ή ο "Άξονας του Κακού"
Πολλά έχουν γραφτεί την τελευταία δεκαετία για την περιβόητη Τριπλή Συμμαχία. ΗΠΑ, Τουρκία και Ισραήλ συνθέτουν την πιό ισχυρή και την πιο επικίνδυνη για την ισορροπία δυνάμεων, συμμαχία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πολλοί ήταν εκείνοι που ισχυρίστηκαν ότι μετά τον πόλεμο στο Ιράκ και τις ενστάνσεις της Τουρκίας σχετικά με το θέμα των Κούρδων ότι η συμμαχία έχει υποβαθμιστεί και ότι ο νέος παράγοντας στην περιοχή είναι το Κουρδικό στοιχείο. Και μάλιστα έγιναν αναφορές στον υψηλής γεωπολιτικής αξίας αγωγό Κιρκούκ-Χάιφα, που θα δώσει στο Ισραήλ έναν νέο ρόλο, πιο επιτελικό, στα πράγματα της Μ. Ανατολής. Πολλοι τότε έγραφαν ότι το Δόγμα Μπους σιγά σιγά θα αλλάξει και από δόγμα "σύγκρουσης" θα τραπεί σε δόγμα "συννενόησης", οικοδομόντας μια νέα συμμαχία με το μουσουλμανικό στοιχείο. Συρία και Ιράν θα γίνονταν οι πιο πιστοί σύμμαχοι της αμερικανικής πολιτικης στη Μέση Ανατολή.
Όλα αυτά όμως πάγωσαν στα μέσα του καλοκαιριού 2006 με την Ισραηλινή εισβολή στο Νότιο Λίβανο. Τότε συνηδητοποίησαν οι περισσότεροι αναλυτές ότι τίποτε δεν είχε τελειώσει και ότι μια τόσο ισχυρή συμμαχία θα χρειαστεί πολύ ακόμη για να σπάσει.
Παρά λοπόν την καταδίκη των αγριοτήτων του Ισραηλινού στρατού στο Λίβανο από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η Τουρκία παρέμεινε πιστή στη συμμαχία, ανανεώνοντας τους δεσμούς της με την Ουάσινγκτον, το Τελ-Αβίβ και το αρχηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. "Αυτός ο πόλεμος είναι άδικος... Ο Ισραηλινός πόλεμος απλά τροφοδοτεί το μίσος... Δεν είναι δύσκολο να δει κανείς ότι μας περιμένουν έναν τρομερός γενικευμένος πόλεμος και μια τεράστια καταστροφή", είπε στη Διάσκεψη των Ισλαμικών Χωρών, ο Τούρκος πρωθυπουργός στις αρχές Αυγούστου. Βέβαια η αντίφαση είναι ότι η Τουρκία είναι συνυπεύθυνη για αυτόν τον "άδικο πόλεμο". Πώς;
Η "Συμφωνία Ασφαλείας & Συνεργασίας" (SSA)
Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, η τουρκική εξωτερική πολιτική έκανε σημαντική στροφή πλεύσης, επανακαθορίζοντας τις σχέσεις με το Ισραήλ. Η τουρκο-ισραηλινή συμμαχία εκφράστηκε και επιστεγάστηκε μέσα από τη "Συμφωνία Ασφαλείας & Συνεργασίας" (SSA) που υπεγράφει μεταξύ Τουρκία και Ισραήλ το 1994 επί πρωθυπουργία Τανσού Τσιλέρ. Η στρατηγική σύμπραξη των δύο χωρών αποτέλεσε τη "λόγχχη" της αμερικανικής στρατηγική στην μεταψυχροπολεμική Μέση Ανατολή. Η Τουρκία συμφώνησε να επιτρέψει στον ισραηλινό στρατό (IDF) και στη Μοσαντ να ασκούν ηλεκτρονικη κατασκοποεία κατά της Συρία, του Ιράκ και του Ιράν από την επικράτειά της. Σε αντάλλαγμα το Ισραήλ βοήθησε στην εκδπαίδευση και τον εξοπλισμό των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας στη μάχη τους ενάντια στην τρομοκρατία κατά μήκος των συνόρων της Τουρκία με τις παραπάνω χώρες. Τη SSA ακολούθησε η "Συμφωνία Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Συνεργασίας" (MTCA) και η συνομολογία "Στρατιωτικής και Βιομηχανικής Συνεργασίας" το 1996. Το 1997 ξεκίνησε ο τουρκοισραηλινός "Στρατηγικός Διάλογος" και το 2000 επικυρώθηκε μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου (Free Trade Agreement).
