναι μοναχά η αρχή. Ένα κράτος πιο ευέλικτο και φιλικό προς τον πολίτη, ένα σταθερό και φιλικό προς τις επιχειρήσεις φορολογικό σύστημα, ανάπτυξη και ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, υψηλή κατάρτιση του εργασιακού δυναμικού, είναι μερικές από τις απαραίτητες συνθήκες για στηθεί ένα σκηνικό υγιούς ανάπτυξης.

Αυτό που ίσως όμως, αποτελεί το πλέον απαιτητό κομμάτι του παζλ της ανάκαμψης, είναι η δημιουργία και η επικοινωνία ενός Οράματος χειροπιαστού και οικείου, όχι απροσδιόριστου και ξενόφερτου. Κάθε τιτάνια προσπάθεια άλλωστε, είναι καταδικασμένη εκ των προτέρων χωρίς την ύπαρξή του. Η μέγιστη συνεισφορά του δε, εδράζεται στη μεταβολή της Ψυχολογίας των πολιτών και στη δημιουργία της Ελπίδας –αυτών των τόσο απρόβλεπτων και τόσο κρίσιμων μεταβλητών στην πολύπλοκη εξίσωση της εξόδου από την κρίση.

Συνοψίζοντας, το νέο έτος που μόλις υποδεχθήκαμε, είναι ίσως το κρισιμότερο στη νεότερη ιστορία του τόπου. Η «Σιωπηρή Πλειοψηφία» καλείται με αισιοδοξία και αληθινή προσπάθεια, να επιτύχει τη μεγάλη υπέρβαση και να μας οδηγήσει στην Ελλάδα του μέλλοντός μας. Δρώντας με πραγματισμό και πατώντας γερά στα πόδια της, οφείλει να δώσει τη βροντερή της απάντηση στις μοιρολογίστρες, που έσπευσαν να καταδικάσουν αυτήν, το μέλλον της και την ίδια την χώρα…