Ο έλεγχος του ανατολικού μεσογειακού διαδρόμου που ξεκινά από την Ερυθρά θάλασσα και καταλήγει στα Συροτουρκικά σύνορα περνώντας από Λίβανο-Συρία, είναι το κυριότερο στρατηγικό προϊόν της διαρκώς εξελισσόμενης συνεργασίας Τουρκίας -Ισραήλ. Ενώ, συνδέεται με το σχέδιο εγκατάστασης του τουρκοισραηλινου αγωγού πετρελαίου Τσεϊχάν - Ασκελόν, ο οποίος θα συνδέει τον αγωγό Μπακού - Τσεϊχάν, με τον αγωγό Ασκελόν - Εϊλάτ, ενώνοντας τη Μεσόγειο και την Κεντρική Ασία με τον Ινδικό και την Αφρική.
Θα μπορούσε λοιπόν να υποστηρίξει κανείς ότι ο πόλεμος του Λιβάνου ήταν άμεσα συνδεδεμένος με την εγκαθίδρυση ενός τουρκοισραηλινού ελεγχου στον θαλάσσιο δρόμο που λίγο πριν αναφέραμε.
Επιπλέον, το νερό είναι ένας ακόμη στρατηγικός παράγοντας συνεργασίαςτων δύο χωρών. Έως σήμερα η Τουρκία υποχρεούνταν να πουλάει ετησίως 50 εκατ. κυβ. νερού στο Ισραήλ, μετά όμως από τις πρόσφατες εξελίξεις αποφασίσθηκε η κατασκευή αγωγού ύδατος μεταξύ των.
Ο ρόλος του ΝΑΤΟ και η Συμφωνία Ασφαλείας με το Ισραήλ
Πρίν από 5 χρόνια το Ισραήλ έκανε με το ΝΑΤΟ μία συμφωνία ασφαλείας στα πλαίσια των μεσογειακών συνομιλιών του ΝΑΤΟ. Το 2004 οι μεσογειακές συνομιλίες προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, εγκαινιάζοντας με την "Πρωτοβουλία Συνεργασίας της Κων/ολης" μία καθαρή στρατιωτική συνεργασία μεταξύ του ΝΑΤΟ και χωρών της Μείζονος Μέσης Ανατολής, όπως το Μαρόκο, η Τυνησία, η Αλγερία, η Αίγυπτος, η Μαυριτανία, η Ιορδανία και το Ισραήλ. Στην πραγματικότητα ήταν μια προσπάθεια εξουδετέρωσης των δυνητικών αντιπάλων του Ισραήλ στον αραβικό κόσμο. Στόχος της πρωτοβουλίας ήταν να παραλύσει τις αραικές χώρες σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, εξασφαλίζοντας ότι δεν θα αντιδρούσαν ουσιαστικά κατά της αμερικανο-ισραηλινής στρατηγικής στη Μέση Ανατολή.
Φτάνουμε λοιπόν στον πόλεμο στο Λίβανο μετο ΝΑΤΟ να μη μπορεί να "παίξει" αυτόν τον εξισορροπητικό ρόλο, που παίζει συνήθως σε περιόδους κρίσεως. Όποια ανάμιξη θα είχε θα ήταν υπαγορευμένη από τους όρους της Νατοισραηλινής συνεργασίας.
Ο νέος Τουρκός Επιτελάρχης
Ο στρατηγός Μπουγιουκανίτ εκπροσωπεί τη φιλοισραηλινή πτέρυγα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Η εκλογή του στην αρχηγία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων συνέπεσε - όλως τυχαίως - με την απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν για συμμετοχή στη διεθνή δύναμη σταθερότητας του Λιβάνου και είχε άμεση σχέση με το θέατρο του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Ο τουρκικός στρατός δύναται πλέον να αναλάβει έναν πιο ενεργό ρόλο στην επιδιωκόμενη απότην ισραηλινή πλευρά διαμάχη.
Η ανανέωση του "Άξονα του Κακού"
Στις 6 Ιουλίου 2006, λίγες μέρες δηλαδη πριν την έναρξη των εχθροπαρξιών στο Λίβανο, μια συνθήκη με το όνομα "Κοινό Όραμα"
υπεγράφη από τις ΗΠΑ και την Τουρκία στην Ουάσινγκτον, ανανεώνοντας την "Τριπλή Συμμαχία". Ουσιαστικά αυτή η συνθήκη δεσμεύει την Αγκυρα να υιοθετήσει την γραμμή της Ουάσινγκτον στο θέμα "αυτοάμυνας" του Ισραήλ.
Αναντίλεκτα, ο πόλεμος του Λιβάνου ήταν αναπόστατο κομμάτι στην ατζέντα του Μεσανατολικού. Και απέδειξε ότι η συμμαχία υφίσταται και μάλιστα τόσο ενισχυμένη όσο ποτέ άλλοτε. Οι Ηνωμ. Πολιτείες με μαεστρία έφεραν έτσι τα γεγονότα ούτως ώστε να δημιουργήσουν τις κατάλληλες προυποθέσεις για την επιβολή της κυριαρχίας τους σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, 'εμμεσα είτε εξαναγκάζοντας τη Συρία και το Ιράν σε καθεστώς συμμαχίας με την Ουάσινγκτον, είτε άμεσα με την ανάφλεξη μιας μεγάλης σύγκρουσης.
Τελικά ο πόλεμος στο Λίβανο τί εξυπηρετούσε;
Βασικά, όπως αναφέραμε προηγουμένως, η Ισραηλινή εισβολή πέτυχε να αποκτήσει τον έλεγχο του ανατολικού μεσογειακού γεωστρατηγικού διαδρόμου, θέτωντας τις βάσεις της μελλοντικής ανάπτυξης του Ισράηλ. Ενώ, κατάφερε να θωρακίσει τα βόρεια σύνορά του μέσω της διεθνούς δύναμης σταθερότητας του ΟΗΕ, επιτρέποντας την ανενόχλητη αξιοποίηση της Χάιφα και του νέου γεωστρατηγικού της ρόλου στην Ανατολική Μεσόγειο,ενώ απαλλάχθηκε από τον πονοκέφαλο της Χεζμπολάχ, κλείνοντας μιά και καλή την τρύπα του Βορείου Ισραήλ και μαζί μ'αυτήν το θέμα της προστασίας των συνόρων.
Από την άλλη με τον προσεταιρισμό του Κουρδικού εθνοτικού στοιχείου, το Ισραήλ πέτυχε την εκμηδένιση του ατίθασου ΡΚΚ και την ενδυνάμωση του συντηρητικού στοιχείου των Ταλαμπανί και Μπαρζανί, ελέγχοντας με την Κουρδοϊσραηλινή συμμαχία την δυναμική των Κούρδων στην Μέση Ανατολή, προικοδοτόντας το νεότευκτο κράτος τους με τον αγωγό Κιρκούκ - Χάιφα. Μετριάζοντας τον Κουρδικό Κίνδυνο για την πιστή του σύμμαχο Τουρκία.
Το παρόν κείμενο αποτελεί μια διασκευή του "Ο Πόλεμος του Λιβάνου" του Michel Chossudovsky από τον Φινέα Μιχάλη Κόκκινο
Πολλοί ήταν εκείνοι που ισχυρίστηκαν ότι μετά τον πόλεμο στο Ιράκ και τις ενστάνσεις της Τουρκίας σχετικά με το θέμα των Κούρδων ότι η συμμαχία έχει υποβαθμιστεί και ότι ο νέος παράγοντας στην περιοχή είναι το Κουρδικό στοιχείο. Και μάλιστα έγιναν αναφορές στον υψηλής γεωπολιτικής αξίας αγωγό Κιρκούκ-Χάιφα, που θα δώσει στο Ισραήλ έναν νέο ρόλο, πιο επιτελικό, στα πράγματα της Μ. Ανατολής. Πολλοι τότε έγραφαν ότι το Δόγμα Μπους σιγά σιγά θα αλλάξει και από δόγμα "σύγκρουσης" θα τραπεί σε δόγμα "συννενόησης", οικοδομόντας μια νέα συμμαχία με το μουσουλμανικό στοιχείο. Συρία και Ιράν θα γίνονταν οι πιο πιστοί σύμμαχοι της αμερικανικής πολιτικης στη Μέση Ανατολή.
Όλα αυτά όμως πάγωσαν στα μέσα του καλοκαιριού 2006 με την Ισραηλινή εισβολή στο Νότιο Λίβανο. Τότε συνηδητοποίησαν οι περισσότεροι αναλυτές ότι τίποτε δεν είχε τελειώσει και ότι μια τόσο ισχυρή συμμαχία θα χρειαστεί πολύ ακόμη για να σπάσει.
Παρά λοπόν την καταδίκη των αγριοτήτων του Ισραηλινού στρατού στο Λίβανο από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η Τουρκία παρέμεινε πιστή στη συμμαχία, ανανεώνοντας τους δεσμούς της με την Ουάσινγκτον, το Τελ-Αβίβ και το αρχηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. "Αυτός ο πόλεμος είναι άδικος... Ο Ισραηλινός πόλεμος απλά τροφοδοτεί το μίσος... Δεν είναι δύσκολο να δει κανείς ότι μας περιμένουν έναν τρομερός γενικευμένος πόλεμος και μια τεράστια καταστροφή", είπε στη Διάσκεψη των Ισλαμικών Χωρών, ο Τούρκος πρωθυπουργός στις αρχές Αυγούστου. Βέβαια η αντίφαση είναι ότι η Τουρκία είναι συνυπεύθυνη για αυτόν τον "άδικο πόλεμο". Πώς;
Η "Συμφωνία Ασφαλείας & Συνεργασίας" (SSA)
Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, η τουρκική εξωτερική πολιτική έκανε σημαντική στροφή πλεύσης, επανακαθορίζοντας τις σχέσεις με το Ισραήλ. Η τουρκο-ισραηλινή συμμαχία εκφράστηκε και επιστεγάστηκε μέσα από τη "Συμφωνία Ασφαλείας & Συνεργασίας" (SSA) που υπεγράφει μεταξύ Τουρκία και Ισραήλ το 1994 επί πρωθυπουργία Τανσού Τσιλέρ. Η στρατηγική σύμπραξη των δύο χωρών αποτέλεσε τη "λόγχχη" της αμερικανικής στρατηγική στην μεταψυχροπολεμική Μέση Ανατολή. Η Τουρκία συμφώνησε να επιτρέψει στον ισραηλινό στρατό (IDF) και στη Μοσαντ να ασκούν ηλεκτρονικη κατασκοποεία κατά της Συρία, του Ιράκ και του Ιράν από την επικράτειά της. Σε αντάλλαγμα το Ισραήλ βοήθησε στην εκδπαίδευση και τον εξοπλισμό των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας στη μάχη τους ενάντια στην τρομοκρατία κατά μήκος των συνόρων της Τουρκία με τις παραπάνω χώρες. Τη SSA ακολούθησε η "Συμφωνία Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Συνεργασίας" (MTCA) και η συνομολογία "Στρατιωτικής και Βιομηχανικής Συνεργασίας" το 1996. Το 1997 ξεκίνησε ο τουρκοισραηλινός "Στρατηγικός Διάλογος" και το 2000 επικυρώθηκε μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου (Free Trade Agreement).
Ο έλεγχος του ανατολικού μεσογειακού διαδρόμου που ξεκινά από την Ερυθρά θάλασσα και καταλήγει στα Συροτουρκικά σύνορα περνώντας από Λίβανο-Συρία, είναι το κυριότερο στρατηγικό προϊόν της διαρκώς εξελισσόμενης συνεργασίας Τουρκίας -Ισραήλ. Ενώ, συνδέεται με το σχέδιο εγκατάστασης του τουρκοισραηλινου αγωγού πετρελαίου Τσεϊχάν - Ασκελόν, ο οποίος θα συνδέει τον αγωγό Μπακού - Τσεϊχάν, με τον αγωγό Ασκελόν - Εϊλάτ, ενώνοντας τη Μεσόγειο και την Κεντρική Ασία με τον Ινδικό και την Αφρική.
Θα μπορούσε λοιπόν να υποστηρίξει κανείς ότι ο πόλεμος του Λιβάνου ήταν άμεσα συνδεδεμένος με την εγκαθίδρυση ενός τουρκοισραηλινού ελεγχου στον θαλάσσιο δρόμο που λίγο πριν αναφέραμε.
Επιπλέον, το νερό είναι ένας ακόμη στρατηγικός παράγοντας συνεργασίαςτων δύο χωρών. Έως σήμερα η Τουρκία υποχρεούνταν να πουλάει ετησίως 50 εκατ. κυβ. νερού στο Ισραήλ, μετά όμως από τις πρόσφατες εξελίξεις αποφασίσθηκε η κατασκευή αγωγού ύδατος μεταξύ των.
Ο ρόλος του ΝΑΤΟ και η Συμφωνία Ασφαλείας με το Ισραήλ
Πρίν από 5 χρόνια το Ισραήλ έκανε με το ΝΑΤΟ μία συμφωνία ασφαλείας στα πλαίσια των μεσογειακών συνομιλιών του ΝΑΤΟ. Το 2004 οι μεσογειακές συνομιλίες προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, εγκαινιάζοντας με την "Πρωτοβουλία Συνεργασίας της Κων/ολης" μία καθαρή στρατιωτική συνεργασία μεταξύ του ΝΑΤΟ και χωρών της Μείζονος Μέσης Ανατολής, όπως το Μαρόκο, η Τυνησία, η Αλγερία, η Αίγυπτος, η Μαυριτανία, η Ιορδανία και το Ισραήλ. Στην πραγματικότητα ήταν μια προσπάθεια εξουδετέρωσης των δυνητικών αντιπάλων του Ισραήλ στον αραβικό κόσμο. Στόχος της πρωτοβουλίας ήταν να παραλύσει τις αραικές χώρες σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, εξασφαλίζοντας ότι δεν θα αντιδρούσαν ουσιαστικά κατά της αμερικανο-ισραηλινής στρατηγικής στη Μέση Ανατολή.
Φτάνουμε λοιπόν στον πόλεμο στο Λίβανο μετο ΝΑΤΟ να μη μπορεί να "παίξει" αυτόν τον εξισορροπητικό ρόλο, που παίζει συνήθως σε περιόδους κρίσεως. Όποια ανάμιξη θα είχε θα ήταν υπαγορευμένη από τους όρους της Νατοισραηλινής συνεργασίας.
Ο νέος Τουρκός Επιτελάρχης
Ο στρατηγός Μπουγιουκανίτ εκπροσωπεί τη φιλοισραηλινή πτέρυγα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Η εκλογή του στην αρχηγία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων συνέπεσε - όλως τυχαίως - με την απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν για συμμετοχή στη διεθνή δύναμη σταθερότητας του Λιβάνου και είχε άμεση σχέση με το θέατρο του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Ο τουρκικός στρατός δύναται πλέον να αναλάβει έναν πιο ενεργό ρόλο στην επιδιωκόμενη απότην ισραηλινή πλευρά διαμάχη.
Η ανανέωση του "Άξονα του Κακού"
Στις 6 Ιουλίου 2006, λίγες μέρες δηλαδη πριν την έναρξη των εχθροπαρξιών στο Λίβανο, μια συνθήκη με το όνομα "Κοινό Όραμα"
υπεγράφη από τις ΗΠΑ και την Τουρκία στην Ουάσινγκτον, ανανεώνοντας την "Τριπλή Συμμαχία". Ουσιαστικά αυτή η συνθήκη δεσμεύει την Αγκυρα να υιοθετήσει την γραμμή της Ουάσινγκτον στο θέμα "αυτοάμυνας" του Ισραήλ.
Αναντίλεκτα, ο πόλεμος του Λιβάνου ήταν αναπόστατο κομμάτι στην ατζέντα του Μεσανατολικού. Και απέδειξε ότι η συμμαχία υφίσταται και μάλιστα τόσο ενισχυμένη όσο ποτέ άλλοτε. Οι Ηνωμ. Πολιτείες με μαεστρία έφεραν έτσι τα γεγονότα ούτως ώστε να δημιουργήσουν τις κατάλληλες προυποθέσεις για την επιβολή της κυριαρχίας τους σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, 'εμμεσα είτε εξαναγκάζοντας τη Συρία και το Ιράν σε καθεστώς συμμαχίας με την Ουάσινγκτον, είτε άμεσα με την ανάφλεξη μιας μεγάλης σύγκρουσης.
Τελικά ο πόλεμος στο Λίβανο τί εξυπηρετούσε;
Βασικά, όπως αναφέραμε προηγουμένως, η Ισραηλινή εισβολή πέτυχε να αποκτήσει τον έλεγχο του ανατολικού μεσογειακού γεωστρατηγικού διαδρόμου, θέτωντας τις βάσεις της μελλοντικής ανάπτυξης του Ισράηλ. Ενώ, κατάφερε να θωρακίσει τα βόρεια σύνορά του μέσω της διεθνούς δύναμης σταθερότητας του ΟΗΕ, επιτρέποντας την ανενόχλητη αξιοποίηση της Χάιφα και του νέου γεωστρατηγικού της ρόλου στην Ανατολική Μεσόγειο,ενώ απαλλάχθηκε από τον πονοκέφαλο της Χεζμπολάχ, κλείνοντας μιά και καλή την τρύπα του Βορείου Ισραήλ και μαζί μ'αυτήν το θέμα της προστασίας των συνόρων.
Από την άλλη με τον προσεταιρισμό του Κουρδικού εθνοτικού στοιχείου, το Ισραήλ πέτυχε την εκμηδένιση του ατίθασου ΡΚΚ και την ενδυνάμωση του συντηρητικού στοιχείου των Ταλαμπανί και Μπαρζανί, ελέγχοντας με την Κουρδοϊσραηλινή συμμαχία την δυναμική των Κούρδων στην Μέση Ανατολή, προικοδοτόντας το νεότευκτο κράτος τους με τον αγωγό Κιρκούκ - Χάιφα. Μετριάζοντας τον Κουρδικό Κίνδυνο για την πιστή του σύμμαχο Τουρκία.
Το παρόν κείμενο αποτελεί μια διασκευή του "Ο Πόλεμος του Λιβάνου" του Michel Chossudovsky από τον Φινέα Μιχάλη Κόκκινο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου